Rəfail Tağızadə - Su üzərində bahar

Haldan-hala düşən adamlar təki
bu tənha gecəni yaşamaq çətin.
Ömür səhnə deyil, gecələr pərdə
çəkəsən sitəmin üstünə, dərdə.

Dəyişər əhvalın mehsiz, küləksiz,
dəlib keçər səni qızıl yel kimi.
Tutar ürəyindən, dəyişər halın,
ağarar bənizin qara tel kimi.

Səhərə hələ bir uzun gecə var.
Uzanar bu gecə zülmət dərətək,
daşıyar yuxulu – ölü adamı
səhər sahilinə yumşaq bərətək.

Kiminin nəfəsi çatar səhərə,
kimi qaranlıqda boğulub gedər.
Kimi yuxularda gələr dünyaya —
gecənin bətnindən doğulub gedər.

Haldan-hala düşən adamlar təki
bu tənha gecəni yaşamaq çətin.
Ömür səhnə deyil, gecə də pərdə
çəkəsən sitəmin üstünə, dərdə…

Könlümə toran düşüb,
içim dolu sualdı.
Baxdım sınıq güzgüyə,
Allah, bu hal nə haldı?

Üzümdəki sevinci
gözümün yaşı yuyur.
Sıraya dərd düzülsə,
öndə ayrılıq durur.

İçimdə olan yolun
izinə düşəmmirəm.
Dünyaya vurulmuşam
əlimi üzəmmirəm.

Məndən bezən tənhalıq
bu gecə boğar məni.
Könlünə insaf düşsə
təzədən doğar məni.

Hara gedim mən belə,
kimin qapısın döyüm?
Deyim ki, darıxıram,
aç qapını, mən ölüm?!

Düşüb bu yolun ağına,
baş alıb, çıxıb gedəsən.
İzin də arxanca baxa,
yox olub birdən itəsən.

Gedəsən tamam uzağa,
əlinə bir əl dəyməyə.
Baxasan güldən savayı,
gözünə bir göz dəyməyə.

Nə qulaqda köhnə səda,
nə ürəkdə köhnə xəta,
nə də ki gözündə əda —
özündən itib gedəsən.

Ağ bulud ağlaya səni,
tək günəş dağlaya səni.
Gecənə ay boylana,
göy dəniz saxlaya səni.

Ləpələr silə izini,
yuyasan özün-özünü.
Düşüb dənizin bətninə
bir təzə insan doğasan.

Bu atın yalını kim darayıb, kim?
Darağı əlində gəzən kim imiş?
Kimsəsiz yurdumun tənhalığında,
külək nəvazişi məni bitirmiş.

Mənim səhərimin üzü qaranlıq,
günümün, ayımın işığı itib.
Mənim kürəyimdə qamçı səsləri,
boynumda üzəngi kölgəsi bitib.

Sükutu qoynuna çəkən dərədə
həsrətin, kədərin izi üzündə.
Köhnə tumarında sığalım itən,
bir kəhər dayanıb Cıdır Düzündə.

Bu yerin gözəli Qarabağ atı,
gör neçə illərdi, kişnəmir, gülmür.
Bu sınıq qollarım, topal əllərim,
nə vaxtdı at yalı daraya bilmir.

Bu gecə yuxumu ərşə çəkdirən
dərdlər göy əskiyə bükəcək məni.
Tutub öz əlimlə, dırnaqlarımla,
hələ codlaşmamış barmaqlarımla
məni öz qanıma boyuyacaqdı.
Sonra maddım-maddım baxıb üzümə
bu dərdi taleyə bağlayacaqdı.
Qanımı dondurub, səsimi kəsib,
küyümü içimdə saxlayacaqdı.

Arzular qurtarmır, güman yetişmir,
uzanan əlimə ümman yetişmir.
Sən məni dənizin üstünə çıxar,
istərsən yeriyib gedim bu yerdən.
Məni utandırma özüm-özümdən.

Açın bu gecənin qapılarını.
Udacam gecəni hava qarışıq,
bu dəniz qarışıq, səma qarışıq,
ulduzlar qarışıq, o ay qarışıq.

İlahi, sən məni günahdan qoru,
məni utandırma gecə yanında,
bu dəniz yanında, o ay yanında,
məni utandırma Onun yanında.

…qoru bu gecəlik günahdan məni,
qoru bu gecəlik qınaqdan məni.

Gəlməyəcəyəm tamaşana,
gəlməyəcəyəm daha…
Əllərim bir-birini
sürətlə öpməyəcək.
Səni axtaran baxışlar,
pərdəni döyməyəcək.
Ovcuma düşən ürək,
bir daha gülməyəcək.

Eşidilir ürəyinin çırpıntısı,
duyulur üzünün qızartısı.
Dəyişir sözlərin melodiyası.
Dərd süzülür içimə acı-acı.
Bir səs gəlir içəridən:
çıx, çıx… günahkar tamaşaçı.

Götürüb gedirəm
bütün mənli, mənsiz günahları.
İntizarda qoyma
yanımda oturan günahsız adamları.

Həyəcanlanma daha.
Gəlməyəcəyəm tamaşana.
Gəlməyəcəyəm.
Rahat bax!
Rahat bax, bütün salona.

Mən sənin qapını döyməyən poçtalyonam —
dünyanın ən böyük günah sahibi.
İztirab sahibi, o AH sahibi.
Nə zəng çalınır,
nə səsin eşidilir qapının kandarından.
Bir sükut boylanır ortalıqdan.
Mən sənin qapının önündən sakitcə ötən adamam,
sanki yadam.
Dünyanın ən böyük günah sahibi
sevgini öldürəndi.

Hər gün… ötüb,
sonra arxaya boylanıram,
əlimdən uçmaq istəyən məktubu
bərk-bərk tutub saxlayıram,
əlindən tutan təki.

Əlimdə məktub əsir,
məktubda sözüm əsir —
ayrılıq nəfəsimi kəsir.
Ömür də ki tələsir.

Döyülməyən qapı çırpınır,
ürək çırpınır,
məktub çırpınır,
məhvərindən çıxan
yerim, göyüm çırpınır.
Bir də döyünən, tövşüyən zaman.
Aman-aman!
Küləyə qoşulub pəncərədən gələcəyəm, dayan.

Bir ay doğar
yorulan buludlar arasından.
Bir ay doğar
işıqlanar gecələr.
Əllərimi, qollarımı görərəm,
sənə gedən yollarımı görərəm.
Qəribsəyən gecədə
yolların yanağından
tək ağlayan qəribin
göz yaşını silərəm.
Daş qolları qaldırıb oynayaram
içimdəki qəm havanın pəsinə,
diksinərəm lal sükutun səsinə.
Nə deyəsən,
gecənin bir küncündə
için-için oynayan
bu Allah bəndəsinə?

Sаkit bir otаq istəyirəm…
Çаyı dа özüm süzəm
ürəyim istəyəndə.
Dəyib-dolаşmаyаlаr
heç olmаsа bu günlük.
Boşаldım ürəyimdə
yаtıb qаlаn,
pаs аtаn,
məndən bezən, bezdirən,
hərdən özün əzdirən
sözləri bircə-bircə
dostum аğ vərəqlərə.
Yüngülləşim o yükdən,
içimdəki həbsdən,
qаndаllаrdаn qurtаrım.

Bu payız havası üşüdür məni.
Günlər də soyuyub aramız kimi —
qolun qollarıma dəymir haçandı,
əlim əllərinin intizarında.
Yüz ildi, min ildi ayrı kimiyik.
Nəfəsin isitmir üzümü daha,
donub dodaqlarım, kəlmələr donub,
baxışın üşüyür yanaqlarımda.
Qapının zəngi də susur nə vaxtdı,
hər addım səsinə diksinirəm mən.
İçimdə bir zindan ağırlığı var,
gecənin sən – yoxluq tənhalığında.

Könlünə yatmayanı
sahilə qovan dəniz.
Gülü qoynuna alan
dəniz, könlün nə təmiz.

Sevgilərin sadiqi,
sənə gül gətirmişəm.
Sən ismətli gəlinsən,
üzünə tül sərmisən.

Gülü görüb əllərin
dalğa-dalğa əsəcək.
Gəlib üzümə baxıb,
baxıb məni süzəcək.

Pıçılda qulağıma,
pıçılda duyulanı.
Gəl danışaq; boşaldım
içimə yığılanı.

Hər şey,
hər şey
boğur səni.
İçindəki adam boğur,
çölündəki adam boğur,
havan boğur, hissin boğur.
Aralıqda o vurnuxan
düşüncələr nələr doğur?
Bir sakitlik olacaqmı
içindəki, çölündəki
bu savaşdan?
Sual yağır yağış kimi.
Ağacdakı yarpaqlar da
baxır sənə baxış kimi:
Səni yoran ağrılara
nə vaxtadək dözəcəksən?
Bilirəm ki,
əvvəl-axır bezəcəksən.
Səni boğan o dərdləri
bir «ah» ilə çıxart getsin.
Ötən ötsün, itən itsin.
Öz-özünü sən boğmasan
kimsə səni boğa bilməz,
səndən səni doğa bilməz.
Yaşamaqçün
doğ özündən təzə adam.
Səni boğan aralıqdan,
qovğalardan
birdəfəlik azad ol tam.
«Yeni həyat,
yeni adam —
bundan sonra
göy doğduğu
bir övladam».
Ya da de ki:
«bu dünyaya tamam yadam»,
ya da çığır için boyu:
«burax məni yolayrıcı,
burax gedim.
Mən də buyam».
Ya da yaşa belə.
Yaşa belə, dözənəcən,
öz-özünü üzənəcən…