Egretta Garzetta - Լիլի

Գեղեցիկ էր ու ինքն էլ գիտեր դրա մասին։ Սակայն այդ գեղեցկությունը պարզ չէր ավելի շատ բարիք էր բերում, թե չարիք։ Երբ փոքր էր, մի օր եղբայրը տուն եկավ կապտուկներով ու ֆշշաց.

_Հոգնել եմ արդեն քո սիրունությունից։

_Ի՞նչ է պատահել,_զարմացած հարցրեց ինքը։

_Հաստ Արմոն ասաց որ դու շատ սիրուն ես ու ուզում է շփվել քո հետ։

Ինքը ակամա կարմրեց։

_Աչքերդ չխոշորացնես,_բռունցք ցույց տվեց,_այդ սիրուն դեմքիդ մուր եմ քսելու…

_Ես ոչ մի…

_Դե լա՜վ…գիտեմ որ մեղավոր չես…

Վարուժանը մեղմացավ, նայեց քրոջ կշտամբանքով լի աչքերին, տխրեց ու գնաց խոհանոց։

Ու քանի-քանի անգամ դեռ եղբայրը, որ առանց այն էլ կռվարար բնավորություն ուներ վեճի էր բռնվում գյուղի տղաների հետ։

Ժամանակը գնում էր, իսկ Լիլիթը ավելի ու ավելի վայելուչ տեսք էր ստանում, դիմագծերը նուրբ, բաց շագանակագույն մազերը ալիքավոր ու երկար, բոյով բարակ իրանով ու կանաչը կապույտի հետ խառնված աչքերով։ Բայց այդ գեղեցկությունը ստիպում էր նրան փակվել ու պարիսպ ստեղծել իր ու շրջապատի միջև։ Խուսափում էր ամեն տեսակ ուշադրությունից, դառնում ինքնամփոփ։Այդպես ընդունվեց համալսարան, ու ինչպես միշտ վախեցավ այն տպավորությունից որ թողեց համակուրսեցիների ու մանավանդ ջահել դասախոսի վրա։ Տեսավ նախանձը աղջիկների աչքերում ու հիացմունք՝ տղաների։ Կեսը չէին հավատում որ ամեն ինչ բնական է, կեսն էլ զարմանում ինչպես բնությունը կարող էր սույն հրաշքը կերտել։

Ջահել դասախոսը ճանապարհ չէր տալիս, արդեն անհնար էր գնալ համալսարան։ Ընկեր Ազնավուրյանը եթե մինչև այս թաքուն հայացքներ էր գցում, ապա մի ամիս անց բացեիբաց հարձակման էր անցել։ Անդադար զանգում էր, գրում սոց ցանցերում, իսկ լսարանում անպայման պահում մի քանի րոպե, իբրև կարևոր հանձնարարություն տալու համար։ Լիլիթը չէր դիմանում այդ ճնշմանը։ Գյուղում իր արտաքինը դարձել էր սովորական, իրեն սիրում էին բնավորության համար այդ պատճառով բոլոր կրակոտ հայացքները չէին փուշ թվում։ Բայց այստեղ ուրիշ էր։ Եթե դասարանցի Արամի սիրո խոստովանությունը սրտում հաճելի ջերմություն էր առաջացնում, ապա ընկեր Ազնավուրյանի խոսքերն ու պահվածքը զզվանք էին առաջացնում։ Ինչքան կարող էր քաղաքավարի ու համեստ մերժում էր։ Վերջապես մի օր չհամբերեց ու գոչեց.

_Միթե՞ չեք հասկանում։ Իմ պատասխանն է ո՛չ, ո՛չ, ո՛չ… հաճույք եք ստանում ինձ տանջելուց… լիքը աղջիկներ կան, ինչ եք կպել ինձ…

_Լիլի՛թ… առաջին իսկ հայացքից ես սիրահարվել եմ քեզ… քո նման սքանչելի օրիորդ երբեք չեմ տեսել… տուր ինձ հնարավորություն…

_Երբե՛ք…

_Լիլի՛թ…

_Եթե մի անգամ էլ մոտեցաք ինձ նման առաջարկով, հայրիկիս ամեն ինչ կպատմեմ… ու նա ձեզ…

Ազնավուրյանը մի քայլ արեց դեպի օրիորդը։

_Հեռու՛… լսեցի՛ք… ընկեր Ազնավուրյան…

_Լիլիթ…քո համար ես Վրեժ եմ, անունով դիմի, հազար անգամ եմ ասել… լսիր… արի փորձենք…

Լիլիթը չշարունակեց խոսակցությունը շրխկացրեց դուռը գնաց։ Բայց ոչ հաջորդ օրը, ոչ էլ մի շաբաթ անց ոչինչ չփոխվեց։ Ազնավուրյանը դուրս եկել հարձակման։ Լիլիթը լսում էր աղջիկների շշուկները ու տեսնում կշտամբանքով լի հայացքները։ Տղաները, որ մինչ այս քայլ անել չէին թողնում, նույնիսկ իրար հետ վիճում իր պատճառով, քաշվել էին անկյուններ, ձայն չէին հանում։ Լիլիթը մտնում էր լսարան ու նստում վերջին նստարանին։

_Դու ոնց որ չես հասկանում,_մի անգամ ասաց Ազնավուրյանը ու նրա աչքերում տարօրինակ կայծեր երևացին ու շրթունքներին հեգնական ժպիտ,_Ես լավությամբ եմ ուզում քեզ մոտենալ։ Իսկ դու՛… այնպես մի արա որ կյանքդ համալսարանում դժոխք դառնա…

Գիշերները չէր կարողանում քնել, ամաչում էր պատմել ծնողներին ու անմռունչ տանջվում էր։ Երբեմն մտածում գուցե արժե հեռանալ, կիսատ թողնել ուսումը։ Համակուրսեցիների ծաղրական ժպիտները ավելի շատ էին տանջում։ Աղջիկները աչքերով էին իրար անում երբ ինքը մտնում էր մեջ, իսկ տղաները ախ քաշում ու հիասթափված նայում։ Սակայն կային և նրանք ով Ազնավուրյանին հավասար փորձում էին շահել օրիորդի սիրտը։ Բայց նրանց գործունեությունը սահմանափակվում էր միայն խոսքերով, ի տարբերություն դասախոսի։ Ազնավուրյանը անցել էր գործի. ցածրացնում էր օրիորդի գնահատականները ու ստիպում լրացուցիչ աշխատանքներ ներկայացնել, անկապ հանձնարարություններ տալ։

Բայց մի օր ամեն ինչ փոխվեց, երբ երկրորդ կիսամյակում միասնական դասալսումներ սկսվեցին մյուս կուրսերի հետ։ Լիլիթը մի քիչ ցրվեց, դրանք շատ աշխույժ ու համերաշխ խումբ էին ի տարբերություն իրենց։ Մթնոլորտը փոխվեց։ Սակայն նույնիսկ նրանք նկատեցին դասախոսի ակնհայտ համակրանքը ուսանողուհու նկատմամբ։

Մի օր Լիլիթի առավել կոպիտ պատասխանից հետո, Ազնավուրյանը հարցերի տարափ էր բացել ուսանողների գլխին։ Եթե մինչ այս նրանք չէին փայլում գերազանց գիտելիքներով, ապա հիմա լրիվ մոլորվել էին։ Չէին հասկանում ի՞նչ է կատարվում։ Վերջապես մյուս կուրսից մեկը չհամբերեց.

_Ընկեր Ազնավուրյան, դուք Տուրգենևի «Մումուն» կարդացե՞լ եք։

_Ի՞նչ անիմաստ հարց, Ֆելիքս։ Դա ի՞նչ կապ ունի դասի հետ։

_Այն որ, սիրում էր, բայց խեղդեց…

_Ի՜նչ,_բղավեց Վրեժը։

Քար լռություն տիրեց լսարանում։ Լիլիթը հուզված դարձավ խոսողի կողմ։ Չսափրված, նաև չսանրված, հանդուգն կրակ աչքերում մի երիտասարդ էր։ Նա հանդիմանական հայացքով նայեց դասախոսին։

_Կրկնե՞մ,_գրիչը խաղացնելով հարցրեց տղան,_ ի՞նչ եք մտածում, ինչու՞ սպանեց Մումուին, չէ որ սիրում էր… մեղք է, չէ՞… վերջապես կենդանի արարած է՝ շնիկ… գուցե եթե մարդ լիներ ուրիշ ձև կվերաբերվեր,_մի պահ լռեց ու ավելացրեց._ սակայն երբեմն սիրող մարդն էլ սպանում… ինչպես… ինչպես ինչ որ մե՛կը ներկա եղողներից։

_Չհասկացա… ի՞նչ ես խոսում… դու՛… աչքերդ բաց թե ո՛վ է առաջդ կանգնած…

_Իմը լավ էլ բաց են…

Լիլիթի շունչը կտրվեց։ Աչքերը խոշորացան ու լցվեցին արցունքներով։ Սարսափած նայեց Ազնավուրյանի մոլեգնած դեմքին, ապա Ֆելիքսին։ Վրեժը կատաղած նայեց ուսանողներին, ապա վազեց մոտեցավ խուժանին.

_Դուրս անցի… կորիր գնա այստեղից…

Ուսանողները քարացած դիտում էին։ Ֆելիքսը ոտքի ելավ՝ պարզվեց որ բավական բոյով է։ Դիտմամբ հնարավորինս կամաց ու ծուլորեն սկսեց հավաքել իրերը։

_Արագացրու՛… դուրս անցի՛… աներե՛ս…

Ֆելիքսը բացեց պայուսակը մեկ -մեկ գցեց մեջ գրքերը, տետրերը, գրիչը, ապա դարձավ ընկերոջը.

_Մատիտս չե՞ս տեսել…

Կռացավ նայեց սեղանի տակ, չգտավ։

_Քեզ ասու՛մ եմ դուր՛ս կորի՛…

Վրեժը բռնեց երիտասարդի ձեռքը ու քարշ տվեց դեպի դուռը։

_Ձե՛ռքդ,_հրեց նրան Ֆելիքսը հազիվ զսպելով իրեն, որ չհարվածի։ Վերցրեց պայուսակը ու վրդովված դուրս եկավ։

Դուռը փակելիս Լիլիթը հանդիպեց նրա հայացքը։ Գեղեցիկ աչքեր ուներ երիտասարդը։

Վրեժը դասը չշարունակեց։ Ուսանողները անախորժ դեպքից հետո սուսուփուս հետևում էին ինչպես նա հապշտապ հավաքում էր գրքերը։

Լիլիթը համարյա վազում էր տուն։ Երբեք իրեն այսպես նվաստացած չէր զգացել։ Տանը ազատություն տվեց արցունքներին։ Զգացմունքները խառն էին։ Բարկությունը ամոթի հետ խառնվել էին։Իրեն համեմատեցին շան հետ, խայտառակ արեցին համակուրսեցիների առաջ։ Բայց և միաժամանակ շնորհակալ էր այդ գժին, որ վերջապես պատժեց Ազնավուրյանին։ Սակայն ի՛նչ է վաղը լինելու։ Ի՞նչ երեսով պիտի գնա համալսարան։

Հաջորդ օրը դասախոսը կանչեց իրեն կաբինետ, հրավիրեց նստել։ Լարված էր, սակայն աշխատում էր ծածկել հոգու խռովությունը կեղծ ժպիտի տակ։