Sədaqət Kərimova - Ağ qəm

Zərifə təmkinini pozmadı:

– Aydın, sən pislik etməmisən. Yalan içində yaşamağımı müşahidə etmək pislik olardı. Səndən bir xahişim var, Asyanın evininin yerini mənə nişan ver. Qoy öz gözlərimlə görüm.

Bu, xahişdən çox, əmrə bənzəyirdi. Aydının razılaşmaqdan başqa çarəsi qalmadı. Ünvanı Zərifəyə verdi, evin harada yerləşdiyini təfərrüatı ilə ona izah etdi. Üzü pörtmüş, gözlərinə qan çilənmiş Zərifəyə yazığı gəldi. Onu heç belə çarəsiz, ümidsiz görməmişdi. Zərifəni bu hala o salmışdı. Bu əzablı hiss onu incitsə də oyunu axıra çatdırmaq qəranna gəldi:

– Bu gün Asyanın doğum günüdür. Çox güman ki, bir yerdə olacaqlar:

Zərifə uşaqları bağçadan götürməyi qonşusu Sahibə xaladan xahiş edib axşam saat 6-da Aydının nişan verdiyi həmin ünvanı axtarıb tapdı. Evin üzbəiizündəki xiyabanda salxım söyüdün kölgəsindəki skamyada oturub gözləməyə başladı. Xoşbəxtlikdən çox gözləməli olmadı. Yarım saat sonra Rəşidin gül dəstəsi ilə taksidən düşüb həmin bloka girdiyini görəndə Zərifə ildırım vurmuş kimi bir xeyli yerindən tərpənə bilmədi. Nə etməli olduğunu dərk edəcək halda deyildi.

Nəhayət, ayaqlarını arxasınca sürüyə-sürüyə evə qayıtdı. Birdən öz-özünə acığı tutdu. “Bəlkə ora Asyanın evi deyil? Bəlkə Rəşid qohumlarından birini təbrik etməyə gedib?” Şübhələr ona aman vermirdi. Sonra nə fikirləşdisə, Rəşidin stolunun siyirtməsindən onun telefon kitabçasını tapıb Asyanın te-lefonunu axtarmağa başladı. “İ” hərfi olan bölmədə “İsmayılova Asya” sözlərini oxuyub nömrəni yığdı. Dəstəyi qadın götürdü. Zərifə güclə özünü ələ alıb sakit, təmkinli səslə:

– Rəşid lazımdır, – dedi.

– Bu dəqiqə. Rəşid, səni istəyirlər.

– Allo! – Rəşidin səsini eşidəndə dəstək Zərifənin əlindən düşdü.

Həmin hadisədən sonra Zərifə sındı. Bu sınmaq onunla nəticələndi ki, o, tamamilə özünə qapandı. Rəşidə bircə kəlmə də demədi, bunu ona bildirməyi özünə ar sandı. “Qoy elə bilsin ki, mənim heç nədən xəbərim yoxdur” , – deyə fikirləşdi. Lakin o gündən yataq otağındakı qoşa çarpayıları ayırdı. Ən təhqiredici bu idi ki, Rəşid onları niyə ayırdığını Zərifədən soruşmadı da. Deyəsən buna heç fikir də vermədi.

* * *

Zərifə yenicə hamamdan çıxmışdı. Nazik gecə köynəyində güzgünün qabağında dayanıb yaş saçlarını darayırdı. Uzun, şabalıdı saçlarını dəsmalla bir xeyli qurulayıb çiyinlərinə atdı. Rəşid divanda uzanıb oradan arvadına tamaşa edirdi. Birdən yuxudan ayılan kimi oldu: elə bil Zərifəni ilk dəfə görürdü. Bu fikirdən tutulan kimi oldu. Amma arvadının varlığını deyəsən doğrudan da unutmuşdu. Bir evin içində iki yad kimi dolanırdılar. “Hə”, “Yox” dan başqa son vaxtlar Zərifədən ayn söz eşitmirdi.

– Evə bir şey lazımdır? – Rəşid bunu danışmaq, bir söz demək xatirinə dedi. Dediyinə də peşman oldu. Onsuz da evin bütün ağırlığı Zərifənin üstündə idi. Bir şey lazım olsa da, Zərifə ona deməyəcəkdi.

– Yox.

– Bazara getmək lazımdır?

Getmişəm.

– Mən sabah da işdə olacağam.

Sabah bazar günü idi. “Sabah da işdə olacağam” o demək idi ki, Rəşid gününü yenə də Asyanın evində keçirəcək.

Zərifənin etinasızlıqla saçlarını daramaqda davam etdiyini, onu sorğu-suala tutmadığını görəndə Rəşidin arvadına acığı tutdu: “Vecinə də deyil”. Sonra isə Asyanı gözləri önündə canlandırdı. Asya onu büsbütün ram etmişdi. Zərifədən elə soyutmuşdu ki, buna bəzən özü də təəccüb qalırdı. Axı Zərifəni sevib evlənmişdi. O, heç də pis həyat yoldaşı deyildi. Zərifəyə tamaşa edə-edə onu Asya ilə müqayisə etdi. Hər ikisi gözəl idi. Amma Asya onu daha çox cəzb edirdi. Onun cazibəsi qarşısında Rəşid heç vaxt belə sakit dayana bilməzdi. O, üzünü divara çevirib gözlərini yumdu.

Zərifə güzgüdə bunu gördü. Özünü heç vaxt belə təhqir olunmuş, alçalmış hiss etməmişdi. Amma incikliyini bildirməmək üçün soyuqqanlıqla dedi:

– Uşaqları niyə soruşmursan?

– Demirdin rayona göndərəcəksən?

Vəssalam. Bununla da onlann dialoqu bitdi. Bu, küsülü olmadıqlarını bir-birinə sübut etmək üçün deyilən növbətçi sözlər idi.

Üç gün idi ki, Zərifə uşaqları rayona yay tətilinə, anasıgilə yollamışdı. Amma bu üç gündə Rəşid bir dəfə də maraqlanmamışdı ki, onlar haradadır, Zərifə onlan kiminlə yola salıb. Son vaxtlar ərinin etinasızlığına məəttəl qalırdı. Bəzən onun uşaqları sevdiyinə də şübhə edirdi. Uşaqlarla oynamaqla, məşğu-liyyətləri ilə maraqlanmaqla arası yox idi. Elə buna görə də analarına qarşı mehriban olan, ərköyünlüklərindən qalmayan Raminlə Çingiz atalarından çəkinirdilər. Onların arasında gözəgörünməz bir pərdə var idi. Oğlanları atalarının evə gec gəlməsinə və yaxud evdə gecələməməsinə adət etmişdilər, bunu adi hal kimi qəbul edirdilər. Bu, onu bəzən narahat edirdi, ata-övlad münasibətlərinin həddindən artıq soyuqluğu ona əzab verirdi, amma nə edə bilərdi?

Ərinin etinasızlıqla dediyi “Demirdin rayona göndərəcəksən?” sözlərini eşidən Zərifə daha heç nə demədi. İşığı söndürüb yavaşca çarpayısına uzandı. Amma yata bilmədi – yuxu gözlərindən qaçaq düşmüşdi. Acı fikirlər yenə beynində dolaşmağa başladı. O, başdan-ayağa kimi tanma çəkilmişdi. Bu vaxta kimi əhəmiyyət vermədiyi əzablı bir duyğu vücuduna sarılmışdı. Öz-özündən utansa da, həya etsə də ürəyində etiraf etdi: tumar istəyirdi, əzizlənməyə, oxşanmağa ehtiyac duyurdu. Ötən illər boyu o, əsl məhəbbətin nə olduğunu bilməmişdi, kişi nəfəsini doyunca hiss etməmişdi. Zərifəyə ən çox əzab verən yaşı idi. O gecə özünü güzgüdə görəndən bəri tez-tez yaşı haqqında düşünürdü. 35 yaşında hər qadın öz gənclik təravətini saxlaya bilmir. Kim bilir, bəlkə də 2-3 ildən sonra onun bu gözəlliyindən əsər-əlamət də qalmayacaq.

“Ailə həyatı mənə Rəşidlə bağlı nə qədər həyəcanlar, nə qədər əzablar gətirdi. Mənim seçimim düz olmadı. O, məni heç vaxt sevməyib, bundan sonra da sevməyəcək”. Bu fikir onun beynində ölüm hökmü kimi səsləndi. Birdən “Mən sənə xəyanət edəcəyəm. Sən buna layiqsən. Rəşid! Səndən intiqam almaqla öz mənliyimi təhqir olunmaqdan xilas edəcəyəm”, – deyə qətiyyətlə özünə söz verdi. Bir qədər sakitləşən kimi oldu. Bu fikir ona qəribə bir yüngüllük gətirdi, haçan yuxuya getdiyindən xəbəri olmadı.

* * *

– Sən bu gün həmişəkindən də gözəlsən, Zərif. Sənə nə olub?

Həkimlər şöbə müdirlərinin gündəlik tapşırıqlarını alıb kabinetlərinə dağılışandan sonra Aydın bu sözləri deməkdən ötrü Zərifəni yanına çağırtdırmışdı.

– Yaz gəlib. Aydın. – Zərifə mənalı tərzdə gülümsədi. Sonra isə əlavə etdi. – Adam heç işə gəlmək istəmir. Elə dincələrdim…

– Sən dincələndə yanında olmağı necə də arzulayardım… – Aydın bu sözləri onun xətrinə dəyməkdən qorxa-qorxa dedi. Amma Zərifə hirslənmək əvəzinə güldü:

– Pis fikir deyil. Bəlkə doğrudan da bir yerdə dincələk?

Aydın qulaqlarına inanmadı. Heyrət dolu gözlərlə ona baxdı. Zərifənin yanaqlan allandı. Birdən-birə dilindən çıxan sözlər onu öz gözündən saldı, başqalaşdırdı. Amma Aydının gözlərində qəribə bir işıltının doğulduğunu görüb “oyunu” davam etdirmək qərarına gəldi.

– Bir gün səninlə olsam neynərsən? – Zərifə rola girmişdi.

Aydının söz danışmağa, cavab verməyə iqtidan çatmadı. O, köynəyinin yaxasını açıb dərindən nəfəs aldı. Alnında əmələ gəlmiş tər damcılarını yaylığı ilə silib Zərifəyə uzun, qəribə bir nəzər saldı. Zərifə bu baxışların mənasını anlamadı. Onlarda inciklik, yazıqlıq, nifrət bir-birinə qarışmışdı: “Mənim yüngülbeyinliyimə lağ etdi”. Zərifə bu fikirdən vicdan əzabı çəkdi. Amma rolunu sona kimi oynamaq qərarına gəldi. Pəsdən oxuya-oxuya otaqdan çıxdı:

Gözlərin aldı məni,

Kəməndə saldı məni.

Getmə, getmə, gəl gözəl yar,

Getmə, getmə, gəl.

Qurbanam xan gözünə,

Nazla baxan gözünə,

Yenə sürmə çəkmisən

Evlər yıxan gözünə.

Bilirdi ki, Aydının bu xalq mahnısından xoşu gəlir.

Zərifə xəstələrini yenicə qəbul edib qurtarmışdı ki, baş tibb bacısı Məleykənin qaça-qaça Aydının kabinetinə tərəf getdiyini görüb narahat oldu:

– Nə olub? – deyə Məleykədən soruşdu.

– Doktor Ömərovun ürəyi tutub.

Zərifə həyəcanla özünü içəri atanda bir neçə həkimi burada gördü. Aydını taxta uzandırmışdılar. Onun rəngi avazımışdı, bayaqkı şən əhval-ruhiyyəli adamdan əsər-əlamət qalmamışdı. Məleykə onun qoluna iynə vurdu, sonra dərman içirtdi.

Bir azdan Aydının halı yaxşılaşanda hamı bir-bir otaqdan çıxdı. Zərifə isə içəridə ayaq saxladı.

– Sənə birdən-birə nə oldu? – deyə günahkar tərzdə soruşdu. Sanki onun bu halına Zərifə bais olmuşdu.

– Mənimlə bir də o cür zarafat eləmə. – Aydının bu bir cümləsində hər şey var idi. Bu bir cümlə Zərifəyə qarşısındakı adamın bütün varlığını, ürəyinin bütün duyğularını açıb göstərdi. Bu sözlərdə yalan və qəlp ola bilməzdi. Aydının onu sevdiyinə bundan böyük sübut nə ola bilərdi? Onu bu vaxta kimi heç kəs, heç vaxt belə güclü məhəbbətlə sevməmişdi. Lakin bu fikir onu sevindirmədi, əksinə, ürəyinə həzin bir kədər yayıldı. “Qəribədir, mən Rəşidi sevirəm, Rəşidsə Asyaya vurulub. Aydın məni sevir, mənsə ona qarşı etinasızam. Niyə belə olsun axı? Dünyanın qəribə işləri var, sən sevdiyin səni sevmir, səni sevəni sən sevmirsən. Görəsən həyat niyə belədir? Rəşid məni Aydın qədər sevsəydi, həyatım bu qədər əzablı, bu qədər iztirablı keçməzdi. Bəs niyə başqasını sevən biri ilə ömür sürməlisən? Bilə-bilə ki, o, səni sevmir, addımbaşı sənə xəyanət edir, buna dözməlisən? Qadınsan deyə hər şeyə göz yumub ismətini, namusunu qorumalısan? Bəs Asya? Onun isməti yoxdur? Eh, keçdin yenə Asyanı tənqidə. Bəs o insan deyil? O sevə bilməz? Neynəsin ki, qismətinə evli kişi çıxıb. Eh, ay Aydın, sən heç olmasa arxayınsan ki, arvadın aydan arı, sudan durudur. Nə olsun ki, onu sevmirsən. Axı həyat təkcə mə-həbbətdən ibarət deyil. Həyat etibar, vəfa, sədaqətdir. Bunlar olmayandan sonra yaşamağın nə mənası?”

Birdən Aydına yazığı gəldi, ürəyində şəfqətli bir nəvaziş hissi doğuldu. Ona nə isə xoş bir söz demək, ürəyini ovutmaq, təsəlli vermək istədi. Yavaşca dedi:

– Zarafat etmirəm, mənə diqqətlə qulaq as. Sən məni çağıran kimi görüşünə gələcəyəm. Düz sözümdür.

* * *

Zərifə sonsuz həyəcan içində çırpınırdı. Fikirləşməkdən beyni şişmişdi. Qarşıda onu gözləyən imtahanın sürətlə yaxınlaşdığım, cəmi bir neçə saatdan sonra çoxdan bəri qorxa-qorxa, həm də qəribə bir maraqla gözlədiyi görüş vaxtının gəlib çatacağını düşündükcə ürəyinin döyüntüləri artırdı. Gərginlikdən başının damadan gərilmişdi. Gicgahlarında qan zərblə vururdu. Əsəbi və qərarsız hərəkətlərlə boş yerə vurnuxmaqdan bezmişdi.