Xaliq Azadi Məmmədov - Xoşbəxtliyin son həftəsi

Əgər, Taledən bizə bircə dəfə verilən həyatı lazımınca yaşaya bilmədiksə, ətrafımızda cərayan edən gözəlliklərdən istifadə etməyi bacarmadıqsa, “düzgün yaşadıq!”– deməyin mənası və dəyəri nədir?

1-

ci hissə

Gündəlik fiziki hərəkətin zəruriliyini nəzərə alaraq İdman məqsədi ilə təşkil etdiyim gündəlik gəzintim iki hissədən ibarət idi: sürətlə yerişlə 5-6 km, sonra asta gəzinti.

Bu günkü gəzintimin birinci bir saatlıq mərhələsini başa çatdırmışdım. Aylarla etdiyim adətə görə, skamyaların birində 5 dəqiqə oturmalı, sonra ikinci mərhələyə keçərək, addımlamalıydım. Amma, bu dəfə yavaş addımlarla.

Gündəlik işim belə idi. Həm, səhhətimin, fiziki formanın bərpası məqsədi ilə (Çünki son vaxtlar yenə çəkim artmış, boyuma görə normanı çoxdan arxada qoymuşdu.). Həm də ki, işdə hər gün saatlarla oturmaq vərdişindən çıxmaq arzusundaydım. Mənim oturaq işim, az hərəkətli yaşayış obrazım məni məcbur edirdi gündəlik uzun gəzintiyə, sürətli gəzintiyə.

Alimlərin araşdırmasına görə, sürətli addımla gəzinti ürək-damar sisteminə köməyin vacib anlarından biridir. Bu gəzintidə insanın yeriş sürəti 7 km / saata çata bilər. Addımların sayı dəqiqədə 90 və 120 arasındadır. Bu tempdə hərəkət edərkən nəbz vurması artır, bu da bədəndə qan dövranını gücləndirir və bütün orqanların işini yaxşılaşdırır.

İlk gündə başladım yeyin addımlarla 2 km-lik gəzintidən. Sonra, hər həftə 500 m əlavə edərək, çatdırdım 6 km-ə. Vaxtı və məsafəni dəqiqləşdirmişdim. Bir dəqiqəyə 105-110 addım atırdım. Bir saat tez yeridikdən sonra, 5 dəqiqə otururam, yenidən durub gəzirəm, bu dəvə astadan.

İndi də oturmalıydım. Baxdım ətrafa, park çox böyük olsa da, həmişə çoxluq olduğundan, skamyalar həmişə boş olmurdu. İndi də elə. Aralıda bircə boş skamya gözümə dəydi. Yaxınlaşdım. Üç paralel taxtadan düzəldilmiş oturacağın bircə taxtası qalmışdı. İki taxta yox idi, çıxarılmışdı. Yəqin, dəyişmək məqsədi ilə. Komfort olmasa da, oturmaq olar.

Təzəcə oturmuşdum, böyürdən səs eşitdim:

– Olar, sizinlə yanaşı oturmaq?

Üzü, az qala uşaq üzünü xatırladan bir qadın buludsuz asimanı xatırladan göm-göy gözlərini zilləmişdi mənə. Üzündə maraq qarışıq təbəssüm görünürdü.

– Əlbətdə, buyurun! – dedim, – amma, oturacaq bircə taxtadan ibarətdir. Yəqin, ikimizi saxlamağa gücü çatar.

Qadın əyləşdi.

– Mənim 54 kiloqramıma sizin “neçənizi” əlavə edək? – dedi zarafatla.

– Bir həftə qabaq, az qala 90 idim! – dedim.

– Oho, yaxşıdır. Demək, sizin 60%-nizi təşkil edirəm. Heç də pis deyil. – Zarafatla və sakit gülüşlə dedi, – birgə -144 kilo. Saxlayar, yəqin bir taxta ikimizi.

Oturub rahatlaşdı.

– Bu gün gəzintiyə çıxanlar daha çoxdu. Boş yer yoxdur oturmağa.

– Elədir, -dedim, – ona görə də bu sınıq oturacaqda oturmalı olduq.

Telefonu zəng çaldı. Çıxarıb açdı, bir an baxdı, sanki, cavab vermək, ya verməmək variyantlarını düşünürdü. Telefonsa zəng çalırdı.

– Danışmaq istəyirsinizsə, mən durub aralana bilərəm, -dedim.

– Yox, yox! Siz nə danışırsınız! Gözlədim ki, zəng qurtarsın, söndürüm telefonu tamam, – deyərək, telefonu tam söndürdü.

– Dünən siz yox idiniz! – dedi qadın.

Təəcübümü gizlədə bilmədim. Doğrudan da, dünən başqa şəhərdə işləyən oğullarıma baş çəkməyə getdiyim üçün, parka çıxa bilməmişdim.

– İki dəqiqədir oturduğumuz, iki dəfə məni xoş mənada təəccübləndirdiniz. Birinci o oldu ki, siz saniyə ərzində 90 rəqəminin 60 %-ni tapdınız. Bu hazırcavablıq, yəqin ki, riyaziyyatla münasibətdə olduğunuza işarədir. İkinci təəccübümsə, mənim dünən parkda olmadığımı deməyiniz oldu.

– Yaxşı olardı ki, ilk əvvəl, tanış olardıq. Adətən ilk addımı kişilər atırlar! – gülərək, dedi.

– Doğrudan da! Görünür, sizin burada olmağınızla tam özümü unutmuşam! – mən də zarafat etdim, – bağışlayın məni! – Adımı dedim.

– Roza! – o da öz adını dedi. – Axır ki, tanış olduq! İndi isə sualınıza cavab verim. 6 aydır ki, mən də tez-tez bu parkda gəzirəm. Demək olar ki, eyni bir vaxtda gəlirəm, eyni vaxtda da gedirəm. Bir belə vaxtda çoxlarını dəfələrlə gördüyüm üçün yaddaşımda qalırlar. Siz də o cümlədən. Sizin iki obrazlı gəzintinizin olduğunu bilirəm. Çox vaxt sizin arxanızca addımlayıram. Siz addımlayanda bir saat dayanmırsınız. Bu isə əsas məsələdir. Mən bəzən, addımlayanda, özümü unuduram, fikirlərim gedir uzaqlara. Ayılıram ki, dayanmışam. Amma, elə ki, sizin dalınızca addımlayıram, dayanmıram.

Gözlərim dikilir sizə, eyni sürətlə gedirik. Və siz məni paravoz tək arxanızca aparırsınız! Ona görədir ki, siz gəlmədiyiniz günləri əzbər bilirəm.

– Mən də sizi çox görmüşəm. Amma, nə vaxt gəlməyiniz-gəzməyiniz yaddaşımda qalmayıb. Sadəcə olaraq, parkda gəzənlər çoxdurlar, ona görə.

– Xüsusən də, qadınlar çoxluq təşkil edir, bəlkə də ona görə. – gülərək dedi.

– Bəlkə də, ona görə. Sağlamlıq barədə nələr varsa, qadınlar orada birincidirlər. Kişilər xəstələnib yıxılmayınca yerə, həkimə getmirlər.

– Siz kişilərə kim qadağan edir ağılla-başla yaşamağı? Yeyib-içmək, səs-küy, dava-qırğın, kiməsə nəyisə sübut etmək, “mənəm!”-demək yormur kişiləri.

– Elə bu sadaladıqlarınızdır kişiləri qadınlardan fərqləndirən.

– Ola bilər. Qaldı, o biri sualaınıza, düzgün qeyd etdiniz. Riyaziyyatla müəyyən həddə münasibətim var. -Mənim saata baxdığımı görüb əlavə etdi, – yəqin, vaxtınızdır. Gəzmək vaxtınız. İstəmirəm sizin həyat tərzinizin pozulmağına səbəb olum. Addımlamaq lazımdır.

Ayağa durdum, deyəsən, bir elə də həvəsim yox idi durub getməyə. Azından, yarım saat gəzməliyəm.

– Siz də gəzmək istəyirsinizsə, bəlkə bir yerdə addımlayaq? – Ərklə dedim.

– Nə lazım mane olmaq gəzintinizə? – gülümsünərək, dedi.

– Asta gəzintiyə siz necə mane olarsınız, Roza! Əksinə, sizinlə birgə addımlamaq iki tərəfli olar: lazım olanı və xoşa gələni birləşdirər özündə: birincisi-addımlamaq, ikincisi – sizinlə birgə addımlamaq!

– Yox, gedin gəzinin, bu günə tanış olduğumuz kifayətdir. Söhbətimizə sabah da davam edə bilərik. Elə bu vaxtları burada.

– Onda, hələlik!

– Uğurlu gəzinti!

Mən gəzintilər üçün ayrılmış cığıra düşməyə hazırlaşdım. Roza isə dönüb əks tərəfə getdi. Göz altı baxdım arxasınca, parkın çıxışına çatmışdı. İstifadə etdiyi nərgizli ətri isə hələ qalmışdı burnumda.

2

-ci hissə

Səhərisi gün parka gələndə, öz-özlüyümdə hiss etdim ki, ilk dəfədir ki, bura gəzməyə belə həvəslə gəlirəm. Maşını parkın qabağına qoyub, girdim içəri. İstirahət edənlər, uşaqlarla vaxtı keçirənlər, görüşə çıxanlar – hansı təbəqə desən, burada tapmaq olardı.

Gəzdikcə, gözümü dolandırdım ətrafa, onu görmədim. Bəlkə də, gəlməyəcəkdi bu gün. «Nə olar, müqaviləmiz yoxdur ki! Sabah görərəm Rozanı!» Özüm özümü bir növ, arxayınlaşdırmaq istədim. Yeyin addımlarla böyük dairə ilə getməyimdə idim. Bu dairəni getmək, az qala iki km yol edirdi. Yarım saata qədər keçmişdi ki, tanış səs eşitdim:

– Niyə dayandınız? Dayanmayın, xahiş edirəm! – gülüşlü səs eşitdim.

Roza idi. Dayanmağımsa, şüuraltı olub. Yəqin, ətrafa boylanmaq istəmişəm. Razı halda yerişimə davam etdim. Nəhayət, telefonun taymeri vaxtın başa çatdığını bildirən zəngi çaldı. Dayanıb arxaya çevrildim. Dabanbasaraq gəlirdi. Salamlaşdıq.

– Gedək, görək yer tapa bilirikmi? – dedi Roza.

Yer tapıb oturduq.

– Siz məndən gec gəldiniz bu gün, – dedim.

– Əksinə, siz bu gün tez gəlmisiniz!

Doğrudan da, mən vaxtın əvvəlinə 20 dəqiqə əlavə etmişdim ki, sonra gəzməyim ikinci hissəni. Bunu Rozaya deyəndə, ucadan güldü.

– Vallah, lap körpə uşaq kimi edirsiz! Artıq başlamısınız mənə görə adət etdiyiniz rejimi dəyişməyə!

– Yox, Roza. Düzü, çoxdan istəyirdim keçəm bircə rejimə.

– Yaxşı, iti addımla yeridiyiniz zaman bir-iki dəfə dayanıb ətrafa baxmağınız necə? Əvvəllər sizin belə etdiyinizi görməmişdim!

– Dayanmışdım? – guya təəccübləndim.

– Azından, iki dəfə.

– Adətən, dayanmıram! Düzü, cavabsızam, bilmirəm, niyə dayanmışdım.

– Deduktiv metodlarla hesablasaq, heç də çətinlik çəkmərik, taparıq səbəbini! – dedi zarafatla. – Xüsusən də, tez-tez boylanmağınızı nəzərə alaraq!

Roza susdu. Ona baxırdım. İlk baxışda, az qala yeniyetmə təəssüratı bağışlasayırdı. Yaxşı fiziki formada olması onun neçə yaşı olmasını anlamağa imkan vermirdi. 20 də demək olardı, 30 da. Bəlkə də, bir az da çox. Göy səmanı xatırladan gözləri, nazik dodaqları, zərif üzünə yaraşıq verirdilər. Balaca burunu vardı, həddindən çox balaca. Əgər, Rozada eyib gəzmək istəsəydik, burnunun balacalığını qoymaq olardı ortaya.

– Riyaziyyatçılar öz dəqiqlikləri ilə nəyisə gizlətmək şansı vermirlər meydanda olana. Yəqin, müəlliməsiniz!

– Elə də demək olar. İnstitutda işləyirəm, amma, müəllimə deyiləm. Fizika-riyaziyyat üzrə iş aparıram.

Beləcə, bir saatdan çox oturduq parkda. Artıq, tanışlığımız lap köhnə dostların tanışlığını xatırladırdı.

– Çıxıb getmək arzusu ilə yaşayıram, – dedi Roza. – Nə vaxt ki, oluram Moskvada, Minskdə, qayıtmaq istəmirəm. Amma, neynəyəsən, ev-eşik, işim-gücüm! Onsuz da gedəcəm. Ən böyük arzum və niyyətim budur, müdafiə olum, gedəcəm. Dəyişəcəm institumu. Oradaca rəfiqəm işləyir, kömək edəcək, danışmışıq hər şeyi.

– Əlbətdə, böyük şəhərlərdə gün-güzaran qurmaq, qabağa getmək imkanı da çoxdur.

– Bir halda ki, oğlum da orada oxuyur. Ümid edir ki, gələcəm, birgə yaşayacağıq. – Rozə mövzunu dəyişdi.

– Gündə bura gəlib bir neçə km keçməyə sizdə ciddi sədəb var, ya, elə-belə?

– Roza, ola bilər, bir-birimizi riyazi dillə desək, “cəm şəklində” görməyək, “sən”lə danışaq?

– Hə, nə olar!

– İlk növbədə oturaq işim olduğu üçün, və əlbəttə, belə işin nəticəsini aradan qaldırmaq üçün.

İşim-sənətim barədə danışdım. Nə qədər mənə yüngül idi Roza ilə söhbət etmək, soruşmaq, cavab vermək. Sanki, onu yüz il idi tanıyırdım…

O gündən Roza ilə, demək olar ki, az qala hər gün görüşürdük. Yavaş-yavaş dostluğumuzun statusu böyüyüb elə həddə çatdı ki, görüşməyimiz qanuna çevrildi. Artıq, istədiyimiz yerə vədələşirdik. Görüş vaxtlarımızı intizarla, bəlkə də həyacanla gözləyirdik, – desəm, yəqin səhv etmətəm. Artıq, dostluq-tanışlıq münasibətlərimizin öz adiliyini itirdiyini, böyüyərək gözəl, həm də, bir-birini tamamlayan hisslər müstəvisinə köç elədiyini hər ikimiz gözəl başa düşürdük. İki yaşlı insanın reallığa münasibəti cavanlığın şıltaqlığından yüksəklərdə dayanmışdı. Hər ikimiz gəncliyin şirin naz-qəmzəli çağını çoxdan arxada qoymuşduq və sərbəst, real həyatımızı yaşayırdıq.