Франсуаза Саган - Iталiйскае неба (на белорусском языке)

Мiлес застаўся адзiн. Упершыню ён адчуў сябе шчаслiвым, i гэтая залiшне сонечная краiна стала яму блiзкая. Лежачы на баку, ён глядзеў на жыта, алiвы, што вiднелiся з акенца, i адчуваў вiльготнасць губ маладой iталiйкi. I здавалася яму, што ён спрадвеку жыў у гэтай краiне.

З гэтага часу маладзiца ўвесь дзень была каля яго. Старая больш на гарышча не прыходзiла. Ногi ў Мiлеса памалу папраўлялiся. Ён еў пахучы сыр з казiнага малака. Луiджыя падвесiла над ложкам аплеценую бутэльку з вiном, i яму заставалася толькi нахiлiць яе, каб струменьчык чырвонага сухога вiна асвяжыў горла. Сонца асвятляла гарышча. Цэлымi гадзiнамi Мiлес цалаваў Луiджыю, прыцiскаючыся да яе чырвонай блузкi, i... не думаў нi пра Глэдзiс, нi пра сяброў з клуба.

Аднойчы на машыне прыехаў хiрург, а разам з iм i новы парадак. Доктар зняў гiпс i, агледзеўшы ногi, папрасiў Мiлеса некалькi разоў ступiць. Пасля ён даў заключэнне, што Мiлес можа заўтра ж адпраўляцца на машыне да сваiх, не забыўшыся падзякаваць гэтай iталiйскай сям'i.

Нейкi час Мiлес заставаўся адзiн, думаючы, што трэба было б болей радавацца: ён здаровы i цяпер зможа гуляць у тэнiс або гольф, ездзiць на паляванне разам з сэрам Алiўе, танцаваць ангельскiя вальсы з Глэдзiс або з другой дзяўчынай, хадзiць па Лондане i Глазга. Мiж тым сонца над полем, пустая бутэлька над галавой - усё гэта выклiкала нейкую тугу. Што ж, прыйшоў час ад'язджаць. Ды i Луiджыiн муж хутка вернецца. Нiчога дрэннага ён не зрабiў. Хiба што пацалункi... I нечакана Мiлес падумаў, што сёння ўночы, - калi ўжо ён здаровы i вызвалiўся ад гэтага гiпсу, - сёння ўночы ён спазнае нешта iншае, чым Луiджыiны губы i пяшчотнасць.

Яна вярнулася на гарышча i зайшлася ад смеху, убачыўшы, як ён хiстка стаiць на нагах. Потым смех зацiх, i яна разглядала яго з нейкай дзiцячай трывогай. Мiлес, памарудзiўшы, сцвярджальна кiўнуў галавой:

- Луiджыя, заўтра я ад'язджаю.

Павольна, каб толькi яна зразумела, ён паўтарыў гэтую фразу два цi тры разы. Ён убачыў, як яна апусцiла вочы, i адчуў сябе дзiкай жывёлiнай. Луiджыя зноў глянула на яго, потым без слоў зняла сваю чырвоную блузку. Яе голыя плечы мiльганулi на сонцы i апынулiся ў пяшчотнай цемры пасцелi.

Назаўтра, калi ён ад'язджаў, яна плакала. Ужо з джыпа глядзеў ён на гэтую маладую жанчыну, на палi, на дрэвы, столькi разоў бачаныя-перабачаныя... Ужо ён развiтаўся i ўсё хацеў запомнiць i гэты знаёмы блiзкi пах гарышча, i вiна, што засталося вiсець на вяровачцы над яго ложкам. Мiлес безнадзейна глядзеў на смуглявую маладую жанчыну. Ужо кранулася машына, i Мiлес закрычаў, што нiколi яе не забудзе, але Луiджыя яго не разумела.

А потым быў Неапаль i неапальскiя жанчыны, i некаторых з iх таксама звалi Луiджыя. Пасля - поўдзень Францыi. Яго сябры з нецярпеннем рвалiся ў Лондан i адплылi туды першым параходам. Мiлес яшчэ цэлы месяц прабыў памiж гiшпанскай i iталiйскай гранiцай. Усё не хапала смеласцi вярнуцца да Луiджыi. А што, калi там муж, якi ўсё зразумее... А што, калi мужа няма, i цi зможа тады ён утрымацца перад залiтымi сонцам палямi, перад старым хутарам, перад Луiджыiнымi пацалункамi, цi зможа ён - выпускнiк славутага Iтанскага коледжа, стаць iталiйскiм селянiнам? Мiлес усё хадзiў па ўзбярэжжы Мiжземнага мора, клаўся на пясок i пiў каньяк.

Усё гэта скончылася, калi ён вярнуўся ў Ангельшчыну. Глэдзiс, дарэчы, выйшла замуж за Джона. Мiлес ужо не мог так добра, як некалi, гуляць у тэнiс. Яму давялося шмат працаваць, каб замянiць бацьку. Маргарэт была абаяльная, верная i адукаваная. I, зрэшты, вытанчаная...

Мiлес расплюшчыў вочы, успомнiў пра каньяк i адпiў проста з бутэлькi. Ад алкаголю ён пачырванеў i стамiўся. Сёння ранiцай ён заўважыў, што ў яго на левым воку лопнуў адзiн капiляр. Луiджыя, вiдаць, цяпер распаўнела i завяла. I гарышча закiнутае. I вiно там ужо не тое. I нiчога яму не заставалася, як iсцi па пратаптанай дарозе: кантора, снеданне, палiтычныя навiны ў газетах. Кантора, аўтамабiль, "хэло", Маргарэт, а па нядзелях - дача з Сiместрамi цi Джонамi, 15 ачкоў у партыi ў гольф, содавая вада. Гэтыя частыя бясконцыя дажджы i, дзякуй богу, каньяк.

Бутэлька апусцела, Мiлес адкiнуў яе i з цяжкасцю ўстаў з зямлi, не хацелася вяртацца да гасцей. I чаму ён ад iх уцёк? Гэтак жа нельга. Гэта непрыстойна. I нечакана ён пазайздросцiў iталiйцам... Тыя могуць, спынiўшы свае аўтамабiлi, лаяць адзiн аднаго на чым свет стаiць, пагражаць нават смерцю, аднак i пальцам не паварушаць, каб здзейснiць свае пагрозы. I ён засмяяўся. Спынiўся. Чаго ён смяяўся на гэтым газоне перад сваiм катэджам?

Зараз ён вернецца, сядзе ў плеценае крэсла, холадна скажа: "Прабачце". "Нiчога, стары", - цнатлiва адкажа Сiместр. I на гэтым размова скончыцца. I нiколi нiкому не раскажа Мiлес пра iталiйскае неба, пра Луiджыiны пацалункi, пра пяшчотную памяць. 10 гадоў, як скончылася вайна. Прапала прыгажосць; страчана маладосць.

Павольна падышоў да гасцей. Тыя нiбыта не заўважылi, што яго не было, далей сабе гаманiлi. Мiлес загаварыў з Сiместрам пра аўтамабiлi, пераконваючы яго, што "ягуар" не мае канкурэнтаў у хуткасцi i гэта сапраўдная спартыўная машына. Потым пагаварылi пра аўстралiйцаў, у якiх самыя лепшыя шанцы выйграць Кубак Дэвiса.

I ўсё ж свае шчырыя думкi Мiлес скiроўваў да бутэлечкi каньяку, схаванай у шафе. I ён ужо радаваўся, што хутка Сiместры разам з Маргарэт паедуць у горад на апошнi спектакль, а ён застанецца сам-насам са сваiмi сонечнымi пяшчотнымi ўспамiнамi. Ён зробiць выгляд, што ў яго шмат работы, i як толькi госцi з жонкай пойдуць, ён адчынiць шафу, каб знайсцi там Iталiю...