Василий Болотов - Учение Оригена о Святой Троице
- Название:Учение Оригена о Святой Троице
- Автор:
- Жанр:
- Издательство:неизвестно
- Год:неизвестен
- ISBN:нет данных
- Рейтинг:
- Избранное:Добавить в избранное
-
Отзывы:
-
Ваша оценка:
Василий Болотов - Учение Оригена о Святой Троице краткое содержание
БОЛОТОВ В. В. "УЧЕНИЕ ОРИГЕНА О СВЯТОЙ ТРОИЦЕ"
Разбивка страниц настоящей книги сделана по:
«Василий Васильевич Болотов, Собрание церковно-исторических трудов», т. I, М., изд. «Мартис», 1999.
Источник: http://odinblago.ru
Учение Оригена о Святой Троице - читать онлайн бесплатно полную версию (весь текст целиком)
Интервал:
Закладка:
1) Σκαρλάτου Δ τοῦ Βυζαντίου, Λεξικὸν τῆς ἑλληνικής γλώσσης. Ἐν Ἀθήναις. 1852. Ὑπόστασις. 1) βάσις, θεμέλιον (базис, основание). 2) ὑποστάθμη, κ. τ. λ.
2) D. Petav. de Trinit. p. 176. Maxim, confess. ἀλλ ' ἡ θεότης τὸ τί εἶναι σημαίνει, ή δέ ὑπόστασιςτὸ εῖναι. J. Damascen. dialect. с. 42. τὸ τῆς ὑποστάσεως ὄνομα δύο σημαίνει· ποτὲ μὲν τὴν ἁπλῶςὕπαρξιν, καθ ' ὃ σημαινόμενον ταὐτὸν ἐστιν οὐσία καὶ ὑπόστασις· ποτὲ δὲ τὴν καθ ’ αὐτὸ καὶἰδιοσύστατον ὕπαρξιν καθ ' ὃ σημαινόμενον τὸ ἄτομον δηλοῖ τῶ ἀριθμῶ διαφέρον.
3) Petav. I. e. Leont. Byzant. desect. act. 7 (Mign. t. 86 col. 1240). ἰστέον οὖν, ὅτι τὸ ἐνυπόστατονἤτοι ἡ ὑπόστασις δύο σημαίνει. Σημαίνει γὰρ τὸ ἁπλῶς ὅν καθ ' ὃ σημαινόμενον λέγομεν καὶ τὰσυμβεβηκότα ἐνυπόστατα, εἰ καὶ ἐν ἑτέροις ἔχουσι τὸ εῖναι. Σημαίνει καὶ τὸ καθ ' ἑαυτό ὄν, ὡς τὰ ἀτοματῶν οὐσιών… ' Αλλά καὶ τὸ ἀνυπόστατον διττόν. Λέγεται γὰρ ἀνυπόστατον καὶ τὸ μηδαμώς ὄν, ὡςτραγέλαφος καὶ ἱπποκένταυρος. Λέγεται πάλιν ἀνυπόστατον οὐ τὸ μὴ ὅν μέν, τὸ ἔχον δὲ ἐν ἑτέρω τὴνὑπόστασιν, καὶ μὴ καθ ' ἑαυτό ὑφιστάμενον· ὡς τὰ συμβεβηκότα. Cfr. praefat. in t. 4 opp. s. Basil. M. I. e. Aristot. de mundo с. 4. συλλήβδην δὲ τῶν ἐν ἀέρι φαντασ μάτων τὰ μὲν ἐστι κατ ' ἐμφασιν, τὰ δὲ καθ 'ὑπόστασιν. Themist. ἃ μηδὲ τῶ Λόγω χωριστά, ταῦτα καὶ ὑποστάσει χωρίζουσι.
4) Именно ὑπό - στα - σ - ις, где σ - ις =ti‑o= ни -e, как στά - σ - ις =sta‑ti‑o= стоя - ни - е.
240
определяющего его отношение (по объему) к слову ὑπόστασις или к понятиям общего и частного. Οὐσία есть то, что действительно существует,"существо","сущность"и если в слове ὑπόστασις, преобладает момент бытия (existentia), то в слове οὐσίαвыступает на первый план момент сущности (essentia). Далее этого этимология не ведет. Точнее смысл слова οὐσία определяло воззрение писателя на"существо". Сторонники платоновой философии считали"существом"общее; частное, по их мнению, настолько может быть названо существом, насколько оно причастно общему. 1) Напротив, для последователей Аристотеля οὐσία в собственном смысле есть только неделимое, подлежащее в безусловном смысле, что не может относиться ни к чему другому ни как сказуемое, ни как признак. 2) Употребление слова οὐσία в греческой литературе до IV в. вообще подвержено было колебаниям, и его различие от словаὑπόστασις вне церковной письменности посленикейского периода было неуловимо даже для современников. 3) Таково было состояние вопроса в эпоху Оригена. 4) Вступает ли он на тот путь, которым
1) Plot. 5,8,5;2,7.8.ἡ ἄρα αληθινή σοφία οὐσία καὶ ἡ ἀληθινὴ οὐσία σοφία διὸ χαί ὄσαι οὐσίαι σοφίαν οὐκ ἔχουσι τῶ μὲν διὰ σοφίαν τινὰ γεγονέναι οὐσίαι, τῶ δὲ μὴ ἔχειν ἐν αὐταῖς σοφίαν οὐκ ἀληθιναί οὐσίαι… διὸ καὶ τὰς ἰδέας ὄντα ἔλεγον εἶναι oἱ παλαιοὶ καὶ οὐσίας.
2) D. Petav. ρ. 175. Aristot. οὐσία δὲ ἐστιν ἡ κυριώτατά τε καὶ πρώτως καὶ μάλιστα λεγομένη, ἡ μὴ τε καθ' ὑποκειμένου τινός λέγεται, μὴ τε ἐν ὑποκειμένω τινί ἐστιν οἷον ὁ τίς ἄνθρωπος ἡ ὁ τίς ἵππος. [Philosophum. 1. 7 n. 18 p. 350. καθ' ὑποκειμένου δὲ λέγει, οἰονεὶ τὸ γένος, ὅπερ ἔφην ζῶον κατὰ πάντων τῶν κατὰ μέρος ὑποκειμένων ζώων… κοινῶ ὀνόματι λεγόμενον. Ἀληθὲς γὰρ ἐστιν εἰπεῖν, ὅτι ζῶον ἄνθρωπός ἐστι καὶ ζῶον ἵππος καὶ τῶν ἄλλων ἔκαστον. Ἐν ὑποκειμένω δέ, φησίν, ἐστίν, ὃ ἐν τινι μὴ ὡς μέρος ὑπάρχον, ἀδύνατον χωρὶς εἶναι τοῦ ἐν ὧ ἐστί, ὅ ἐστι τῶν συμβεβηκότων ἔκαστον τῆ οὐσία, ὃ καλεῖται ποιότης, καθὸ ποιοὶ τινὲς λεγόμεθα, οἷον λευκοί… δίκαιοι… σώφρονες… Ἄτομον καλῶ τὴν τοιαύτην οὐσίαν]· Theoriani, legat. ad armen, οἱ γὰρ ἔξω σοφοί τὸ ἄτομον, ἤτοι τὴν ὑπόστασιν, καὶ τὸ ἕν τῶ ἀριθμῶ οὐσίαν ὁρίζονται.
3) Hieronym. ер. 15 (57) ad Damas, pap. n. 4. tota saecularium litterarum schola nihil aliud hypostasim , nisi usiam novit. Theodoret. Eran. dial. 1 ( см. стр. 239 пр. 2).
4) Dorner, I, 507. Anm. 5. Instruktiv für den Begriff von οὐσία zu dieser Zeit ( речь о Феодотемладшем ) ist das Fragment von Clemens Alex, bei Fabric. opp. Hippolyti t. 2, 74. Der Grundbegriff ist τὸκαθ ' ἑαυτοῦ ὑφεστός, mag es unorganisch oder φυτὸν oder ἔμψυχον αἰσθητικὸν ζώον, oder… λογικὸνseyn. Es ist also οὐσία stets das Wesentliche eines jeden Dinges, seine Substanz. So versteht sich, dass nach Umständen mit οὐσία dasjenige gemeint seyn kann, was wir unter dem Ich, der
241
пошли великие богословы IV в., или, напротив, его сочинения представляют отражение тех колебаний, той неопределенности, какими отличается предшествующая эпоха? 1)
Persönlichkeit verstehen. Nur ist οὐσία dann der noch ganz unbestimmte Gedanke von dieser. Im Trinitätsstreite, sec. 4, sondert sich οὐσία und ὑπόστασις… — У Плотина οὐσία употребляется и в смыслеобщего (3, 2, 1; 2, 319. τοῦ δὲ τοῦ παντὸς τὴν οὐσίαν καὶ σύστασιν. 3, 5, 6; 2, 381. εἴπερ δεῖ φύσιν εἶναικαὶ οὐσίαν μίαν καθὸ δαίμονες δαιμόνων, εἰ μὴ κοινὸν ὄνομα ἕξουσι μόνον ), и в смысле частного (3, 5, 7; 2, 384, ψευδῆ νοήματα οὐκ ἔχοντά τὰς ὑπ ’ αὐτὰ οὐσίας ), в смысле самого предмета, или субстрата качеств(6, 9, 2; 1, 79. ἑκάστω μὲν τῶν κατὰ μέρος ἐν οὐ ταὐτὸν ἡ οὐσία αὐτοῦ καὶ τὸ ἓν, ὅλω δὲ τῶ ὄντι καὶ τῆοὐσία ταὐτὸν ἡ οὐσία καὶ τὸ ὅν καὶ τὸ ἕν ) 1, 8, 6; 2, 395. Огонь и вода относились бы друг к другу какпротивоположные существа ( ἐγίγνετο ἄν καὶ ἐνταῦθα οὐσία οὐσία ἐναντίον ), если бы между ними не былообщего, — субстрата ( εἰ μὴ κοινὸν ἦν ἡ ὕλη ἐν αὐτοῖς ), к которому их качества ( теплое, холодное )относятся как συμβεβηκότα, если бы существо огня и воды состояло только из этих качеств ( εἰ δ ' ἠνμόνα τὴν οὐσίαν αὑτῶν συμπληροῦντα ἄνευ τοῦ κοινοῦ ). ‘ Υπόστασις иногда противополагается толькомыслимому (5, 5, 1; 2, 18. τὰ ἐπὶ τῆς αἰσθήσεως, ἃ δὴ δοκεῖ πίστιν ἔχειν ἐναργεστάτην, ἀπιστεῖται, μὴ ποτε οὐκ ἐν τοῖς ὑποκειμένοις, ἀλλ ' ἐν τοῖς πάθεσιν ἔχη τὴν δοκοῦσαν ὑπόστασιν. 6, 6, 9; 2, 69. ἆρ ' οὖν τῆἐπινοία καὶ τῆ ἐπιβολῆ; ἡ καὶ τῆ ὑποστάσει ), так что даже отношение 1 к 2 имеет ὑπόστασιν (6, 1, 6; 2, 195. εἰ ὑπόστασίς τις ἡ σχέσις ἐστὶν αὕτη; n. 7; 2, 197. οἷς ἡ ὑπόστασις ούδαμόθεν ἢ ἐκ τῆς σχέσεωςπαραγίνεται· οἷον τὸ διπλάσιον πρὸς ἥμισυ τὴν ὑπόστασιν δίδωσιν οὔτε δυσίν… οὔτε ένί, άλλά… κατὰ τὴνσχέσιν αὑτῶν ); иногда это слово имеет значение существования (6, 8, 7; 2, 155. ἀδύνατον γὰρ ἑαυτό τιποιεῖν καὶ εἰς ὑπόστασιν ἀγειν. 5,5,4;2,21), иногда отождествляется до безразличия со словом οὐσία (6, 8, 13; 2, 164. συνακτέον εἰς ἐν τὴν βοἤλησιν, καὶ τὴν οὐσίαν, καὶ τὸ θέλειν… εἰ γὰρ ἡ βοήλησις παρ ' αὐτοῦκαὶ οἷον ἔργον αὑτοῦ, αὕτη δὲ ταὐτὸν τῆ ὑποστάσει αὑτοῦ, αὐτὸς ἄν οὕτως ὑποστήσας ἄν εἴη αὐτὸν. 1, 8, 3; 2, 390. οὐ συμβεβηκότα ταῦτα αὐτῶ, ἀλλ ' οἷον οὐσία αὐτοῦ ταῦτα… καὶ αὐτο ταῦτα πάντα… τίνιοὖν ὑποστάσει ταῦτα πάρεστιν οὐχ ἑτέρα ὄντα ἐκείνης, ἀλλ ' έκείνη;). Β « Философуменах » ύπόστασιςупотребляется в значении бытия (1. 7 n. 16 р. 384. ἀπὸ τοῦ ἁπλῶς ζώου αἱ πάντων τῶν κατὰ μέρος ζώωνἰδέαι τὴν ὑπόστασιν ἔχουσιν… ὁ ἵππος καὶ βοῦς… ἀπο τοῦ ζώου τοῦ ἁπλοῦ λαμβάνει τὴν ἀρχήν ); а словоοὐσία Ипполит понимает в смысле неделимого, и выражение: « Отец и Сын — едино по существу (οὐσία ἓν )» для него значит то же, что Отец и Сын — одно Лицо ( ἓν πρόσωπον. 1. 10 n. 27 р. 530), т. е. имеет монархианский смысл. Отношение между οὐσία и ὑπόστασις неопределенно даже у самогоАфанасия Великого, ad. afr. ер. ер. n. 4 р. 714. ἡ δὲ ὑπόστασις οὐσία ἐστί, καὶ οὐδὲν ἄλλο σημαινόμενονἔχει ἢ αὐτὸ τὸ ὄν… Ἠ γὰρ ὑπόστασις καὶ ἡ οὐσία ὕπαρξίς ἐστι ν. or. 4 с. ar. n. 1 p. 490. εἷς Θεός… καὶ ἡὄντως οὖσα οὐσία καὶ ὑπόστασις μία ἐστὶν.
Читать дальшеИнтервал:
Закладка: