Марат Токоев - Сүртүмдөр. Ырлар

Ойлорум – көпөлөктүн көлөкөсү,
Жалыны шам чырактын.
Үлбүрөк көрөңгөсү,
Тууганы жакын – закым.
Кенедей тирлик жели
Бороондой алыс, алыс
Сындырып чачат жеңил
Көксөөсүн анын алсыз
Улуулукту,
Аруулукту…

Итти көрдүм
Өлүп жаткан көчөдө.
Жансыз көздөрү
Өткөндөрдүн
Этектеринен тарткылап
Сурагансыйт аянычтуу:
«Токточу, айтчы,
Бул өлүмбү?»
Жабык бирок
Жан-дүйнөгө эшиктер.
Кайдыгер,
Жийиркенген көз караштар
Өтөт аны чаап бет талаштыра.
Асман
Бүт оордугу менен
Кулагансыды жүрөккө.
А болгону итти көрдүм
Өлүп жаткан көчөдө.

«Эрте жазда өлүм арбайт өзгөчө».
Бүтпөй калган бир ырымдын баш сабы.
Негедир ал бүгүн келип эсиме
Кетпей койду. Улам-улам шыбырайм,
Жансоогалап келтиргенсип келмени:
«Эрте жазда өлүм арбайт өзгөчө».
Таң маалдагы түшүмдөнбү? Мага окшош
Закым элес караңгыдан унчукпай
Басып келип, карап алып көзүмө
Дагы унчукпай бурулду да жок болду.
Жүрөк сезди ким экенин бул караан.
Жер жарылып урабады үмүттөр,
Мас кылган да кубаныч жок. Бир гана
Муздак колдуу ага бирөө тийгендей
Түштү жүрөк көз ирмемге чыйрыга.
Көзүм ачсам күндүн нуру шыкаалап
Кечиккен жай «Жүр», деп жаңсайт көчөгө.

Сени качан чор баскан,
Жай жашоодо былк этпей
Үлбүрөгөн, жүрөгүм?

Ооруларын сыздаган
Кабылдайсың дүйнөнүн
Окугандай куш кабар.

Жүрөгүм – паровоз.
Жылдардын канчасын
Вагондордой чиркештирип
Сүйрөй алат болду экен
Станцияга чейин акыркы
«Өлүм» деген?
Кандай болот күүсү
Дөңгөлөктөрүнүн?
Шаңдуубу?
Же кайгылуубу – күңгүрөгөн?
Билбейм.
Жөн гана жашап келем
Аткарып болушунча
Жараткандын буйругун
«Жаша, – деген, —
Ырлар менен
Узартып өмүрүңдү».

Өз үнүмөн онтогон
Селт деп чоочуп ойгонгон
Узак түндөр көп болду.

Неге жүрөк чакырат
Өжөрлөнүп, так, кылдат
Коркунучтуу ойлорду?

Не келет ал айткысы?
Ойлор ненин ачкычы?
Неге кандай убада?

Жол таппаган азиздей
Суроолорго жооп издеп
Болом бекер убара.

Бул тагдырым —
Балким ырым
Менин жалгыз
Кайталангыс.

Ырды көрдүм түшүмдө