Лидия Оробей - Памяць (на белорусском языке)

Але вось мая ўвага спынiлася на трох. Па дарожцы да аэрадрома iшла жанчына - высокая, светлавалосая, у прыгожай стракатай сукенцы. У руках яна несла пакет з вiнаградам. Пакет быў зроблены не вельмi ўдала, i гронкi вiнаграду ледзь не вывальвалiся з яго. Жанчына папраўляла пакет, прытрымлiвала вiнаград рукамi, але на твары ў яе не было заклапочанасцi цi раздражнення, якiя часта бываюць у чалавека, калi яму нешта замiнае. Жанчына ўсмiхалася, i, здавалася, каб пакет раптам зусiм выслiзнуў у яе з рук i пляснуўся вобземлю, яна б толькi зарагатала.

Па баках у жанчыны iшло двое юнакоў. Адзiн, старэйшы, гадоў дваццацi трох, высокi, танклявы. Другi - крышку маладзейшы, шыракаплечы. Абодва хлопцы былi ў новенькiх, з iголачкi, касцюмах, у бялюткiх кашулях i абодва такiя сiмпатычныя. I адразу было вiдаць, што юнакi - браты, а жанчына - iх мацi, так усе яны былi падобны з твару.

У старэйшага ў руках быў невялiкi чамаданчык, у малодшага - сумка цераз плячо.

Да мяне даляталi словы размовы:

- Вось не паслухалася мяне той раз i намучылася, а цяпер - зноў, казаў малодшы, забягаючы наперад мацi. - Нiколi ты мяне не слухаешся!

- Ах, якi ў мяне грозны сын, - адказвала мацi, а голас яе смяяўся.

- Я ж казаў у сумку пакласцi... Давай сюды, - здымаў хлопец з пляча сумку.

Але мацi iшла наперад, не зважаючы на просьбу сына.

- А помнiш, як у вайну... - сказаў раптам старэйшы сын.

Што ўспомнiў хлопец, я не пачула, бо моцна загуў, узлятаючы, самалёт. Ды мо каб i пачула, не зразумела б, што прыгадалi яны. Мо ў iх успамiнах было такое, што зразумела i дорага толькi iм...

I ўсё ж гэтыя словы мяне ўскалыхнулi. Падумалася, як было гэтай жанчыне тады. Можа не раз прыходзiлася засланяць ёй сваiх дзяцей ад самалётаў з чорнымi крыжамi. Можа не раз, сама галодная, несла яна iм аднекуль на змуляных плячах мех бульбы цi круп. Дык хiба цяжка ёй цяпер несцi гэты пакет вiнаграду...

- Давай я вазьму, - прасiў цяпер старэйшы сын i працягваў руку, гатовы ўзяць тую ношу.

Але i старэйшаму сыну мацi не аддала пакета. Яна энергiчна iшла наперад, прыгожа ставячы стройныя ногi, прытрымлiваючы рукою гронкi вiнаграду, якiя маглi кожную хвiлiну вывалiцца ёй пад ногi. I па тым, як iшла яна - высокая, светлавалосая, гордая, як каралева, - было вiдаць, што яна шчаслiвая. Што ёй добра вось так iсцi i яе ноша ёй зусiм не замiнае.

1965 г.