Мопассан Де - Пампушка (на белорусском языке)

Карчмар нават адмовiўся пайсцi спаць, калi яго жонка, якая падала ад зморы, прыйшла па яго. I яна вырашыла адпачываць сама, таму што была "жаваранкам" - заўжды ўставала на досвiтку, тады як муж яе быў "савой" - вечна гатовы праседзець з прыяцелямi хоць да ранку. Ён толькi гукнуў ёй:

- Пастаў мне гогаль-могаль на печку! - i прадаўжаў гульню. Калi стала ясна, што нiчога выпытаць у яго немагчыма, вырашылi, што пара класцiся, i ўсе разышлiся па сваiх пакоях.

На другi дзень усталi зноў даволi рана з цьмянай надзеяй на ад'езд i яшчэ мацнейшым жаданнем ехаць далей - усiх проста жахала думка, што давядзецца зноў марнаваць дзень у гэтым агiдным заезным дворыку.

Але дзе там! Конi стаялi ў стайнi, фурмана не было вiдно. Ад бяздзейнасцi падарожныя сноўдалiся па двары вакол карэты.

Снеданне прайшло даволi сумна; адчувалася пэўнае ахаладжэнне да Пампушкi, бо ранiца ж мудрэйшая, чым вечар, i настрой трохi зыначыўся. Цяпер спадарожнiкi амаль злавалiся на яе, чаму яна ўпотай не схадзiла да прусака i не зрыхтавала прыемнага сюрпрызу да iхняга абуджэння. Гэта ж прасцей за ўсё! Дый хто б даведаўся пра гэта. Дзеля прылiку яна магла б сказаць афiцэру, што робiць гэта проста з жалю да сваiх спадарожнiкаў. Гэта ж ёй такая дробязь!

Аднак уголас нiхто пакуль не выказваў такiх думак.

Апоўднi, калi ўсе знемаглi ад нудоты, граф прапанаваў зрабiць прагулянку па ваколiцах пасёлка. Апранулiся як мага цяплей, i невялiчкая грамада рушыла, апрача Карнюдэ, якi палiчыў за лепшае застацца каля агню, ды манашак - тыя бавiлi час у царкве альбо ў кюрэ.

Мароз, якi з дня на дзень усё мацнеў, балюча шчыпаў нос i вушы; ногi так закалелi, што кожны крок быў пакутай; а за селiшчам разлога падалася настолькi злавеснаю ў сваёй бязмежнай белiзне, што ва ўсiх ажно пахаладзела ўнутры i сцiснулася сэрца, i кампанiя павярнула назад.

Чатыры жанчыны iшлi ўперадзе, трохi воддаць за iмi - трое мужчын.

Люазо, якi выдатна разумеў сiтуацыю, раптам запытаўся, колькi ж яшчэ iм давядзецца тырчаць у гэтай трушчобе з-за "нейкай шлюшкi". Граф, нязменна паважны, сказаў, што нельга вымагаць ад жанчыны такой цяжкай ахвяры, падобная ахвяра павiнна быць толькi добраахвотная. Пан Карэ-Лямадон заўважыў, што, калi французы пойдуць у контрнаступленне цераз Дзьеп, - а пытанне стаяла менавiта гэтак, - дык сутычка з прусакамi адбудзецца не iнакш, як у Тоце. Гэтае меркаванне занепакоiла яго субяседнiкаў.

- А што, калi нам выправiцца пеша? - прапанаваў Люазо.

Граф пацiснуў плячыма:

- Ды вы што? Па гэтакiм снезе, з жонкамi? Дый за намi адразу ж пашлюць пагоню, схопяць праз дзесяць хвiлiн i, як вязняў, аддадуць у рукi салдатнi.

Вядома, гэтак яно i сталася б. Усе замоўклi.

Панi гаманiлi пра ўборы; але нешта, здавалася, скоўвала, расчужвала iх.

Нечакана ў канцы вулiцы вынiк прускi афiцэр. На фоне снежнага абшару выразна вымалёўвалася яго высокая фiгура - як аса ў мундзiры; ён iшоў, выварочваючы каленi, той асаблiвай паходкай ваеннага, якi стараецца не запэцкаць свае дбайна наваксаваныя боты.

Размiнаючыся з панямi, ён пакланiўся iм i пагардлiва глянуў на мужчын, у якiх, зрэшты, хапiла годнасцi не зняць галаўных убораў, хоць Люазо было i пацягнуўся да сваёй шапкi.

Пампушка ўспыхнула да вушэй, а тры замужнiя жанчыны адчулi глыбокае прынiжэнне, што гэты салдат сустрэў iх у таварыстве з дзеўкай, з якою ён абышоўся так бесцырымонна.

Загаварылi пра яго постаць, пра твар. Панi Карэ-Лямадон, якая ведала багата афiцэраў i добра разбiралася ў iх, лiчыла, што гэты не такi ўжо i нягеглы, нават шкадавала, што ён не француз, бо з яго атрымаўся б дужа вабны гусар, якi несумненна зводзiў бы з розуму жанчын.

Вярнуўшыся з прагулкi, падарожнiкi не маглi дабраць да галавы, чым заняцца. Дайшло нават да шпiлек па сама малой прычыне. Абед прайшоў у маўчаннi i цягнуўся нядоўга, потым усе разышлiся ў надзеi заснуць i хоць гэткiм чынам уходаць час.

Калi на наступны дзень падарожныя сышлi ўнiз, ва ўсiх на тварах ляжала стома, а на сэрцы - злосць. Жанчыны амаль не размаўлялi з Пампушкаю.

Зазванiў звон. У царкве рыхтавалiся да хрышчэння. У Пампушкi было дзiця, якое гадавалася ў сялян у Iвэто. Яна бачылася з iм не часцей разу на год, нiколi пра яго не хвалявалася, але думка пра немаўля, якое нехта намерваўся хрысцiць, выклiкала ў яе душы неспадзяваную гарачую хвалю пяшчоты да свайго дзiцяцi, i ёй няўтрымна закарцела паглядзець хрышчэнне.

Як толькi яна пайшла, спадарожнiкi пераглянулiся i падсунулiся блiжэй адзiн да аднаго - усе адчувалi, што трэба ўрэшце нешта вырашыць. Люазо раптам трапiла думка: ён сказаў, што трэба прапанаваць афiдэру затрымаць адну Пампушку, а астатнiх адпусцiць.

Пан Фалянвi згадзiўся выканаць даручэнне, але амаль адразу вярнуўся назад: немец, якi выдатна ведаў чалавечую натуру, выставiў яго за дзверы. Ён быў намераны затрымваць усiх падарожнiкаў датуль, пакуль яго жаданне не будзе задаволена.

Гэтага аказалася задосыць грубай душы панi Люазо.

- Не сядзець жа нам тут да старасцi! Раз у гэтай паскуднiцы такое рамяство, раз яна займаецца гэтым з усiмi, дык якое ў яе права на нейкiя пераборы?! Скажыце, цаца якая! Ды ў Руане з кiм толькi не блыталася, нават з вознымi! Вось гэтак, мадам, з вознымi прэфектуры! Хто-хто, а я дык ведаю - ён у нас вiно бярэ. А цяпер, калi трэба выбавiць нас з бяды, дык гэтая дзеўка строiць з сябе незачэпу! Па-мойму, гэты афiцэр вельмi прыстойны. Можа, ён даўно ўжо не бачыў жанчын i напэўна аддаў бы перавагу каму-небудзь з нас трох. А ён усё-такi задавольваецца тою, што даступная любому. Бо паважае замужнiх жанчын. Падумайце толькi, ён жа тут гаспадар! Варта яму толькi сказаць: "Я хачу", - i з дапамогай салдатаў ён можа сiлай авалодаць намi!

Жанчыны здрыганулiся. Вочы гожанькай панi Карэ-Лямадон успыхнулi, яна трошкi нават збялела, быццам мысленна ўжо бачыла, як афiцэр спрабуе сiлай авалодаць ёю.

Мужчыны, якiя перагаворвалiся воддаль, падышлi да паняў. Люазо ажно шалеў i гатовы быў выдаць ворагу "гэтую дрэнь", звязаўшы ёй рукi i ногi. Але граф, нашчадак трох пакаленняў пасланнiкаў i сам надораны знешнасцю дыпламата, выказаўся за прымяненне спрытнага манеўра.

- Трэба яе пераканаць, - сказаў ён.

I змова пачалася.

Жанчыны падсунулiся блiжэй, размова стала агульная, i кожны панiжаным голасам стаў выказваць сваю думку. Зрэшты, на выгляд усё было вельмi прыстойна. Панi асаблiва ўмелi падбiраць далiкатныя словы i вытанчаныя ўдалыя выразы для азначэння сама брыдкiх паняццяў. Староннi нават нiчога не зразумеў бы - настолькi засцярожлiва падбiралiся выразы. Але так як годная цнота, у якую захiнаецца кожная свецкая панi, уласцiвая iм толькi напаказ, усе яны ў глыбiнi душы з вялiкай асалодай неспатольна смакавалi гэтую фрывольную прыгоду, адчуваючы сябе ў сваёй сферы, абладжваючы гэтую любоўную справу з пажадлiвасцю кухара-ласуна, якi гатуе абед другому.