Андрэ Моруа - Пасля вакацый (на белорусском языке)
- Название:Пасля вакацый (на белорусском языке)
- Автор:
- Жанр:
- Издательство:неизвестно
- Год:неизвестен
- ISBN:нет данных
- Рейтинг:
- Избранное:Добавить в избранное
-
Отзывы:
-
Ваша оценка:
Андрэ Моруа - Пасля вакацый (на белорусском языке) краткое содержание
Пасля вакацый (на белорусском языке) - читать онлайн бесплатно полную версию (весь текст целиком)
Интервал:
Закладка:
Моруа Андрэ
Пасля вакацый (на белорусском языке)
Андрэ Маруа
ПАСЛЯ ВАКАЦЫЙ
Машына мчалася на вакзал, i малому Алену было весела. Ён нiколi не выязджаў з дому, i думка, што цяпер ён будзе жыць у гарах, паступiўшы ў школу-iнтэрнат, яму падабалася. Таварышы сказалi яму, што там працуюць менш, чым у лiцэi. Ален бачыў дырэктара, калi той прыязджаў у Парыж, i знайшоў, што ён добры, памяркоўны.
- Ведаеш, тата, ён мне сказаў, што зiмой пасля абеду заняткаў у iх няма i вучнi бегаюць на лыжах альбо катаюцца на каньках.
- Спадзяюся, ты возьмешся i за латынь, - уздыхнуў пан Шмiт, - нельга адставаць.
На пероне, убачыўшы паравоз i новыя блiскучыя вагоны, Ален ад радасцi заспяваў. Ён ганарыўся сваiм гарнiтурам бэжавага колеру, скураным чамаданчыкам, цёмнымi шарсцянымi пальчаткамi, а больш за ўсё тым, што адпраўляецца ў падарожжа адзiн разам з бацькам.
- А што мы, тата, рабiць будзем у цягнiку?
- Я з сабой узяў работу, малыш... Ну, а ты? Калi хочаш, я куплю табе iлюстраваны часопiс... Кнiгi пры табе няма?
- Няма, але гэта нiчога... Я пагуляю ў калiдоры...
Ён знiк i хутка вярнуўся, вельмi ўсхваляваны:
- Тата! Тут ёсць мне таварыш!.. Жан-Луi Дзюжарык... Цераз тры купэ... з мамай.
- Што? Едзе вучыцца?
- Ага, але не ў тую школу, куды я, а ў нейкую манастырскую.
- Шкада, што не да пана Бензо, вас было б там двое французаў. Ну, але зрэдку вы зможаце пабачыцца... А пакуль што iдзi да яго, гуляйце разам i не дурэйце.
Бертран Шмiт любiў дзяцей, але не цярпеў, каб яны адрывалi яго ад работы. Ален, заўважыўшы, што бацька паглыбiўся ў сваё, каб не замiнаць яму, паспешна выйшаў. Цягнiк набiраў хуткасць. Пан Шмiт час ад часу кiдаў безуважны позiрк на двух хлапчукоў, якiя хадзiлi паводдаль у калiдоры. Кожнаму з iх было гадоў па дванаццаць. За вокнамi праносiлiся ўзгоркi, рэчкi i безупынна мiльгалi тэлеграфныя слупы. Праз гадзiну Ален вярнуўся, маркотны i ўзрушаны:
- Тата, ты ведаеш, што мне сказаў Жан-Луi? Што яго вельмi крыўдзяць у школе. Што старэйшыя вучнi злыя... Адбiраюць у яго ўсё - кнiгi, цукеркi - i, калi ён не даецца, б'юць яго кулакамi, прыцiскаюць да сцяны i душаць.
- А чаму ён не абараняецца?
- Бо ён сярод iх адзiн француз, адзiн... Ён так прасiў, каб мама не пасылала яго ў манастырскую школу, а пакiнула дома, у Парыжы, але яна не хоча, бо выйшла замуж другi раз за палкоўнiка Кiрылiна, расейца, у якога страшэнна закахалася... i Жан-Луi ў доме лiшнi.
Шмiт са здзiўленнем зiрнуў на сына:
- Хто табе гэта расказаў?
- Жан-Луi.
- Жан-Луi не павiнен гаварыць пра сваiх бацькоў такiм тонам.
- Якiм тонам, тата? Ён мне сказаў, што вельмi любiць сваю маму, што яна таксама яго любiла i, калi яго тата памёр, даглядала яго вельмi добра... Але ж цяпер яна закахалася.
- Не ўжывай слоў, якiх не разумееш... Хто такая? Што за мадам Дзюжарык?
- Што ты, тата! Яна цяпер не мадам Дзюжарык, а мадам Кiрылiна. Яна вельмi прыгожая... Хочаш, я цябе праводжу ў яе купэ? Гэта блiзка.
- Ну добра, добра, малыш.
- Як ты думаеш, тата, калi ў пана Бензо ёсць старэйшыя вучнi, яны будуць мяне бiць?
- А ты дай iм здачы. Наколькi я ведаю, пан Бензо чалавек энергiчны i ўмее трымаць дысцыплiну ў сваёй школе... Iдзi да свайго сябра, гуляйце.
У Дзiжоне Шмiт выйшаў на перон i ўбачыў свайго сына з таварышам. Жан-Луi быў худзенькi зграбны хлопчык з вялiкiмi вачамi, сумнымi i глыбокiмi.
- Тата, пазнаёмся. Гэта Жан-Луi.
Бертран Шмiт паспрабаваў даць яму некалькi парад:
- Калi старэйшыя цябе не ўзлюбiлi, не ўцякай ад iх, а старайся пасябраваць... Не думаю, што яны такiя ўжо нягоднiкi.
- Хто? Гэтыя дзецюкi? - прамовiў Жан-Луi. - Яны нападаюць на мяне, як звяры... Калi што скажаш не па-iхняму, б'юць i гоняць прэч...
Паравоз даў гудка, i Ален прыбег у вагон да бацькi.
- Ты ведаеш, тата, што мне гаварыў Жан-Луi на пероне, калi ты падышоў да нас? Ён гаварыў: "Якi я няшчасны! Чым ехаць у гэту праклятую бурсу, лепш кiнуцца пад цягнiк. Але ў мяне не хапае смеласцi... Ален, зрабi мне паслугу, штурхнi мяне пад колы, а мая спадчына няхай застанецца табе". Ведаеш, у яго пасля смерцi бацькi ёсць спадчына, багатая... Але я не згадзiўся.
- Я думаю... Твой гэты прыяцель, вiдаць, крыху чокнуты...
- Няпраўда, ён зусiм не чокнуты. Ведаеш, тата, ён кажа, што, каб яго мама ўяўляла сабе, як яму там кепска жывецца, вечныя бойкi са старэйшымi, як ён плача ўночы, лежачы ў ложку, яна б не адважылася зноў пасылаць яго ў такую школу.
- Праводзь мяне да гэтай дамы.
Мадам Кiрылiна была жанчына красы надзвычайнай. Цiхiм, мiлагучным голасам яна выказала некалькi цiкавых, крыху журботных думак наконт дзяцiнства. Бертран як сеў, так i застаўся.
Увайшоў праваднiк, узяў чатыры бiлеты i запрасiў пасажыраў к сталу. Яны снедалi разам. Дзецi моўчкi слухалi, як бацькi ўспамiналi назвы розных кнiг, пералiчвалi iмёны кампазiтараў... Хлопчыкi адчувалi сябе забытымi. Часам Жан-Луi паглядаў на Алена, i яго вочы, здавалася, гаварылi: "Бачыш, вось яна якая..." Падняўшыся з-за стала, Бертран машынальна зайшоў у купэ мадам Кiрылiнай, а дзецi выскачылi гуляць у калiдор.
- У нашых сыноў шмат агульнага, - прамовiла яна. - Спадзяюся, што iм можна будзе там пабачыцца.
Ён хвiлiну вагаўся.
- Даруйце, - сказаў ён, - што ўмешваюся не ў сваю справу, але дзяцiная шчырасць не тоiць сакрэтаў... Я выпадкова даведаўся, i мой абавязак... Вы, мабыць, не ўсведамляеце, якi настрой у вашага сына... Ён прызнаўся майму... Даруйце, я не знаходжу слоў... Дзiця, вядома...
Мадам Кiрылiна была агаломшана. За акном вагона пачалi вырысоўвацца горы, замест камянiц пайшлi драўляныя хаткi, замест дубоў - кашлатыя елкi, у люстраныя рэчкi ўлiвалiся шумныя патокi.
- Божа мой! - прашаптала яна. - Гэта жахлiва... Беднае дзiця... Я адчувала, што ён не любiць гэтай школы, але думала, што ён лянуецца, не хоча вучыцца... А самае галоўнае, рэўнасць... Ён ненавiдзiць майго мужа, i без усякай прычыны, бо што я магу зрабiць адна ў доме? Нават i яму будзе потым моцная апора.
- Безумоўна, - сказаў Бертран. - Але ж ён яшчэ малы... Не разумее.
Яе вочы напоўнiлiся слязамi.
- Што ж мне рабiць? - забедавала яна. - Вы лiчыце, што я павiнна адвезцi яго назад у Парыж, не пакiдаць там? Мой муж разгневаецца... Ён кажа, што я надта пешчу Жана-Луi, а яго трэба загартоўваць... Па-мойму, думка слушная. Жан-Луi - хлопчык вельмi ўражлiвы, выдумляе абы-што... Пасля нашага шлюбу лiчыць, што ён - ахвяра... Гэта няпраўда, няпраўда, але калi дзiця ўваб'е сабе нешта ў галаву...
Мадам Кiрылiна з сынам выйшлi на дзве-тры станцыi раней. Ален глядзеў у акно i доўга маўчаў.
- Тата, - сказаў ён нарэшце, - калi старэйшыя вучнi будуць мяне бiць i я прышлю табе тэлеграму, ты прыедзеш, забярэш мяне, праўда?
Пераклад: Юрка Гаўрук
Интервал:
Закладка: