Марта Пиньска - Беларуска (на белорусском языке)

XXVIII

Я рашыла зацягнуць Марка на дыскатэку. Пры гатэлi "Беларусь" ёсць вядомы клуб, якi ўсе называюць "шайба". Гэта ад формы будынка i сцэны, нават некалькiх сцэн, на якiх позна ўначы пад гучную музыку разбiраюць танцорак. Часам, як я чула, разбiраюць i прыахвочаных малалетак.

З Маркам мы абгаварылi правiлы гульнi. Кожнае з нас iдзе асобна i толькi назiркам зазначаем сабе, цi другое ўжо што падчапiла. Маем пры сабе тэлефоны, дык жа ў разе чаго пазней установiм хто, дзе i з кiм iдзе далей. Калi толькi адно з нас вылавiць што, дык дзелiмся, натуральна, са згоды злоўленага.

У машыне соваю ў кiшэню некалькi прэзерватываў. Марку таксама соваю ў пiнжак некалькi. Пакiдаем машыну ў паркiнгу каля гатэля. Каля касы тры пацанкi. Маладзенькiя, дурненькiя наццаткi. Марк паводзiць вачмi па напятых азадках i адкрытых дэкальтэ. Я купляю бiлет асобна, каб не псаваць яму гешэфту. Ён загаворвае з дзяўчатамi, думаючы, што ў iх няма грошай на ўваход. Анi, яны чакаюць сваiх кавалераў.

Заходзiм усярэдзiну, скрупулёзна кантраляваныя ахоўцамi. Марк высока падымае рукi, як салдат, здаючыся ў палон. Мяне правярае дзяўчына, якая як звычайна знаходзiць звязку ключоў для дома.

Штэмпелююць нашыя далонi. Нарэшце ўваходзiм.

Каля бара ўсё тыя самыя, што i заўсёды, тры прастытуткi. У зале пуставата. Можа, яшчэ зарана. Толькi адзiнаццаць. Большасць столiкаў ужо занятая, але за iмi амаль толькi адны дзяўчаты. Разглядаюся. Марк па той бок залы. Падсеў да трох дзяўчат, якiя хутчэй за ўсё святкуюць з шампанскiм нечы дзень нараджэння. Бачу, заводзiць iх, дзяўчатам у ахвотку.

На паркеце некалькi хлопцаў топчуцца ў танцы, але па iх выглядзе вiдаць, што гэта курсанты з мiлiцэйскай школы альбо вайскоўцы з акадэмii. Маладыя, паголеныя, танцуюць правiльна, шукаючы вачыма якой-небудзь шчылiны, куды ўшпiлiцца на вечар. Нiчога цiкавага.

Праз гадзiну падыходжу да Марка, якi каля буфета пацэджвае пiва i палiць цыгарэту за цыгарэтай. Пачакаем яшчэ крыху танцорак i стрыптызу. Можа, зборня раскруцiцца.

Па зале ходзiць платаядны пярэстарак, лапае ўсё, што рухаецца i на дрэва не ўцякае.

Нуда, нуда, нудота...

Нават танцоркi нас не разварушваюць. Нейкiя мала апетытныя i не сексуальныя. Рашаем уцякаць дамоў. Планы - кату пад хвост, але настрой гэтага вечара дае нам сiлу, каб пазаймацца самiмi сабою.

XXIX

Прыехаў да яе нейкi журналiст з Вiльнi. Беларус з летувiскiм грамадзянствам. Яна патэлефанавала мне позна ўвечары, каб падскочыла як мага хутчэй.

Справа пiльная, патрабуе, каб без адкладу. Калi я праз паўгадзiны пад'ехала, яна прадставiла мне Валеру. Я чула пра яго. Палiтычна заангажаваны журналiст i перспектыўны беларускi пiсьменнiк малодшага пакалення. Выглядаў дужа змардаваным. Зарослы, у лахманах, з запалымi вачыма i шэрай скурай.

Гатуючы на скорую руку гарбату на кухнi, яна расказвае мне, што яны знаёмыя ўжо каторы год, з выцечак у Вiльню i Палангу. I заўсёды ў адной кампанii падчас вакацыйных вандровак. Прыехаў на яе менскую кватэру без грошай у пазычанай вопратцы, з дзiкiм страхам у вачах, набытым, як экзатычную хваробу, недзе ўглыбiнi Расеi.

Калi яна падавала гарбату з жаласцю ў вачах, ён папрасiў шклянку гарэлкi. Пачаў расказваць пра ўсе свае прыгоды, якiя я нiзавошта не акрэслiла б як прыгоду. Зрэшты ён яе зусiм i не шукаў.

Ужо два гады ён меў добрага знаёмага ў Расеi, недзе далёка за Ўралам. У той мясцовасцi, кiламетраў так з дзвесце далей, жыве яго дзядзька. Дамовiлiся яны ў справах нейкага iнтэрасу i зварганiлi некалькi кантрактаў на зусiм-такi неблагую суму, недзе так тысяч на сто даляраў. Гешэфт пайшоў на пагаршэнне пасля расейскага жнiвеньскага дэфолту 1998 года, i адносiны памiж iмi пайшлi на спад. Але пасля году маўчання калега азваўся-такi i папрасiў прыехаць, шчыра падкупiўшы тым, што ў iхнiх справах можа распачацца новы этап. I ён рашыў прыняць запрашэнне калегi, спалучыўшы паездку з даўно адкладаным вiзiтам да дзядькi, у якога ў дзяцiнсве некалькi разоў праводзiў вакацыi.

Пасля двухсутачнага падарожжа цягнiком з Вiльнi, праз Маскву, даехаў. Калегi на вакзале не было, што не здалося яму падазроным, бо аж так дакладна яны i не дамаўлялiся. Хоць той раней заўсёды яго сустракаў. Ну, але ж цяжка, падумаў, пэўна, моцна заняты. Узяў таксi i ад вакзала хутка даехаў да бетоннага блочнага дома, дзе i знайшоў знаёмы адрас. Пад дзвярыма доўга стаяў i званiў. Чуў нейкi пошум па той бок i адчуваў, што яго пiльна разглядваюць у вочка. Даволi марудлiвая пачаканка, але дзверы такi адчынiлiся. Убачыў свайго калегу як падмененага, як прыбiтага, змучанага, п'янага цi мо нават пад наркатою. Павiталiся даволi холадна. Запрошаны на кухню, корпаўся там, дастаючы з вялiкай сумкi ўсе свае вiленскiя запасы жыўнасцi, з якiмi i раней заўсёды прыязджаў, - высока цанёныя ў Расеi каўбасы, сыры, рыба ў бляшаначках i дзве бутэлькi добрых налiвак.

I тым часам чуў, што ў пярэднiм пакоi адбываецца нейкая драматычная размова па тэлефоне яго расейскага калегi з кiмсьцi незнаёмым. Але нiчога не западозрыў. Увайшоў у ванную, праз хвiлiну вярнуўся на кухню, замiтусiўся мiж сталом i халадзiльнiкам.

Селi з калегам насупраць. Гаспадар налiў гарэлкi ў дзве брудныя шклянкi i, цяжка асунуўшыся на крэсла, падняў тост за сустрэчу. Нiчога не паказвала на непрыемнае развiццё падзей, хоць ужо тады Валера адчуў нейкi невытлумачальны страх. Пасля другой шклянкi расейскi партнёр па iнтэрасе ўадкрытую спытаўся, колькi грошай прывёз з сабою. Насамрэч па тэлефоне была гаворка пра абавязковыя дзесяць тысяч даляраў, але Валера не зразмеў, што iх трэба прывезцi з сабою. Дык ён адказаў, што пакуль што прыехаў агледзецца i пабалакаць. Па твары кампаньёна раптам паплыла хваля прыкрасцi i роспачы. Валера зразумеў, што тут да чаго, калi з суседняга пакоя ўварвалася шобла рослых дзецюкоў у скуранках i, заламаўшы яму рукi, павалiла на падлогу. Давай грошы! Праверылi яго партфель i ўсе патайнiкi ў заплечнiку. Валера думаў, што, забраўшы дзвесце даляраў у дробных банкнотах, якiя ён меў пры сабе, яго пакiнуць у спакоi. Бандыты, аднак, не спынiлiся на вобыску. Надзелi яму мяшок на галаву i вывелi з пакоя, забаранiўшы крычаць пад пагрозай лупцоўкi i нават забойства.

Доўга ехалi ў машыне, пасля правялi нейкiм доўгiм калiдорам па прыступках унiз, пасля зноў калiдорам. Папiханаму i штурханаму яму не было калi i як уважлiва разглядаць праз дзiркi ў мяшку, дзе ён i куды яго вядуць. Зрэшты, i без таго ён не ведаў гэтага горада настолькi, каб адважыцца на ўцёкi. Страх нарастаў. Вядуць выканаць свой прысуд. Але за што. У яго ж не было нiякiх даўгоў, у iнтэрасе з калегам год таму назад ён нават страцiў на апошняй здзелцы больш за тысячу даляраў, але яны паабяцалi сабе, што пры нагодзе ўсё кампенсуюць.

Я падумала, што, можа, тут гаворка пра нейкi гандаль зброяй цi наркотыкамi. Калi я спыталася адкрыта, Валера раптам узвiўся на мяне, аблаяў i сказаў, што гаворка iшла пра матэрыялы для прамысловай вытворчасцi машынных дэталяў.