Уильям Шекспир - Санэты (на белорусском языке)

Тады пазнаў бы, ад якiх дзiвосаў З'явiлася ты ў свеце праз вякi I хто быў лепш благаславёны лёсам: Той даўнi час цi нашы мастакi.

Адно скажу: якi б нi быў чый лёс, Той час цябе узнёс бы да нябёс.

60

Як хвалi мкнуцца ў камянiсты бераг, Знiкаючы адна каля адной, Так i ў жыццi хвiлiн бясконцы шэраг Iдзе ў нябыт няспыннаю хадой.

Юнацтва ўсё аздоблена праменнем. Мiнае сталасць. Ад тае пары Змагаемся супроць лiхiх зацьменняў, Пакуль час возьме ў нас свае дары.

Час губiць цвет цудоўнай маладосцi, Кладзе разоры на чале красы. Узоры незраўнанай прыгажосцi Сцiнае сквапнасцю сваёй касы.

А ўсё ж мой верш з красой тваёю пройдзе, Насуперак яму, ў наступныя стагоддзi!

61

Цi праз цябе я вочы не самкну, Калi ўначы прыходзiш летуценнем? Цi вобраз твой мяне пазбавiў сну, Цi карагод табе падобных сценяў?

Хiба твая з'яўляецца душа, Каб зварушыць усё перабытое, У памяцi зайздросна ўваскрашаць Мае памылкi, усё маё благое?

О, не! Хоць моцная твая любоў, Ды не такая, каб у сне з'явiцца. Мая любоў, пазбыўшыся ўсiх сноў, Каля цябе стаiць, як вартаўнiца!

Яна вартуе, не самкне вачэй, Пакуль ты да другiх сяброў блiжэй.

62

Я самалюбствам так апанаваны, Яно прасякла так мяне наскрозь, Што, мне здаецца, ад яго заганы Наўрад цi дзе на свеце лекi ёсць.

Здаецца мне, што роўнага красою, Аблiччам, станам, розумам - няма. Здаецца мне, што вартасцi такое I дасканаласць не знайшла б сама.

Але калi перад люстэркам стану, Пералiчу ўсе зморшчкi на чале, Тады прызнаю не адну загану, А ўсе, адлюстраваныя на шкле.

Я падмяняў сваю - тваёй красою, А век стары - юнацкаю парою.

63

Надыдзе час, калi мая любоў, Падобна мне, сагнецца пад гадамi, Калi пачне у жылах стынуць кроў, А зморшчкi лягуць на чале радамi;

Калi ад золку маладосцi шлях На захад прыйдзе, стане там ля схiлу, I зiхаценне згасне у вачах, I веснавая ўся пагасне сiла.

Той дзень чакаючы, цяпер ужо Я супраць смерцi падрыхтую зброю, Каб часу ўсезнiшчальны сквапны нож Не сцяў любоў ад памяцi людское.

А зброя гэта - кнiг маiх радкi, Якiя будуць жыць ва ўсе вякi.

64

Калi пабачу, як красу вякоў Знiшчае час бязлiтаснай рукою, Як вежы гордыя звяргаюцца далоў I бронзу крышыць ён сваёй хадою;

Як акiян галодны - берагi За цаляй цалю вынiшчае, рэжа, А сухазем'е, каб спагнаць даўгi, У воды сiнiя адносiць межы;

Як у дзяржавах, цераз сотнi змен, За росквiтам прыходзiць угасанне, Дык i руiны, i стагоддзяў тлен Мне сведчаць, што не вечна ўсё ж каханне.

Нашто ж мне лёс такое даў багацце, Каб вечна думаць аб яго утраце?

65

Калi ў змаганнi з часам не трывае Зямля цi мора, камень або медзь, Дык чым краса, нядужая такая, Як кветка, здолела б адолець смерць?

Што зробiць лета, хараством убрана, Супроць асады ваяўнiчых дзён, Калi муры нязломныя i брамы Ад часу рушацца з усiх старон?

Жахлiвы час! Як ад яго самога Уратаваць, што ён жа сам стварыў? Як захаваць ад вынiшчэння злога Дзiвосныя, бясцэнныя дары?

Атрамант паратунак дасць ад згубы, Каб вечна зiхацеў твой вобраз любы!

66

Стамлёны ўсiм, я лепш сустрэў бы смерць, Чым занядбаных бачыць жабраванне, I здзек пустапарожнасцi цярпець, I найчысцейшай праўды зневажанне,

I бачыць пыху ў залатых страях, I цноту, згвалчаную хiжай сiлай, I для бязглуздасцi пачэсны шлях, I моц, якую немач паланiла.

I мастакоў нiзкапаклонны зброд, I недарэк мастацтвазнаўцаў з iмi, I iсцiну, якой затулен рот, I зло, што верхаводзiць над усiмi.

Стамлёны ўсiм, сумую па труне, Ды як жа друг мой будзе без мяне?

67

Нашто жыве ён мiж такiх заган? Каб даць ганебным справам апраўданне? Каб прыкрываць хлуслiвасцю румян Самотную часiну адцвiтання?

Нашто шукаць патрэбна пекнаце Да руж падобнасць шляхам нейкiм кружным? Яна нiколi больш не расцвiце, Хоць сапраўды была жывою ружай.

Навошта жыць, калi згасае плоць, Калi прырода ў ёй збанкрутавала, Былых багаццяў толькi рэшткi ёсць I кроў у жылах ходзiць так памалу?

Каб дням наступным паказаць магла б, Якi яна цудоўны мела скарб.

68

Ён сам увесь - як часу адлюстровак, Калi краса была яшчэ красой, Не ведала нiякiх падфарбовак, I зiхацела кветкай веснавой.

Тады яшчэ па смерцi не зразалi Ў нябожчыц косы залатыя iх, Каб, як цяпер, спадалi пышна хвалi Красы чужое на плячах чужых.

Краса яго ў свае страi адзета, Няма на ёй напазычаных фарб, З чужой вясны сабе не творыць лета I не рабуе дзён мiнулых скарб.

Нашто яго вартуе так прырода? Красу без фальшу паказаць народу!

69

Найлепшы друг або найгоршы вораг Дадаць не могуць, каб хацелi нат, Хоць рыску да праслаўленага ўзору, Што бачыць свету цэлага пагляд.

Праслаўлена твая знадворнасць звонку, Але калi ўсё тыя ж языкi Пра якасць сэрца распачнуць гамонку, Тады i водгук будзе не такi.

Тваёй душой цiкавячыся вельмi, Глядзiць на справы здзейсненыя свет. I тут, бывае, водар пустазелля Зглушае водар самых лепшых квет.

А лiху гэтаму адна прычына, Што кветнiк твой бадай для ўсiх адчынен.

70

Не ў тым загана, што цябе хто ганiць: Краса спрадвеку мэта для хлуснi. Брыда нiяк да неба не прыстане, Хоць лётае варона ў вышынi.

Калi ты цнотай будзеш, як заўсёды, Дык ганьба вартасцi падкрэслiць лепш. Смаўжы шукаюць чысцiню i слодыч, Таму i да цябе паўзуць найперш.

Свайго юнацтва ты мiнула змусты Або ў змаганнi iх перамагла. Не знойдзеш хусты на чужыя вусты, Хлусню не знiшчыць праўды пахвала.

Калi б табе i з хмаркай не сустрэцца, Адна б ва ўсiх ты панавала сэрцах.

71

Не плач па мне ты больш хвiлiны той, Калi абвесцiць сумны звон званоў, Што я злучаюся навек з зямлёй I ў свет нiжэйшы да чарвей пайшоў.

Не ўспамiнай, чытаючы мой верш, Руку, напiсаны ён быў якой. Любоў мая! Забытым быць мне лепш, Чым згадкай твой нарушыць супакой.

Не хочу я, каб водгулле радкоў, Калi з зямлёй знiтуецца зямля, Мяне нагадвала. Твая любоў Няхай памрэ, калi пагасну я.

Не хочу я, каб да самотных слёз Людскi прысуд i горкi здзек прынёс.

72

Каб свет цябе не прымушаў сказаць, За што мяне любiла так сардэчна, Няхай твая не заблiшчыць сляза, Калi знайду я адпачынак вечны.

Не шмат чаго для памяцi людской Магла б знайсцi ў мяне пры ўсiм жаданнi, I мiмаволi дапаўняць маной Табе прыйшлося бы апавяданне.

Любоў тваю каб не заплямiць той Няпраўдай самых шчырых успамiнаў, Iмя маё няхай памрэ са мной, Няхай са мною ляжа ў дамавiну.

Каб не ўпiкнуў нiхто цябе затым, Што з памаўзой кахалася такiм.

73

Мяне раўняць ты можаш да часiны, Калi пажоўклы лiст адзiн за 'дным З галля таго, дзе хор звiнеў птушыны, Нясе свой жаль над полем нежывым.

Падобны я таксама да змяркання, Калi шарэе ў захадзе заход, Калi, як вобраз смерцi, ноч устане, А з ёю змрочных сценяў карагод.

Ва мне ты бачыш полымя згасанне Пад прыскам юных, перабытых дзён. I там, дзе меў нядаўна сiлкаванне, У шэры попел пераходзiць ён.

Зважай на ўсё, каб узмацнiць любоў, Пакуль апошнi час твой не прыйшоў.