Герберт Уэллс - Чалавек-невiдзiмка (на белорусском языке)

- Я - невiдзiмка, у гэтым уся сутнасць. Зразумей ты...

- Але дзе ж вы? - перапынiў яго Марвел.

- Ды тут, перад табой, у пяцi кроках.

- Расказвай! Я не сляпы! Яшчэ скажаш, што ты - паветра. Я ж не такi ўжо невук...

- Так, я - паветра. Ты глядзiш скрозь мяне.

- Што? I ў цябе зусiм нiчога няма? Адзiн толькi балбатлiвы голас - i ўсё?

- Я такi ж чалавек, як усе, з плоцi i крывi, мне трэба есцi, пiць i прыкрыць сваё голае цела. Але я - невiдзiмка. Зразумела? Я - невiдзiмка. Гэта вельмi проста. Нябачны.

- Сапраўдны чалавек?

- Так.

- Ну, калi так, - сказаў Марвел, - дайце руку. Гэта будзе ўсё ж на штосьцi падобна... Ох! - усклiкнуў ён раптам. - Як вы мяне напалохалi. Трэба ж так учапiцца!

Ён нашчупаў руку, якая сцiснула кiсць, затым, вызвалiўшыся, нерашуча абмацаў плячо, мускулiстыя грудзi, бараду. Твар яго выказваў надзвычайнае здзiўленне.

- Здорава! - сказаў ён. - Гэта цiкавей за пеўневы бой. Проста дзiўна. I я мог бы бачыць скрозь вас зайца ў паўмiлi адсюль. А вас самога нi кавалачка не вiдаць... не, урэшце...

Тут Марвел стаў уважлiва ўглядвацца ў пустую як быццам прастору перад iм.

- Скажыце, вы не елi хлеб з сырам? - спытаўся ён, не выпускаючы нябачнай рукi.

- Правiльна. Гэта ежа яшчэ не засвоена арганiзмам.

- А-а, - сказаў Марвел. - Усё-такi гэта дзiўна.

- Сапраўды, гэта i на палавiну не так дзiўна, як здаецца.

- Для майго сцiплага розуму гэта дастаткова дзiўна, - сказаў мiстэр Томас Марвел. - Як вы, аднак, гэта ўладжваеце? Як вам, каб яго чорт узяў, удаецца?

- Гэта занадта доўгая гiсторыя. Так, акрамя таго...

- Я проста ў сябе не магу прыйсцi, - сказаў Марвел.

- Я хачу вам сказаць вось што: мне патрэбна дапамога. Мяне давялi да гэтага. Я натрапiў на вас нечакана. Я iшоў, не помнячы сябе ад шаленства, голы, знясiлены. Я гатовы быў забiць... I я ўбачыў вас...

- Госпадзi! - сказаў мiстэр Марвел.

- Я падышоў да вас ззаду, падумаў i пайшоў далей...

Твар мiстэра Марвела вельмi красамоўна выказваў яго пачуццi.

- Потым спынiўся. "Вось, - падумаў я, - такi ж занядбаны, як я. Вось чалавек, якi мне патрэбны". Я вярнуўся i накiраваўся да вас. I...

- Госпадзi! - сказаў мiстэр Марвел. - У мяне галава iдзе кругам. Дазвольце спытацца: як жа гэта так? Невiдзiмка! I якая вам патрэбна дапамога?

- Я хачу, каб вы памаглi мне дастаць вопратку, i прытулак, i яшчэ штосьцi... Усяго гэтага ў мяне няма ўжо даўно. Калi ж вы не жадаеце... Але вы паможаце мне, вы павiнны памагчы!

- Пачакайце, - сказаў Марвел. - Дайце мне сабрацца з думкамi. Не перашкаджайце мне ўстаць на ногi. I не чапайце мяне. Я павiнен прыйсцi ў сябе. Вы ж ледзьве не зламалi мне палец на назе. Усё гэта так недарэчна: пустыя ўзгоркi, пустое неба, на многа мiль кругом нiчога не бачна, акрамя ўлоння прыроды, i раптам голас. Голас з неба. I камнi. I кулак. Ах ты, госпадзi!

- Ну, не трэба нюнi распускаць, - сказаў Голас. - Рабiце лепш тое, што я загадаю.

Мiстэр Марвел надзьмуў шчокi, i вочы яго сталi круглымi.

- Я спынiў свой выбар на вас, - сказаў Голас. - Вы - адзiны чалавек, калi не лiчыць некалькiх вясковых дурняў, якi ведае, што ёсць на свеце чалавек-невiдзiмка. Вы павiнны мне памагчы. Памажыце мне, i я многае для вас зраблю. У руках чалавека-невiдзiмкi вялiкая сiла. - Ён спынiўся i гучна чхнуў. - Але калi вы мяне выдадзiце, - працягваў ён, - калi вы не зробiце таго, што я вам загадаю...

Ён змоўк i моцна стукнуў Марвела па плячы. Той завыў ад жаху пры гэтым дотыку.

- Я не збiраюся выдаваць вас, - сказаў ён, стараючыся адсунуцца ад Невiдзiмкi. - Пра гэта i размовы быць не можа. Я вам з радасцю памагу. Скажыце толькi, што я павiнен рабiць. (Госпадзi!) Усё, што вы пажадаеце, я зраблю з найвялiкшым задавальненнем.

Раздзел Х

МIСТЭР МАРВЕЛ У АЙПIНГУ

Пасля таго як панiка крыху зацiхла, жыхары Айпiнга сталi прыслухоўвацца да голасу розуму. Скептыцызм раптам падняў галаву - праўда, некалькi няўпэўнены, але ўсё ж скептыцызм. Не верыць жа ў iснаванне Невiдзiмкi было куды прасцей, а тых, хто бачыў, як ён рассеяўся ў паветры, цi адчуў на сабе сiлу яго кулакоў, можна было пералiчыць на пальцах. Да таго ж адзiн з вiдавочцаў, мiстэр Уоджэрс, адсутнiчаў, ён зачынiўся ў сваiм доме i нiкога да сябе не пускаў, а Джаферс ляжаў непрытомны ў карчме "Кучар i конi". Вялiкiя незвычайныя iдэi, якiя выходзяць за межы вопыту, часта маюць меней улады над людзьмi, чым малазначныя, але затое цалкам канкрэтныя меркаваннi. Айпiнг упрыгожыўся флагамi, жыхары прыбралiся. Свята ж чакалi больш чым за месяц, яго прадчувалi. Вось чаму некалькi гадзiн пазней нават тыя, хто верыў у iснаванне нябачнага чалавека, ужо святкавалi, суцяшаючы сябе думкамi, што ён знiк назаўсёды. Ну, а калi... адносна скептыкаў, то для iх Невiдзiмка ператварыўся ў забаўны жарт. Як бы там нi было, сярод тых i другiх панавала незвычайная весялосць.

На Хайсменскiм лузе паставiлi палатку, дзе мiсiс Банцiнг i iншыя дамы гатавалi гарбату, а навокал вучнi нядзельнай школы бегалi напераганкi па траве i гулялi ў розныя гульнi пад шумным кiраўнiцтвам вiкарыя, мiс Кас i мiс Сэкбат. Праўда, адчувалася нейкае лёгкае хваляванне, але ўсе былi настолькi разважлiвыя, што хавалi свае страхi. Найбольшым поспехам у моладзi карыстаўся нацягнуты канат, па якiм, трымаючыся за ручку блока, можна было iмклiва зляцець унiз на мех з сенам, што знаходзiўся на другiм канцы. Не меншым поспехам карысталiся арэлi, збiванне мiшэнi какосавымi арэхамi i карусель, а з ёй - паравы арган, якi бесперапынна напаўняў паветра рэзкiм пахам масла i не менш рэзкай музыкай. Члены клуба, якiя наведалi ранiцай царкву, фарсiлi рознакаляровымi значкамi, а сёй-той з маладых людзей яшчэ i ўпрыгожыў свае кацялкi яркiмi стужкамi. Стары Флетчэр, у якога ўяўленнi аб святочным адпачынку былi некалькi суровыя, стаяў на дошцы, пакладзенай на два стулы, як гэта можна было бачыць скрозь кветкi язмiну на падаконнiку або праз адчыненыя дзверы (як каму было пажадана глядзець), i бялiў столь сваёй сталовай.

Каля чатырох гадзiн у Айпiнгу з'явiўся незнаёмец; ён прыйшоў з боку ўзгоркаў, якiя цягнулiся за вёскай. Гэта быў невялiкага росту тоўсты чалавек у надзвычай паношаным цылiндры, моцна задыханы. Шчокi свае ён то ўцягваў, то надуваў да адказу. Яго пакрыты плямамi твар выказваў страх, i рухаўся ён хаця i хутка, але вiдавочна неахвотна. Ён завярнуў за вугал царквы i накiраваўся да карчмы "Кучар i конi". Сярод iншых звярнуў на яго ўвагу i стары Флетчэр, якi быў уражаны незвычайна ўсхваляваным выглядам незнаёмца i да таго часу праводзiў яго позiркам, пакуль вапнавы раствор, набраны на пэндзаль, не зацёк яму ў рукаў.

Незнаёмец, па сведчанню ўладальнiка цiра, дзе iшла гульня з какосавымi арэхамi, услых размаўляў сам з сабой; тое ж заўважыў i мiстэр Хакстэрс. Ён спынiўся каля ганка карчмы i, па словах мiстэра Хакстэрса, мусiць, доўга вагаўся, перш чым адважыўся ўвайсцi ў дом. Нарэшце ён падняўся па прыступках, павярнуў, як гэта паспеў заўважыць мiстэр Хакстэрс, налева i адчынiў дзверы ў гасцiную. Мiстэр Хакстэрс пачуў галасы знутры, а таксама воклiчы з распiвачнай, якiя паказвалi незнаёмцу на яго памылку.