Радыё Свабода - Дарога праз Курапаты

АЛА: Мы часта тут бываем. У мяне тут расстраляныя дзядзька і цётка. Лічу, што Курапаты — сымбаль нашых пакутаў.

НІНА: У мяне родныя ня тут, а ў Краснаярскім краі, але ж туды ня дойдзеш. Дык я сюды прыходжу, бо тут людзі гэткія ж, як і мае родныя.

Сёньня валанцёры працягвалі прыбіраць тэрыторыю вакол лягеру, каб заўтра быць гатовымі да закрыцьця начной варты. Яны вельмі шкадуюць, што давядзецца здымаць з флагштоку бел-чырвона-белы сьцяг. Слухаем Вераніку Лаеўскую й Сержука Мацкойця.

ЛАЕЎСКАЯ: Калі сьцяг пакінуць, то яго адразу здымуць. Шкада, бо гэтае месца сьвятое і сьцяг тут павінен быць. Ня ведаем, што рабіць.

МАЦКОЙЦЬ: Сьцяг тут трымаўся ўвесь час. Нават у самыя цяжкія дні, калі было зьбіцьцё, калі згарэў намёт, калі арыштоўвалі людзей. Урочышча заставалася бязь сьцяга літаральна некалькі гадзінаў. І таму гэты сьцяг увасабляе веру моладзі ў лепшую будучыню.

3 чэрвеня 2002

«КУРАПАТЫ СТАЛІ ЗНАКАМ ГЕНАЦЫДУ»

Зянон Пазьняк заклікае моладзь надалей дапамагаць у справе стварэньня народнага мэмарыялу ў Курапатах.

ПАЗЬНЯК: Курапаты сталі відочным і зразумелым знакам генацыду. Уся ранейшая інфармацыя мела для народу абстрактны характар. А вось калі зьявіліся зьвесткі пра Курапаты, калі людзі маглі ўбачыць і памацаць гэтыя чарапы, гэтыя адтуліны, калі яны зразумелі, што расстрэльвалі простых людзей, а ня ўсякіх там Бухарыных ды Яжовых, то для людзей гэта стала відочным знакам, і таму сёньняшняя ўлада, якая ажыцьцяўляецца КГБ, і ў Беларусі, і ў Расеі, не зацікаўленая, каб існаваў такі помнік, як Курапаты, і таму адбываецца фактычна яго зьнішчэньне. Вось чаму я лічу, што галоўная задача моладзі – дапамагаць тым людзям, якія ствараюць народны мэмарыял у Курапатах. Гэты народны мэмарыял пачала ствараць Кансэрватыўна-Хрысьціянская Партыя і Беларускі Народны Фронт 2000 году. Там зараз ставяцца крыжы ўсімі людзьмі. У каго хто загінуў, людзі нясуць гэтыя крыжы і ставяць. І тое, што моладзь была ў Курапатах цягам амаль цэлага году, што яна прысутнічала там днём і ноччу, гэта вельмі добра. Яны зрабілі вялікую справу, яны зрабілі добры выбар.

3 чэрвеня 2002

У КУРАПАТАХ АДБЫЛОСЯ ЗАКРЫЦЬЦЁ ВАХТЫ

З самай раніцы валанцёры парадкавалі тэрыторыю ўрочышча – зьнімалі намёты, палілі сьмецьце ў вогнішчы, прыбіралі свае асабістыя рэчы.

Ганна Соусь:

Многія шчыра шкадавалі аб заканчэньні вахты, якая доўжылася 250 дзён, празь якую прайшлі некалькі соцень валанцёраў. Луналі бел-чырвона-белыя сьцягі й штандары Маладога Фронту і Беларускай Партыі Свабоды. А другой гадзіне дня ля Крыжа Пакутаў сабралося каля васьмідзесяці чалавек. За цырымоніяй назіралі прадстаўнікі КНГ АБСЭ й амбасады Злучаных Штатаў Амэрыкі. Мітынг распачала Валянціна Трэмбіцкая, жыхарка мікрараёну Зялёны Луг.

ТРЭМБІЦКАЯ: Дарагія мае дзеці i ўнукі! Я вельмі ганаруся вамі. Вы зрабілі вялікую справу. Вы ўвайшлі ў гісторыю Беларусі, гэткай маленькай кропелькай, але ўвайшлі. Яшчэ летась я думала пра вас. Хто вы? Сьвятыя ці рамантыкі, ці дон-кіхоты, ці вы людзі сьвядомыя, якія маюць свае ідэалы, якія любяць свой народ, сваю Радзіму. За гэта вялікі вам дзякуй!

Вынікі вахты падсумоўвае лідэр Партыі БНФ Вінцук Вячорка:

— Дзеля таго, каб ніколі больш не было Курапатаў, вы, хлопцы й дзяўчаты, выстаялі ў гэтай беспрэцэдэнтнай вахце, у гэтым геройскім чыне. Я думаю, што вам было б ня сорамна перад тымі, хто тут нізашто пагінуў. За апошнія паўгода зробленая вялізарная справа – слова Курапаты зноў загучала.

Лідэр Маладога Фронту Павал Севярынец быў адным з тых, хто ўвечары 24 верасьня з крыжам у руках стаў перад бульдозэрамі. З таго моманту й распачалася доўгатэрміновая варта. Сёньня ў часе свайго выступу Павал выказаў падзяку ўсім, хто спрычыніўся да абароны нацыянальнага нэкропалю.

СЕВЯРЫНЕЦ: Абавязкова трэба сказаць, што супольна з маладафронтаўцамі, зь Беларускай Партыяй Свабоды, якія ўзялі на сябе асноўны цяжар вядзеньня гэтай акцыі, у самой акцыі брала ўдзел шмат актывістаў розных арганізацыяў, маладзёвых аб’яднаньняў, КХП БНФ, Беларускага Народнага Фронту, ініцыятывы «За ўратаваньне мэмарыялу Курапаты». Мы вельмі ўдзячныя тым журналістам, якія штодня езьдзілі сюды, асабліва Радыё Свабода. Гэта сапраўды надала Курапатам такое гучаньне, якое вымусіла ўлады адступіць. Многія прыходзілі сюды проста, каб паўдзельнічаць, каб падтрымаць, але да глыбіні душы гэта праймала менавіта падчас вартаў. З тымі, хто быў ля вогнішча, хто быў у намётах за 250 дзён, я зараз абсалютна гатовы ісьці ня толькі ў выведку. Гэта сапраўды было гарніла, дзе гуртаваўся нацыянальны рух, дзе гуртаваліся маладыя людзі да будучых перамогаў.

Зянон Пазьняк сёньня зьвярнуўся да валанцёраў зь лістом, які зачытаў намесьнік старшыні Маладога Фронту Яўген Скочка:

«Гэтае месца ёсьць скрыжаваньнем беларускага лёсу. Яно кажа пра выбар шляху. Вы зрабілі свой выбар, і ён добры. Нягледзячы на цяжкасьці й няпростасьць задачы, вы сталі на бок тых, хто бароніць магілы закатаваных продкаў. Вы зрабілі мужны ўчынак, які паспрыяў захаваньню сьвятога месца. Аддаючы належнае добрай справе і ахове Курапатаў, якую вы ажыцьцяўлялі, мушу сказаць, што ахова неабходная й надалей, і асабліва – уначы. Могілкі, якія маюць вялікае грамадзкае і нацыянальнае значэньне, ахоўваюцца ва ўсім сьвеце. Нельга пакідаць народны мэмарыял без нагляду. Добра было б, каб днём і ноччу Курапаты былі пад аховай. Пакуль улада на Беларусі ў чужых руках, яна ня будзе спрыяць нічому добраму, сьвятому й беларускаму. Таму шмат што залежыць ад супольнага рашэньня і магчымасьцяў саміх беларусаў. Ахова Курапатаў – адна з канкрэтных грамадзкіх задач».

Абарона Курапатаў не прыпыняецца, ужо заўтра ва ўрочышча на дзённае дзяжурства прыйдуць добраахвотнікі. У часе мітынгу выступілі Людміла Гразнова, Уладзімер Кішкурна ды іншыя, хто спрычыніліся да абароны Курапатаў А вось меркаваньне валанцёра Зьмітра Захарэвіча, прадстаўніка Беларускай Партыі Свабоды:

— За гэтыя амаль пятнаццаць гадоў было шмат перамогаў, але, на жаль, яшчэ больш было паразаў. Гэты курапацкі чын 2001—2002 гадоў, спадзяюся, зноўку зрабіўся тым паказьнікам беларускай волі, і менавіта ён даў надзею пасьля апатыі, якая здарылася зь людзьмі пасьля паразы на прэзыдэнцкіх выбарах. Ён зноў даў надзею на тое, што мы пераможам.

Думку Зьмітра Захарэвіча працягвае Сяржук Высоцкі:

— Так, Курапаты не паспрыялі аб’яднаньню ўсяго беларускага народу, на жаль, Курапаты на сёньняшні час не аб’ядналі ўсю беларускую апазыцыю, але Курапаты аб’ядналі тысячы людзей вакол праўды. Вакол справядлівасьці, людзей у Беларусі й па-за яе межамі. У гэты дзень хочацца падзякаваць усім, хто быў далучаны да курапацкай справы. Так атрымалася, што Беларусь чакала герояў, і мы гэтых герояў Беларусі далі.