Варлен Бечык - Радкі і жыццё

Перамена ў лімаўскім тонусе — мне стала псіхалагічна нашмат лягчэй рабіць, чым да заявы, і, адчуваю, ужо і было б — у сэнсе скаванасці — лягчэй заўсёды.

Перавесці сябе на мэтаскіраваную, паслядоўную і прадуманую працу — ...

Хемінгуэй у «Непераможаным» піша, што матадор (Мануэль) думаў спецыяльнымі тэрмінамі. Калі ж, здаралася, той не мог знайсці адпаведнага слова, думка абрывалася.

Як Бяр-н гэтымі днямі гаварыў з С. 3. «Нельга доўга трымаць рукі над агнём — або агонь бенгальскі, або рукі гумовыя».

А. Кучар умешваўся ў «покровительственно-поучаю­щей и приятельской» манеры.

М. Светлов: «Прежде всего лирика не может и не должна быть благополучной. Ты любишь ее, она любит тебя? Ну и целуйтесь на здоровье. При чем здесь чита­тель?»

Поэт не может пробавляться пустяками, не имеет права терять критерий ценности сущего.

28.ІІ.

Пысін — сённяшняя і заўтрашняя радасць.

2.ІІІ.

Вось і сакавік. Сёння раніца апушыла зляжалы наст новым снегам, які стаў радасцю для лыжнікаў.

Былі К. Мама папракала мяне, што я не ўгаворваў іх астацца. Я ж непрыгожа агрызаўся, і ўвогуле я часта пераводжу ганебна сваю зласлівасць на маму. Вядома ж, даючы гэтай зласлівасці чэпкую аргументацыю, што — яшчэ большая крывадушнасць.

Я пачынаю ўсё болей і болей схіляцца да думкі, што жыццё — любое, нават самае пакутлівае — шчасце. Уся каштоўнасць жыцця толькі тады і мае меру, калі зведаны трывогі, сумненні, пакуты.

Шчасце — жыць сумленна і без зайздрасці.

3.ІІІ.

Эйнштэйн — з выгляду просты, добры, крыху дзівакаваты стары. Без пробліску геніяльнасці. Але глянеш на некалькі фатаграфій — усюды ёсць нейкая рознасць, што падказвае невычэрпнасць яго ўнутранай сутнасці.

5.ІІІ.

Сёння ў рэдактара — ініцыятыўная група дыскусіі па апавяданні. Брыль, Мележ, Яскевіч, Хадкевіч — цікава кожная пазіцыя. N.. як адчуваючы, што і яго зачэпяць: цяпер не тая сацыяльнасць, у Тургенева ўсюды каханне, сёння мы лепш апранаемся і ядзім. Потым: каб хоць адно бытавое апавяданне, як «Пяць лыжак заціркі». Рэд: «Дык мы ж цяпер кілбасу ядзім».

14.ІІІ.

Пачынаць жыць трэба раніцою. Тады ёсць нейкае адчуванне з’яднанасці з агульным гулам. Так жа — асобнае церабленне ўбаку. Страшна быць старым, адзінокім, непатрэбным, адсталым.

Яшчэ недарэчнасць: у мяне жыццё — ланцуг рэцэнзій, скляпаных высільваннем.

Зайздрошчу сужыццю зведзеных каханнем і згодай людзей і праз зайздрасць сам на гэта галодны яшчэ болей.

Асэнсоўваць, улоўліваць грамадскае жыццё зусім не наўчыўся — ні ў палітычных формулах, ні ў чалавечай свядомасці.

Учора Вінька сустрэў мяне каля аўтобуса без шапкі (растапыраны чубчык). Шчымела душа — ён здаваўся мне на-вылёт развеяным ветрам.

Двайное адчуванне: быццам заўсёды апярэджваў я свой узрост і заўсёды адставаў, што адчувалася нашмат вастрэй, асабліва сёння.

15.111.

Бяр-н пра Няхая: прачнецца ноччу і — «Як добра, што наш Дняпро-Славуціч цячэ на Украіну». Хваліў Пысіна (мой артыкул): «Вы выраслі вельмі, Б., і пішаце жыва».

Правда, 14 марта 69 г., Шолохов:

«Я глубочайше убежден, что подавляющее большинство сидело и сидит напрасно, они — не враги».

«На Сталина обижаюсь. Как он мог такое допус­тить?!.. (...) Он, безусловно, крупнейшая после Ленина личность в нашей партии, и он же нанес этой партии та­кой тяжкий урон. Я пытаюсь объективно разобраться в нем и чувствую, что не могу. Мешает одно, мы с ним не на равных условиях...»

12 марта:

«— А я так своим простым умом прикидываю: у това­рища Сталина помаленьку глаза начинают открываться.

— Ну, знаешь ли... Что же он с закрытыми глазами страной правит?

— Похоже на то. Не все время, а с тридцать седь­мого года».

17.111.

Бярозкін — Г. (цясляр з Нясвіжа). «Жывяце на двух паверхах адразу. Такая святочнасць, урачыстасць, хоць сцягі вывешвай».

7.IV.

А. Твардовский:

К обидам горьким собственной персоны

Не призывать участье добрых душ.

Жить, как живешь, своей страдой бессонной —

Взялся за гуж — не говори: не дюж.

С тропы своей ни в чем не соступая,

Не отступая — быть самим собой.

Так со своей управиться судьбой,

Чтоб в ней себя нашла судьба любая

И чью-то душу отпустила боль.

Усе раслі і рана, як вясновае смецце. Жаданне жыць працуючы і працаваць не робячы. Душна і млосна, а жыццё без добрых, разумных рэчаў.

Адчуванне такое, быццам ідзеш недзе па ваколіцы, блукаеш, праходзіш зноў жа каля тых самых мясцін, не дасягаючы сутнасці.

Учора капалі з Ражанскім хрэн на падгайскіх горках і пачыналі новую вясну.

Цеплыня правейвае ўсяго і трывожыць чароўнай і да шаленства недаступнай прыгажосцю.

Адчуць, пражыць усёй істотай нейкі перапад вышынь — тады можна выйсці да новых думак.

15.IV.

Апошнія дні ў «ЛіМе». Сёння — усё.

17.IV.

Усё-такі, што «Неман» — добра. Варта паспрабаваць прайсці яшчэ адну жыццёвую мерку.

В. Маяковский:

...Устаешь

отбиваться и отгрызаться.

Многие

без вас

отбились от рук.

Очень

много

разных мерзавцев

ходят

по нашей земле

и вокруг.

«Нету им ни числа, ни клички, целая лента типов тя­нется. Кулаки и волокитчики, подхалимы, сектанты и пьяницы, — ходят, гордо выпятив груди, в ручках сплошь и в значках нагрудных... Мы их всех, конечно, скрутим, но всех скрутить ужасно трудно».

28.IV.

Слаўная Жэня! 3 вясной цябе, з Першамаем! Хай табе шчодра свеціць сонца, хай лёгка дыхаецца, вольна ляціцца. Хай не бывае табе трывожна ад чужасці і адзіноты, хай кожны твой чытач будзе ён — адзіны, галоўны, дзеля каго варта цярпець любыя пакуты, шукаць ісціну і браць у рукі пяро. А мо — каб збавіць крыху віншавальную ўрачыстасць — да толькі адной добрай усмешкі? Усміхніся. I бывай здарова.

2. V.

Дні з сонцам і цеплынёю, хуткім разгонам зеляніны.

Першыя аблокі зеляніны на ўзлесках, мяккая падатлівая зямля на дарозе каля Пцічы, абвейнае паветра, на­растание суму ў веснавой радасці — вяртанне ўсіх смуткаў былых вёснаў, падсвядомая вера ў цуд і адмаўленне цуду: вось зараз з гэтага сонца і ляснога шуму, з кветак, з праменняў, лугавой свежай зеляніны выйдзе радасць інтымнасці, пяшчоты, юнацтва...

Жыццё выйшла на паветра, прастор: галасы дзяцей, птушкі і жабы, стук мяча і — больш, многа рознага, што адчуваеш; бачыш нават, што твая адзінота абложана і сціснута жывым існым светам...

Пры ўсёй палёгцы, што пакуль даў «Неман» — нейкая незадаволенасць сабой, нават сорам перад усімі — ад Пашкевіча і Бярозкіна.

Размова з Надзеяй Іванаўнай Ячэня пра буслоў. (Сёлета бусел пасядзеў, прымерыўся, але не асеў на нашай буслянцы.)

— Пра бусла, які зімаваў у чалавека, а ўвесну кінуўся ў агонь.

Б. Пастернак. «Хлеб».

Ты понял блаженство занятий,

Удачи закон и секрет.

Ты понял, что праздность — проклятье