Міхась Кацюшэнка - Прызнанне левага крайняга

Назаўтра я склаў рэчы ў спартыўную сумку, успомніў, што многае пакінуў у Маскве, трэба будзе перавозіць рэчы яшчэ некалькі разоў, і пачаў паглядаць на гадзіннік. Праз паўгадзіны, як абяцаў Фалалееў, падкоціць дынамаўскі аўтобус. I трэба будзе ехаць на сваю першую трэніроўку. Жадання няма ніякага, галава цяжкая, мышцы вялыя. Але я паспеў яшчэ прыбраць у кватэры (цётка апошнім часам хварэе і, відаць, рэдка бывае тут), пагаліцца і прыняць больш-менш прыстойны выгляд, бо ведаў, з якім нецярпеннем едуць сюды сябры па камандзе, і тыя «зялёныя», якія паспелі ў ёй з’явіцца за час маёй адсутнасці.

Роўна ў адзінаццаць я спускаюся ўніз. На рагу дома ўжо стаіць блакітны дынамаўскі аўтобус (успамінаю, з якой асалодай я ўваходзіў у яго першы раз у жыцці). Калі я ўскочыў у яго, Фалалееў (ён сядзеў на першым сядзенні), сказаў:

— А вось і Кастусь. Спадзяюся, прадстаўляць не трэба?

— Не трэба,— адразу ж адгукнуўся Стас Прануза.— Сядай, я трымаю месца для цябе...

Я сеў побач з ім. Адчуванне такое, што я нікуды не знікаў на цэлых тры гады.

— Выглядаеш ты някепска,— сказаў Стас, калі аўтобус крануўся.— Па выглядзе можна меркаваць, у цябе ўсё ў парадку, а тут...

— Што тут?— спытаў я.

— Сам убачыш,— адказаў ён.— У нашай, браце, старане няма грошай. Гуляем на энтузіязме. Ні табе паездак, ні шыша... Ты думаеш, Вішнеўскі выпадкова з’ехаў? Зразумеў, на энтузіязме далёка не выскачыш. Патрэбна матэрыяльная аснова, а яе няма... I выйсця няма, трэба думаць пра апошнія дзянькі ў камандзе. А ты ў нас малады, хоць павіншаваць з вяртаннем я цябе не магу. Будзе адна мана.

— А я і не прашу віншаванняў. Будзем гуляць разам, як некалі. I ўсё.

Стас уважліва паглядзеў на мяне, нічога не адказаў.

15

Я апрануў новы спартыўны касцюм. Падумаў, што яшчэ вельмі рана, яна спіць насля ўчарашняй прагулкі у Маскву. 3 думкай пра яе я прачнуўся, думка была прыемная, мне не хацелася адганяць яе прэч... Адчуванне было такое, што не было ніякіх непрыемных успамінаў. У грудзях раптоўна пасялілася цеплыня.

За апошнія гады я не ўспомніў ніводмай дзяўчыны,акрамя Веры (праўда, думкі пра яе паступова пачалі адыходзіць у мінулае). Манахам я, вядома, не стаў, але кароткатэрміновыя сустрэчы з выпадковымі дзяўчатамі радасці не прыносілі. Адна з дзяўчат сказала мне, што спорт наогул не прыносіць карысці, калі меркаваць па мне. I наогул можна падумаць, што я стары чалавек... У адказ я прамармытаў нешта пра тое, што нам лепш не карыстацца такім словам, як каханне, таму што яно азначае зусім іншае. Яна адарыла мяне дзіўным позіркам і сказала, што я нагадваю ёй чалавека з іншага стагоддзя, якога толькі-толькі выпусцілі з якога-небудзь пятага класа гімназіі. Стас Прануза, які заўсёды быў побач, рассмяяўся і сказаў, што на мяне гэткім чынам падзейнічала Масква, бо да пераезду туды я быў нармальным чалавекам і глядзеў на многія рэчы проста і ясна, а можа (тут ужо нічога нельга зразумець), гэта вынік уздзеяння заходняга свету, які я шмат разоў пабачыў. Я сказаў, што нам лепш за ўсё закончыць гэтую не патрэбную нікому дыскусію, а той дзяўчыне не пакінуў нумара тэлефона. Калі яна спытала, чаму я не хачу яе бачыць, я адказаў, што яна сама не хоча гэтага, ёй усё роўна з кім сустракацца, і лічыць гэткія сустрэчы каханнем. Яна назвала мяне дзіваком і знікла назаўсёды з майго жыцця, хоць, на праўдзе кажучы, яна ніколі ў ім і не з’яўлялася. I вось раптам думкі пра Галю... Я праходжу каля яе дзвярэй — цішыня. I наогул дом адпачынку яшчэ спіць. Набіраю хуткасць і адчуваю, як пакрываюся потам — учарашняе шампанскае і цыгарэты. Калі я і з’яўлюся перад Фалалеевым, то з такімі вячэрнімі трэніроўкамі мне няма чаго будзе рабіць на полі... За надвесным мостам пачынаю бегчы лёгка і прыемна, лёгкія поўняцца пахам дажджу, ад зямлі ўздымаецца празрысты туман.

Не паспеў выйсці з-пад пругкага душу, як перада мной з’явіўся Станіслаў Пятровіч. Ягоны выгляд не абяцаў нічога добрага.

- Ці лічыш ты дні?— пытаецца ён і глядзіць на мяне пранізліва.

— Мне здаецца, да канца майго адпачынку яшчэ нямала дзён,— адказваю я.— Тым больш усё аплочана. Нават судовы выканаўца не зможа адправіць мяне адсюль раней тэрміну.

Ён усміхаецца.

— Хопіць жартаваць, мой родны,— гаворыць ён.— Я чалавек спакойны, але да пэўнай мяжы, калі ж мяне вывесці з цярпення, можа здарыцца непрадбачнае.

— Што ж можа здарыцца? — пытаюся я і працягваю абцірацца ручніком.

— Усё вельмі проста — вазьму і пазваню твайму Фалалееву. Хопіць мне не спаць па начах з-за цябе. Учора некуды махануў. Праўда, я быў спакойны. Не адзін усё ж такі...

Мне робіцца смешна.

— У цябе, Сганіслаў Пятровіч, ёсць нават свая служба бяспекі.

— Як у кожнай саліднай установе,— смяецца ён.

Я кладуся на ложак. Прыемная расслабленасць ва ўсім целе, а хутка чакае яшчэ больш прыемнае — у сталоўцы я ўбачу яе. Мне хочацца ўбачыць яе хутчэй. Увесь час я думаю толькі пра яе.

— Бачу, у цябе добры настрой,— гаворыць Станіслаў Пятровіч.— Ужо гэта няблага, а то прыехаў сюды, быццам з бальніцы для цяжкахворых збег.

Я дадаю:

— Псіхічнахворых...

— Я менавіта гэта меў на ўвазе.

— Дзякуй, Станіслаў Пятровіч.

— За мае словы ці за добры адпачынак?

— Як жа... За добрыя словы. Яны кожнаму прыемныя.

Я гляджу на гадзіннік. Хутка яна пойдзе ў сталоўку.

— У цябе што, спатканне?

— Можаце лічыць, што так. Спатканне. I мне хочацца на яго не спазніцца.

Я абдымаю яго за кароткую, тоўстую шыю.

— Давай больш не будзем займацца слоўным дуэлянцтвам,— кажу я ціха.— Сам усё выдатна разумею. Часу ў мяне мала, гэта так. Я прыму правільнае рашэнне, павер мне. Прабач, не магу растлумачыць усяго, што здарылася. Ты б зразумеў мяне...

Ягоны позірк адразу ж прасвятлеў.

— Ты таксама мяне зразумей. Давай вырашай хутчэй. Табе яшчэ доўга гуляць, ты ў самым росквіце.

— Усё будзе добра, павер.

— Ну і добра,— уздыхнуў ён.— Прапаную вечарам партыю ў шахматы, а цяпер бяжы туды, куды спяшаешся. Ажываеш на вачах. Як доктар, скажу, гэта нядрэнны сімптом.

— Як у анекдоце?

— Якім яшчэ анекдоце...

— Доктар прыходзіць да хворага, а той памёр. Доктар пытаецца ў родных: «Скажыце, хворы перад смерцю пацеў?» Тыя адказваюць: «Пацеў». Доктар узрадавана гаворыць: «Гэта вельмі добры сімптом».

Станіслаў Пятровіч усміхаецца.

— Уся розніца ў тым, што ты ў нас жывы і здаровы.

У сталоўцы я з нецярпеннем паглядваю на дзверы. У яе добры сон. Магла б і паспяшацца.

Вось яна з’яўляецца на парозе і адразу ж адшуквае мяне вачыма. Я ўсміхаюся ёй і п’ю гарачую каву. Потым я сустракаю яе ля ўвахода.

— Учора быў цудоўны вечар, яшчэ раз дзякуй табе. Я хутка заснула і раніцай праспала зарадку.

— А я прабег дзесяць кіламетраў,— адказваю я з гонарам школьніка.