Вадим Грушевский - Исландские сказки / Íslensk ævintýri

Í sama bili varð hárið að ógnastórri móðu(в ту же секунду превратился волосок в бурную: «большущую» реку).

Þá segir hann: „Hvað eigum við nú að gera, Búkolla mín?“

Hún segir: „Taktu hár úr hala mínum, og leggðu það á jörðina.“

Hann gjörir það. Þá segir kýrin við hárið: „Legg ég á, og mæli ég um, að þú verðir að svo stórri móðu, að ekki komist yfir nema fuglinn fljúgandi.“

Í sama bili varð hárið að ógnastórri móðu.

Þegar skessan kom að móðunni(когда великанша подбежала к реке) , segir hún(говорит она) : „Ekki skal þér þetta duga, strákur(этим не обойдёшься, парень) . Skrepptu heim, stelpa(сбегай домой, девица; skreppa – сходить, сбегать, отлучиться; stelpa – девушка ) ,“ segir hún við minni skessuna(говорит она великанше поменьше) , „og sæktu stóra nautið hans föður míns(и принеси большого быка от моего отца) .“

Stelpan fer og kemur með ógnastórt naut(девица побежала и возвращается с огромным быком) . Nautið drakk undir eins upp alla móðuna(бык тут же всю реку и выпил).

Þegar skessan kom að móðunni, segir hún: „Ekki skal þér þetta duga, strákur. Skrepptu heim, stelpa,“ segir hún við minni skessuna, „og sæktu stóra nautið hans föður míns.“

Stelpan fer og kemur með ógnastórt naut. Nautið drakk undir eins upp alla móðuna.

Þá sér karlsson(вот видит стариков сын) , að skessan muni þegar ná sér(что великанша вот-вот его нагонит) , því hún var svo stórstíg(ведь такими шажищами бежит).

Þá segir hann(тогда говорит он) : „Hvað eigum við nú að gera, Búkolla mín(что же нам делать теперь, Букотла моя) ?“

„Taktu hár úr hala mínum, og leggðu það á jörðina(выдерни у меня из хвоста волосок и положи его на землю) ,“ segir hún(говорит она).

Hann gerir það(так он и сделал) . Þá segir Búkolla við hárið(тогда говорит Букотла волоску) : „Legg ég á, og mæli ég um(заколдую-заклинаю) , að þú verðir að svo stóru báli(чтоб превратился ты в большой костёр) , að enginn komist yfir nema fuglinn fljúgandi(чтоб никто не смог сквозь тебя пройти, если только не птица летящая) .“

Og undir eins varð hárið að báli(и тут же превратился волосок в костёр).

Þá sér karlsson, að skessan muni þegar ná sér, því hún var svo stórstíg.

Þá segir hann: „Hvað eigum við nú að gera, Búkolla mín?“

„Taktu hár úr hala mínum, og leggðu það á jörðina,“ segir hún.

Hann gerir það. Þá segir Búkolla við hárið: „Legg ég á, og mæli ég um, að þú verðir að svo stóru báli, að enginn komist yfir nema fuglinn fljúgandi.“

Og undir eins varð hárið að báli.

Þegar skessan kom að bálinu(когда великанша подбежала к костру) , segir hún(говорит она) : „Ekki skal þér þetta duga, strákur(не обойдёшься ты этим, парень; duga – оказываться годным, годиться; быть достаточным, хватать ) . Farðu og sæktu stóra nautið hans föður míns, stelpa(поди и принеси большого быка от моего отца, девица) ,“ segir hún við minni skessuna(сказала она великанше поменьше).

Hún fer og kemur með nautið(вот побежала она и возвращается с быком) . En nautið meig þá öllu vatninu(а бык выпустил из себя всю воду; míga – мочиться; vatn – вода ) , sem það drakk úr móðunni(которую он выпил из реки) , og slökkti bálið(и потушил костёр; slökkva – тушить ).

Þegar skessan kom að bálinu, segir hún: „Ekki skal þér þetta duga, strákur. Farðu og sæktu stóra nautið hans föður míns, stelpa,“ segir hún við minni skessuna.

Hún fer og kemur með nautið. En nautið meig þá öllu vatninu, sem það drakk úr móðunni, og slökkti bálið.

Nú sér karlsson(вот видит стариков сын) , að skessan muni strax ná sér(что великанша вот-вот его нагонит; strax – немедленно ) , því hún var svo stórstíg(ведь такими шажищами бежит).

Þá segir hann(тогда говорит он) : „Hvað eigum við nú að gera, Búkolla mín(что же нам делать, Букотла моя) ?“

„Taktu hár úr hala mínum, og leggðu það á jörðina(выдерни волосок из моего хвоста и положи его на землю) ,“ segir hún(говорит она).

Síðan segir hún við hárið(потом говорит она волоску) : „Legg ég á, og mæli ég um(наколдую-заклинаю) , að þú verðir að svo stóru fjalli(чтоб превратился ты в такую большую гору) , sem enginn kemst yfir nema fuglinn fljúgandi(чтоб никто не мог тебя перейти, кроме как птица летящая) .“

Varð þá hárið að svo háu fjalli(превратился тогда волосок в такую высокую гору) , að karlsson sá ekki nema upp í heiðan himininn(что не видно стало старикову сыну ничего, кроме чистого неба; heiður – безоблачный; himinn – небо ).

Nú sér karlsson, að skessan muni strax ná sér, því hún var svo stórstíg.

Þá segir hann: „Hvað eigum við nú að gera, Búkolla mín?“

„Taktu hár úr hala mínum, og leggðu það á jörðina,“ segir hún.

Síðan segir hún við hárið: „Legg ég á, og mæli ég um, að þú verðir að svo stóru fjalli, sem enginn kemst yfir nema fuglinn fljúgandi.“

Varð þá hárið að svo háu fjalli, að karlsson sá ekki nema upp í heiðan himininn.

Þegar skessan kemur að fjallinu(когда великанша подбегает к горе) , segir hún(говорит она) : „Ekki skal þér þetta duga, strákur(этим тебе не обойтись, парень) . Sæktu stóra borjárnið hans föður míns, stelpa(принеси большой бурав моего отца, девушка) !“ segir hún við minni skessuna(говорит она великанше поменьше).

Stelpan fer og kemur með borjárnið(девица побежала и возвращается с буравом) . Borar þá skessan gat á fjallið(буравит тогда великанша дыру в горе; bora – буравить; gat – отверстие ) , en varð of bráð á sér(но слишком уж она торопилась; bráður – нетерпеливый; вспыльчивый ) , þegar hún sá í gegn(когда голову засунула: «посмотрела сквозь»; í gegn – сквозь ) , og tróð sér inn í gatið(и стала проталкиваться в дыру; troða – ступать; запихивать ) , en það var of þröngt(но дыра оказалась слишком узкой; þröngur – узкий ) , svo hún stóð þar föst(вот она там и застряла) og varð loks að steini í gatinu(и превратилась в конце концов в камень /в дыре/) , og þar er hún enn(и там она и есть по сию пору).

Þegar skessan kemur að fjallinu, segir hún: „Ekki skal þér þetta duga, strákur. Sæktu stóra borjárnið hans föður míns, stelpa!“ segir hún við minni skessuna.

Stelpan fer og kemur með borjárnið. Borar þá skessan gat á fjallið, en varð of bráð á sér, þegar hún sá í gegn, og tróð sér inn í gatið, en það var of þröngt, svo hún stóð þar föst og varð loks að steini í gatinu, og þar er hún enn.

En karlsson komst heim með Búkollu sína(а стариков сын вернулся домой со своей Букотлой) , og urðu karl og kerling því ósköp fegin(и старик со старухой были тому ужасно рады; ósköp – злая судьба; ужасно, невероятно ).

En karlsson komst heim með Búkollu sína, og urðu karl og kerling því ósköp fegin.

Einu sinni var kóngur og drottning í ríki sínu(жили-были в одном королевстве король с королевой: «один раз был король и королева в королевстве одном») . Þau áttu son sem Sigurður hét(у них был сын по имени Сигурд: «которого звали Сигурд») . Í garðshorni skammt þaðan bjó karl og kerling(а в хижине неподалёку жили старик со старухой) ; hann hét Bangsímon(его = старика звали Бангсимон; bangsi – мишка; Bangsímon – Винни-Пух ) . Þau áttu eina dóttur sem Helga hét(у них была дочь по имени Хельга) . Hún var jafngömul Sigurði kóngssyni(она была ровесницей Сигурда, королевского сына) og léku þau sér oft saman í æsku(и они часто вместе играли в детстве; leika – играть; æska – детство ).

Einu sinni var kóngur og drottning í ríki sínu. Þau áttu son sem Sigurður hét. Í garðshorni skammt þaðan bjó karl og kerling; hann hét Bangsímon. Þau áttu eina dóttur sem Helga hét. Hún var jafngömul Sigurði kóngssyni og léku þau sér oft saman í æsku.

Svo bar við að kóngur missti drottningu sína(случилось так, что король потерял свою королеву = королева умерла) ; syrgði hann hana mjög(оплакивал он её долго; syrgja – оплакивать ) og sat oft á haugi hennar(и часто сидел у её могилы; haugur – могила ) og sinnti ekki ríkisstjórn(а о правлении и думать забыл: «не заботился»; sinna – обращать внимание, заботиться ) . Ráðgjöfum hans og hirðmönnum þótti svo mikið mein í þessu(его советникам и придворным это так не нравилось: «считали это настолько вредным»; ráðgjafi – советник; ráð – совет; gefa – давать; hirðmaður – придворный; hirð – двор; mein – ущерб; вред ) að þeir gengu fyrir kóng(что пошли они к королю) og báðu hann hætta harmatölum sínum(и попросили его прервать свой траур; harmatölur – причитания; сетования; harma – грустить; сожалеть ) og buðust til að fara og leita honum kvonfangs(и вызвались подыскать ему партию; kvonfang – женитьба; партия ) . Honum líkaði þetta ráð vel(он принял этот совет; líka – удовлетворять; vel – хорошо ) , en bað þá um að taka hvorki eyjafífl, annesjafljóð né skógarkonu(но приказал не приводить: «брать» ни простоватых островитянок, ни недалёких мысянок, ни дремучих невежд; eyja – остров; fífl – простак; annes – нос, мыс; fljóð – /поэт./ женщина; skógur – лес; kona – женщина ).