Вадим Грушевский - Исландские сказки / Íslensk ævintýri

Svo sagði hann stæði á að sá sem upp vildi komast á steininn yrði að vera svo staðfastur að hann liti ekki aftur hvað sem hann heyrði því hver sem það gjörði yrði að steini og allt það er þeir hefðu meðferðis. Þessa stillingu kvað hann að hefði vantað hjá öllum, en væri hún, þá gæti hver og einn upp komist.

Ef nú einhver kæmist upp(если же кто-то доберётся) sagði hann(сказал он) að sá gæti lífgað hitt allt(то сможет оживить и всех других; lífga – оживлять ) því á klettinum uppi(поскольку на утёсе; klettur – утёс; скала ) væri pollur einn(есть лужа) og lok yfir(а на ней крышка) , á hverju fuglinn sæti(на которой птица сидит) ; leyfði fuglinn hverjum sem til hans kæmist(позволит птица тому, кто к ней придёт; leyfa – позволять ) að taka af vatninu(набрать воды) og dreifa því yfir þá(и попрыскать ей тех; dreifa – рассеивать; разбрасывать; распылять ) sem að steinum hefðu orðið(кто в камень превратился) , og við það lifnuðu þeir aftur(и при этом оживут они) og yrðu eins og þeir áður voru(и станут такими, как раньше).

Ef nú einhver kæmist upp sagði hann að sá gæti lífgað hitt allt því á klettinum uppi væri pollur einn og lok yfir, á hverju fuglinn sæti; leyfði fuglinn hverjum sem til hans kæmist að taka af vatninu og dreifa því yfir þá sem að steinum hefðu orðið, og við það lifnuðu þeir aftur og yrðu eins og þeir áður voru.

Þetta virtist börnunum ekki mikil þraut(это не показалось детям такой уж трудной задачей; virðast – казаться; представляться; þraut – испытание; трудная задача ) , létu þó bræðurnir drjúgmannlegast(набрались тогда братья решимости: «/стали/ действовать братья очень уверенно»; láta – действовать; вести себя; drjúg/mann/legur – самоуверенный; drjúgur – прочный; солидный ) , og þökkuðu þau karli fyrir sögu sína(и поблагодарили старика за его рассказ) . Litlu þar á eftir(немного спустя) leggur eldri bróðirinn Vilhjálmur á stað(отправляется старший брат Вилхьяульм в дорогу; leggja á stað – отправляться в путь ) , en segir svo bróður sínum(и говорит брату своему) að ef þrír blóðdropar komi á hnífinn hans(что если три капли крови появятся на его ноже; blóðdropi – капля крови; blóð – кровь; dropi – капля ) þegar hann borði einhvern tíma(когда он будет кушать /однажды/) þá megi hann koma(тогда должно и ему отправляться; mega – должен ) , því þá hafi farið fyrir sér(поскольку значит, что и с ним, старшим братом, произошло /то же/) sem hinum öðrum(что и с другими).

Þetta virtist börnunum ekki mikil þraut, létu þó bræðurnir drjúgmannlegast, og þökkuðu þau karli fyrir sögu sína. Litlu þar á eftir leggur eldri bróðirinn Vilhjálmur á stað, en segir svo bróður sínum að ef þrír blóðdropar komi á hnífinn hans þegar hann borði einhvern tíma þá megi hann koma, því þá hafi farið fyrir sér sem hinum öðrum.

Hann heldur nú(вот держит он путь; halda – направляться ) sem hann eftir gamla mannsins tilsögn vissi(как его старик научил: «как он из указаний старика узнал»; tilsögn – обучение; преподавание; указание ) að leið lá(куда путь лежал /куда дорога вела/ = вот пошёл он дорогой, которую старик указал; leið – дорога; liggja – лежать; находиться; вести ) , og er ei getið um för hans(но о путешествии его ничего не известно: «не упоминается»; ei – не; geta – упоминать; för – путешествие ) , en eftir hér um bil þrjá daga(но примерно три дня спустя; bil – время; момент ) , svo sem svaraði ferð hans að steininum(что прошли с того времени, как он отправился к камню: «соответствовали его путешествию к камню») , þá kom blóðið á hníf Sigurðar(появилась кровь на ноже Сигурда) . Honum brá mjög í brún(он очень встревожился; e-m bregður í brún – кто-л. удивляется; пугается; bregða – дёргаться; brún – бровь ) og segir systur sinni(и говорит своей сестре) að hann verði að leggja á stað(что должен отправляться в путь) , og gjörir sömu ráð fyrir við hana(и даёт ей такой же наказ) og bróðir hans hafði gjört(какой ему брат дал).

Hann heldur nú sem hann eftir gamla mannsins tilsögn vissi að leið lá, og er ei getið um för hans, en eftir hér um bil þrjá daga, svo sem svaraði ferð hans að steininum, þá kom blóðið á hníf Sigurðar. Honum brá mjög í brún og segir systur sinni að hann verði að leggja á stað, og gjörir sömu ráð fyrir við hana og bróðir hans hafði gjört.

Leggur hann nú á stað(вот отправляется он в путь) og fer allt á sömu leið(и всё происходит точно так же: «идёт всё по тому же пути») . Þá leggur systirin á stað(тогда отправляется сестра в путь) , kemur að steininum(приходит к камню) og sér þar í kring ótölulegan grúa af steinum alla vega mynduðum(и видит там кругом бесчисленные груды камней разной формы; í kring – кругом; ótölulegur – бесчисленный; telja – считать; grúi – груда; скопище; mynda – образовывать; формировать ) , sumir líkir kistlum(некоторые похожи на сундуки; kistill – ящичек; сундучок; чемоданчик; горб ) , sumir skápum(другие – на шкафы; skápur – шкаф ) o.s.frv(и т.п.; og svo framvegis – и так далее ) . Hún leggur að steininum(приближается она к камням) og fer að klifrast(и взбирается на них) ; heyrir hún þá mjög mikið mannamál(слышит она множество голосов: «языков») og þar á meðal þekkir hún róm bræðra sinna(и среди них распознаёт голоса своих братьев; þekkja – узнавать; rómur – голос ) . Ei að síður gætir hún þess að líta ekki við(несмотря на это смогла она не оглянуться; ei að síður – несмотря на; síður – меньше ) og kemst upp á steininn(и добралась до валуна).

Leggur hann nú á stað og fer allt á sömu leið. Þá leggur systirin á stað, kemur að steininum og sér þar í kring ótölulegan grúa af steinum alla vega mynduðum, sumir líkir kistlum, sumir skápum o.s.frv. Hún leggur að steininum og fer að klifrast; heyrir hún þá mjög mikið mannamál og þar á meðal þekkir hún róm bræðra sinna. Ei að síður gætir hún þess að líta ekki við og kemst upp á steininn.

Fær hún þá mikið hrós hjá fuglinum fyrir staðfestu sína(очень её тогда птица хвалит: «получает она тогда большую похвалу от птицы» за её стойкость; hrós – похвала ) og heitir henni(и обещает ей) að fræða hana um það(поведать ей о том; fræða – обучать; сообщать ) er hún vilji(что она хочет /знать/) . Henni verður fyrst fyrir að vilja lífga steinana(первое, что она пожелала – это оживить камни; e-m verður e-ð fyrir – кто-л. делает что-л. в первую очередь ) og það fær hún(и это было ей позволено) . Bendir fuglinn henni á einn(указывает ей птица на один /камень/; benda e-m á e-ð – указывать кому-л. на что-л.; обратить чьё-л. внимание на что-л. ) og segir(и говорит) að ef hún vissi(что если она знает) hver þar væri(кто там есть) þá mundi hún vilja koma af honum steinhamnum(тогда избавит она его от каменного обличья; koma e-u af – искоренить что-л.; steinhamur – каменный облик; каменная оболочка; hamur – шкура; кожа; оперение; обличье; образ; настроение ) . – Án þess að orðlengja það(без долгих разговоров; orðlengja – долго говорить; orð – слово; lengja – продлевать ) lífgar hún alla(оживляет она всех) og þakka þeir henni lífgjöfina(и благодарят они её за спасение).

Fær hún þá mikið hrós hjá fuglinum fyrir staðfestu sína og heitir henni að fræða hana um það er hún vilji. Henni verður fyrst fyrir að vilja lífga steinana og það fær hún. Bendir fuglinn henni á einn og segir að ef hún vissi hver þar væri þá mundi hún vilja koma af honum steinhamnum. – Án þess að orðlengja það lífgar hún alla og þakka þeir henni lífgjöfina.

Því næst(затем: «этому ближайшее») spyr hún fuglinn(спрашивает она птицу) til hverra þau systkinin hafi ætt sína að rekja(к кому ей с братьями свой род возводить; systkin – брат и сестра; братья и сёстры; rekja – следовать; развивать; возводить ) eða hverjir séu foreldrar þeirra(или кто их родители) . Fuglinn segir(птица говорит) að þau séu börn konungsins í landinu(что они дети короля страны) og greinir frá(и рассказывает о том; greina frá e-u – сообщать о чём-л. ) hvernig systurnar hafi að farið(как сёстры поступили) þegar þau fæddust(когда они родились) . Líka getur hann um við þau(также упоминает она им) að móðir þeirra sé ennþá á lífi hjá ljóninu(что мать их ещё в живых со львом: «при льве») , en sé orðin nær dauða en lífi(но уже больше мертва, чем жива; dauður – мёртвый; dauði – смерть ) bæði af hryggð(от печали) og skorti á öllu góðu(и лишений: «недостатка всего хорошего»; skortur – недостаток ).