Райса Каримбаева - Әңгімелер қазақ тілінде

Ал, сәлем! – деп қолын созды Жанель, – сен қанша тұрдың? Көлікке отырыңыз. Мен саған шай сатып аламын. Мұнда алыс емес жерде әдемі кафе бар.

Айгүл отырды. Қалада адамдар өздері тамақ жасамайды, ұлттық тағамдар кафелеріне барып, сол жерде тамақтанады. Азық-түлікті үнемдеп, олар ku turier-ден қымбат заттарды сатып алып, Еуропаға және Түркияға теңізге демалуға барады. Жанель мұны да жасады. ол десерт тәрелкесінде кішкене бөліктерде жеді және үнемі аш жүрді, өйткені Айгүлге бұл жабайы көрінді. Неліктен жаңа киімде болмаса да, әдеттегідей тамақтануға болатын кезде ашығып, есінен танудан қорқады? Сіздің басыңыз аштықтан қатты айналғандықтан, есіңізден танғалы тұрған кезде неге қымбат гауһар тастар керек? Айгүл мұны түсінбеді, бірақ досына ренжіп қалмас үшін үнсіз қалды. Олар кафеге барды. Жолда олар әдеттегідей ешнәрсе туралы әңгімелесіп, күліп, әзілдесіп жатты. Бір бұрышта, екі көше қиылысында жол бойындағы кафе тұрды. Кафе жасыл желекке оранған, аулада субұрқақ болған, көрші үйлердің балалары да шомылып отырған. Жанель Олар үстелге жайғасты, мұндағылар оны жақсы білетін, кейде ол сәлемдесуге жауап береді немесе бірінші болып амандасады. Даяшы, бала 20 жаста. өте тез келді. Тамақты тапсырыс беріп, оған қол тигізбестен, оны әкеліп, тамақты бастауға болатын кезде, Жанель берді:

– Мен сізге тек жаңа сән туралы айтқым келеді. Жоқ, бұл жарнама емес, мен мұнымен бір жарым жылдай айналысып келемін. Бизнес сізге өте ыңғайлы, өйткені сізге ешқандай шығын қажет емес. Барлығы интернетте жұмыс істейді. -Дәл сол жерде ол не екенін білуге мүмкіндік бермей, Айгүлаға бірнеше қағаз тастады. Оларды бірнеше үлгіде басып шығару және Интернет арқылы жіберу қажет болды. Сіз қанша бөлгеніңізден кіріс. Пошта жөнелтілімдері неғұрлым көп болса, соғұрлым кіріс жоғары болады. Мүмкін. әрине тарату керек, бірақ Интернетте ол тезірек болады және клиенттер көп болады.

– Біздің ауылда интернет жоқ – деді Айгүл

– Ештеңе, сондықтан оны беріңіз – Жанель бас тартпады

– Кімге? – деп сұрады Айгүл- Ешкімде ақша жоқ. Және олар бұл қағаздарды жемейді. Жеуге болмайды.

– Ой, жүр, ұмыт … – деді де бірден қайтадан бастады, бірақ басқаша жолмен- Сол себепті мен тез байып, жеке өмірім жақсара бастады, айтшы, ия? Сіз үнсізсіз бе? Білмейсің? Мен саған айтамын, сенің ақылыңды жоғалту керек!

Айгүл бір үзім нанды тұншықтырды:

«Бұл әзіл емес пе?» Деп сұрады ол аңғалдықпен, бұның бәрі әзіл деп үміттеніп.

– Ауыл!! – кішкене ашулы қыз – Жоқ. Бұл әзіл емес, шындық! Мұнда мен жақсы оқыдым, институтты қызыл дипломмен бітірдім, жұмысым бар, бірақ жеке өмірім жоқ, болды! Мен сұлу әрі нәзікпін, ал талапкерлерге қарамайды. Содан кейін өмір жалғасуда, мен жасармаймын. Артқа қарап үлгермей тұрып, өмір зымырап өте шығады. Мен әдемі, бай өмір сүргім келеді! Ақша жоқ, бай күйеу де жоқ, бірақ мәселе өте көп. Жақында мен 30 жасқа толамын, ал тұрмыста емеспін, өмір де жоқ. Біреу оның өмірін ұрлап алғандай. Мен автобус аялдамасында тұрмын, микроавтобусты күтіп тұрмын, сосын Ахмет ағаңның биіктігі сияқты көгілдір көзді, әдемі бала жүгіріп келіп маған брошюраны итереді. Алдымен мен бірдеңе ұрлағым келеді деп ойладым, қатты айқайлап жібердім, ол оны маған қарай итеріп жіберді де, мен қызғаныш сезімін тудырған бейқам күлімсіреді. Мен үйге келіп, оқи бастадым. Бір ғалым бүкіл әлемге айтқан екен. ақыл тек қайғы әкеледі. Олар ақыл-ойдың бақыты қажет емес дейді, міне, балалар неге қуанып жатыр? Олар ештеңе туралы ойламайтындықтан, олар осы күнге, осы күнге, желге, тіпті шыбындар мен масаларға қуанады. Есте сақтау – бұл ақыл, одан барлық қиындықтар болады, сондықтан мен бала кезімнен бақытты болуды шештім. Профессор М-нің клиникасы бар. Ол мұнда Америкадан келген. Қарадым: мұндағы адамдардың бәрі зұлым. Мен ренжіп, Қазақстан халқын қуантуды шештім, демек, көмектесу керек, мен емхана аштым. Ия, ол дәл сол жерде. бірінші қабаттағы көрші үйде. Жадты өшіру процедурасы қымбат емес – 29 мың теңге. Уайымдамаңыз, мен сіз үшін алғашқы үш сабақтың ақысын, содан кейін сіз төлеймін. Көресіз, әр түрлі ойлар жоғалады, өмір жеңілдейді, талапкерлер пайда болады. Мен, бәлкім, жоқ, тіпті олардың санын жоғалттым. «Жанель өзінің ақымақ досына ақыл айтуға үйретті.

содан кейін телефон шырылдады, ол оны алды ма?

– Сәлем! – деп жауап береді Жанель_ Сіз кімсіз?

– Бірақ қалай кім? – деп түтікте айқайлады – көршің! Сіз мені толығымен су бастыңыз! Ол төбеден қатты ағып жатыр, аристон жанып кетті, сымдар бітеліп қалды..

_ қандай көрші? – деп сұрады Жанельден_ менің көрші деген досым жоқ. Кешіріңіз, бірақ мен сізді білмеймін. Кешіріңіз. – Жанель ештеңе түсінбейді

Түтік ант беріп өлді.

– Біртүрлі, – дейді Жанель және ақымақтықты жалғастыруға асықты. Айгүл оны тыңдамады. Ол есеңгіреп, не болып жатқанына сенбеді. Оған оны ойнайтын сияқты көрінді. Бұл осындай әзіл. Ол күлді. Бірақ

содан кейін Жанель оның қолынан ұстап, шығуға ұмтылды:

– Енді мен саған бәрін көрсетемін, ол асығыс шырылдады, досын қаттырақ ұстап, байқамай тайып кетіп қаламын ба деп қорықты. Ол қатты ұстап алғаны соншалық, қолы ұйықтап, саусақ іздері көк түсті болды. Бес минуттан кейін олар М. есімді профессордың жеке кабинетіне кірді. Мұнда ол гипноз жасап, кеңес беріп жатқан. Гипноздың әсерінен адам жадыны жартылай жоғалтты, онымен бірге оның ақыл-ойы. Кезек ұзақ болған жоқ, он адам ғана болды. Ауылда нан кезегі кейде әлдеқайда ұзағырақ болады, өйткені бүкіл ауылда бір дүкен бар. Профессор М.-ның кеңсесінде сіз тіркеліп, алдын ала жазылуға тура келді, содан кейін олар уақытты белгілейді және осы уақытқа дейін сіз кіресіз. Ерте емес, кейінірек емес. Егер сіз кешіксеңіз, сіз мүлдем келмейсіз. Сондықтан адамдар мазасызданды, уақытты жиі қайталап сұрады және асығыс болды, тіпті қатты ашуланбады. Мұнда үшінші рет кім келді. бір аптаға біреу. Бір апта бойы нирванада, жұмақта болғандар. Кейде ақымақ жүздерімен, олар айдан күнәкар жерге құлап түскендей, олар не болып жатқанын түсінбей, кішкентай балалар сияқты жылап жатты. Бірақ аналар болған жоқ. Ал «балалар» қатты жылап жатты. сіздің анаңызға қоңырау шалу Көру күлкілі әрі жиренішті болды.. Жанель қабылдау бөлмесінде бос болмады, бірдеңе сұрап, хатшының сұрағына жауап беріп, бір жерге қоңырау шалды. Өз-өзіне қалған Айгүл қараусыз қалды. Олар оны ұмытып кетті. Ол дәретханаға барғысы келетінін Жанельдің құлағына сыбырлады және мақұлданған басын иіп, дереу шығуға ұмтылды.

Ол бұл жерден мүмкіндігінше қашуға тырысып, ұзақ жүгірді. Жел оның шаштарын қопсытып, нәзік сөйледі:

– Тезірек, тезірек, кішкентай ханшайым. Осы ақымақ және айлакер адамдардан босату үшін. Тез жүгір, мен саған көмектесемін. Оларды тоқтату үшін олардың көздеріне құм себемін …» – деп сыбырлады жел. Бір уыс құм мен шаң төбеге көтеріліп, құйында үлкен күшпен айналып, адамдарға қарай ұмтылды. Шаң мен желдің әсерінен ештеңе көрінбеді. Адамдар көздерін қорғау үшін қолдарымен газеттермен жабылды. Айгүл таксиге немесе автобусқа отыруға қорықты. Ол адамдардан қатты қорықты. Ол өзін осы қорқынышты дәрігер М.-ға апарамын деп қорықты, айналасына қарап, нирванада өтіп бара жатқан адамдардың ақымақ күлкілерін көріп, оған бүкіл қала осы дәрігерге қабылдауға бара жатқан сияқты көрінді. Әркім сиқырлағандай есінен айырылды. Сондықтан сән өте қысқа, әрең жабатын юбкаларға айналды. Барлығы және әр түрлі адамдар өздерінің «очарларын» ашып, жалаңаш жүретіні сондықтан.