К Акула - Змагарныя дарогi (на белорусском языке)

Мэры, дачка нейкага работнiка, жыла ў Шэфiлдзе, а Бэты, ваенная ўдава, якую Дэмарчык пазнаў,яшчэ будучы ў Кэтэрык Кэмпе, на вечарыне ў Дарлiнгтоне, жыла ў надморскiм месцы Сандэрланд, што ляжала блiзу Нюкасла.

Прыехаўшы позна вечарам, якраз на Куцьцю, у Шэфiлд, Дэмарчык, затэлефанаваўшы да Мэры, даведаўся, што яе няма дома. Была дзесьцi ў сяброў. Гэткая вестка надта-ж узлавала Дэмарчыка, што любiў хвалiцца дзявочаю адданасьцю да яго. Было зусiм нялоўка глядзець з гэтай прычыны сябру ў вочы.

- I ты падумай, калега, што за сьвiнства. Хiба гэтак могуць толькi ангелькi рабiць. I пiсаў-жа, што прыеду.

- А можа, яна ўжо другога "бойфрэнда" мае? - усьмiхнуўся Сымон.

- Тут, вiдаць, бабка надвое варажыла. Хутчэй за ўсё што так, бо не падлажыла-б яна мне такой свiнкi бяз прычыны.

- Дык што-ж будзем рабiць?

- Пераначуем тут ды, можа, яшчэ прабацяляемся пару дзён, а тады паедзем у Сандэрланд.

- А што, калi й твая Бэты такая самая, як гэта цнотка?

- О не, што то - то не! Ты, братка, ня ведаеш яе. Гэта не жанчына - гэта анёлак.

- Таго я й баюся, што анёлкi часта крыльлi ўжываюць.

- Фраер ты, чаго табе галава балiць. Бэты ад мяне не ўцячэ. Занадта моцна мяне кахае, каб iншага шукала.

- Як кахае? Лiстоўна?

- Але-ж ты, братка, i цынiк. Няхай цябе кадук.

Прабыўшы тры днi ў Шэфiлдзе, дзе начавалi й елi ў вайсковым гатэлi ды бадзялiся па горадзе або сядзелi ў кiно, а раз навет i на танцы заглянулi, накiравалiся хлопцы ў Сандэрланд. Бэты сустрэла жаўнераў надзвычайна ветлiва. Гэта была ў раньнiх трыццатых гадах, дробненькая, чарнявая ў твары й даволi прыгожая жанчына. Яна была вельмi рухавая й надзвычайна ветлiвая. Дэмарчык, з навыкамi чалавека, што ў гасьцях чуецца як дома, развалiўшыся ў мяккiм крэсьле ў салоне й прыхiлiўшыся да пляча гаспадынi, часта заглядаючы ёй у вочы, апавядаў аб сваiх жаўнерскiх прыгодах, часта ўсьмiхаючыся да Сымона. Сябра таксама ўсьмiхаўся, а прычынаю гэтага былi розныя Дэмарчыкавы нябылiцы. Толькi цяпер Сымон заўважыў, што ягоны сябра меў немалую практыку ў заляцаньнi да жанчын. Навет у ангельскай мове, якой яшчэ ня зусiм добра валодаў, розныя жарты й дасьцiпнасьцi густа сыпалiся з Дэмарчыкавага языка. Бэты была ўдавой ангельскага афiцэра, што загiнуў у часе вайны ў Афрыцы, i, згодна апавяданьняў Дэмарчыка аб ёй, мела нядрэнны характар ды надзвычайна любiла таварыства.

Сымону таксама прыдбалi кампанiю. Бэты запрасiла сваю сяброўку, зусiм не апошнюю з выгляду, даўганосую, з надта рэгулярнымi рысамi твару й добра збудаваную, нейкую разводку Нэлi. У Сымона ня было анi таго майстэрства ў гутарцы з жанчынамi, анi такога запасу ангельскае мовы, як у Дэмарчыка. Каб не паказацца надта-ж нудным, Спарыш стараўся як мог прымаць удзел у агульнай гутарцы. Языку крышку палягчэла, калi на стале зьявiлася вiскi, а пасьля пiва.

Малы пяцiпакаёвы домiк гаспадыня атрымала ў спадчыну па нябожчыку мужу. На нiзе знаходзiўся добра ўмэбляваны мяккiмi канапамi салон з характэрным малым ангельскiм камiнком у сьцяне, наступным быў сталовы пакой i ззаду кухня. Наверсе былi спальнi. Даўно Сымон ня быў у жыльлёвым памяшканьнi, гадамi ўжо валочачыся па Эўропе й пражываючы то пад голым небам, то ў палатках, то ў жаўнерскiх бараках. Гэткi хатнi спакой, утульнасьць, цiшыня, прыемная цеплыня электрычнага квадратнага грэйнiка ў камiнку ды сяброўства хоць яшчэ й слаба знаёмых, але ўсё-ж даволi прывабных жанчын - усё зрабiла на хлапца мiлае ўражаньне. Прыпомнiў, што ёсьць на сьвеце, акрамя нядолi, i нейкая раўнамернасьць, рэгулярнасьць, рацыянальнасьць, задаваленьне ў жыцьцi. Сьведкаю таму няхай хаця-б i гэты лёгкi сьмех Бэты i Нэлi з розных апавяданых Дэмарчыкам драбнiц або iхняе бесклапотнае шчабятаньне. Як-жа выгаднай i прыемна-мяккай была таксама тая шырокая гасьцiнная падвойная пасьцеля, у якой давялося хлапцам побач праспаць пару начэй. Жаўнерскiя плечы даўно ўжо ўсьпелi адвыкнуць ад мяккага пуху пярыны.

Навагоднi вечар правялi на танцах у найбольшай у горадзе танцавальнай залi "Рыц". Гэта была вялiзарная цыркулярная зала, пасярэдзiне якой на круглым подыюме гралi на зьмену дзьве аркестры. Навокал сьлiзкага танцавальнага паркету былi жалезныя балюстрады з лавачкамi, а за праходам - прыбiральнi. Заля магла памясьцiць вельмi свабодна больш двухсот пар танцораў. На Сiльвестраў вечар, хаця танцы распачалiся а гадзiне дзевятай, чарга па бiлеты ў касе скончылася дзесь мо за паўгадзiны перад поўначчу. Былi гэта ў бальшынi маладыя дзяўчаты. У сярэднiм выпадала трое дзяўчат на двух хлапцоў. Нiдзе й нiколi ў сваiм жыцьцi ня бачыў Сымон столькi моладзi на танцах. Аркестра была надзвычайная - адна й другая складалiся з шасьцi музыкаў, што гралi наперамену. Былi рэдкiя й невялiкiя перапынкi. Гралi ня толькi найбольш папулярныя ў Ангельшчыне ў той час факстроты й хуткi "джайв", але й вальсы ды танга.

- Глянь, рыцар, якiя магчымасьцi выбару. Бачыў ты калi гэтулькi прыгожых дзяўчат у адным месцы? - таўхануў Сымона Дэмарчык.

Сымон толькi пакiваў са зьдзiўленьня галавой. Танцаваць ён ужо наламаўся й стараўся забаўляць Нэлi, як мог. Тая-ж, напарфумаваная й напудраваная, выдавалася яму ў млявым прыцемленым сьвятле зусiм прыгожай. З гутаркай было неяк цяжкавата; першае, што Сымонаў язык быў даволi абмежаваны недахопам чужых словаў, а другое, што сама Нэлi ня вельмi была гаваркая. Выдавалася Сымону навет крышку нуднай. Нiчога-ж няма горшага, калi кавалер, дзякуючы пэўным абставiнам, змушаны праводзiць час не ў самiм сабой выбраным таварыстве, ды калi ў дачыненьнях з жанчынай перашкаджае чужая мова й адсутнасьць супольных тэмаў. Гэткiм чынам у найлепшым выпадку кавалер будзе чуцца быццам сам ня свой, хаця-нехаця адбываючы павiннасьць. Гэтакi Сымон чуўся, нягледзячы на ўсю навакольную весялосьць, нiякавата. Ягоная зьвязанасьць была больш вартай пашкадаваньня, бо навокал бачыў дзесяткi маладзенькiх прыгожанькiх дзяўчатак, зь якiх, калi-б ня быў заняты накiнутым Дэмарчыкам таварыствам, мог-бы выбраць сабе сяброўку па сваiм гусьце й мець шмат большую прыемнасьць.

Дэмарчык i Бэты зусiм, здавалася, не разумелi, чаму другая пара была праз цэлы вечар такой нуднай i невясёлай. Дый дзе-ж iм было разумець. Яны цэлы час закаханымi поглядамi ўпiвалiся адно ў аднаго ды моцненька прытулялiся, танцуючы, пераплятаючы ўсё гэта вясёлым смехам i шматабяцаючымi поглядамi.

Iснуе ў Ангельшчыне такi звычай, што калi гадзiньнiк апоўначы праб'е першыя часiны Новага года, усе блiзкiя, асаблiва-ж маладыя, што недзе танцуюць, няхай навет i тыя, што першы раз сустрэлiся або навет i пайшлi ў першы танец, абдымаюцда й цалуюцца. Сымон пасьля ня мог навет Дэмарчыку вытлумачыць, чаму ў той час, калi сотнi iншых параў упiвалiся адно ў другое вуснамi ў доўгiх пацалунках, калi аркестр урачыстымi гукамi абвясьцiў Новы год i на зале былi прыцьмёныя ўсе свётлы, чаму ў той час ён стаяў, трымаючыся за рукi Нэлi, i ня толькi не пацалаваў яе, але чуўся яшчэ больш няёмка, чымся цэлы вечар. Мо таму, што Сымон ня ведаў аб тым унiверсальным, распаўсюджаным шырока пасьля вайны сярод ангельскай моладзi звычаi, а мо й таму, што да цалунка ён прывязваў шмат больш вагi, чымся iншыя. Для яго цалунак мусiў быць накiраваны духовымi пачуцьцямi, а ня проста бiялягiчнымi меркаваньнямi. У кожным выпадку Сымон не пацалаваў Нэлi, й тая была вельмi зьдзiўленая ды пасьля поўначы выразна пахаладзела. Магчыма, што разводка якраз i чакала той поўначы, каб хаця нейкiм цялесным спалучэньнем знайсьцi большы кантакт, адкрыць шлях да гэтага стройнага, высокага й ня зусiм даступнага жаўнера. Дэмарчык, даведаўшыся пасьля аб гэтым, навет моцна дакараў Сымона, што зь ягонага боку, сьцiпла гаворачы, гэта было няпрыгожа. На Новы Год, паводле Дэмарчыка, усе маладыя на танцах у Ангельшчыне тонуць у цалунках. I як гэта Сымон, такi мудры Саламон, гэтага ня ведаў. А калi ня ведаў, дык чаму не запытаўся?