Айнур Аймурзина - Тәлімгерлер. Балалар үйі тәрбиеленушілерімен достық жайындағы боямасыз әңгімелер

Тәлімгер – Айша, 31 жаста

Қамқорлықтағы бала – Мерей, 17 жаста

2 жылдан бері жобада

Айша

Тәлімгерлердің басым көпшілігіндегідей, байланыс орнату қажет болғанда, қарым-қатынас жасау басында қиынға соғады. Мерей екеуіміздің арамыздағы жағдай да солай болды. Бастама негізінен менен шығатынын сезіндім. Менің жаңа досымның тіпті хабарламаларыма жауап бермеген, қайыра қоңырау шалмаған кездері болды, сол себепті де кейбір сәттерді кездескен уақыттарда нақтылауға немесе қайта сұрауға тура келетін еді.

Қазір «қажасу» сатысынан өттік, енді ондай қиындықтар жоқ. Рас, Мерейдің тұлғалық қалыптасуы өтіп жатқан жасөспірімдік кезеңде екенін ескеретін болсақ, әлі де талай қиындықтар туындайды деп ойлаймын. Бірақ кез келген күрделі жайт – қарым-қатынастың бір бөлігі деп есептеймін.

Мейірбандық мағынадағы атау болғанымен де, «қамқорлықтағы бала» деген қатқылдау естілетін сөзді айтпауға тырысамын. Мен құрбымды атымен атағанды жақсы көремін. Мерейдің өзі де маған бар болмысымен ұнайды. Мінез-құлқы, өмірге деген көзқарасы, стилі. Әсіресе, оның білімге құмарлығын, өмірге құштарлығын ерекше атап айтар едім. Ол – жан-жақты қыз: саясатқа, технологияларға, географияға қызығады, кітап оқығанды өте жақсы көреді. Бұл мәселеде ол барлығын талғамай оқи береді. Әлемдегі оқиғалар, көрнекті тұлғалар туралы және классикалық әдебиетті оқиды.

Танысқан кезімізде біздің қарым-қатынасымыз қалай аяқталатыны жайлы мақсат та қоймадық, жоспар да жасамадық. Алайда неге ұмтылатынымызды екеуіміз де білдік. Мерей өзін физикалық тұрғыдан жақсартып, иммунитетін көтергісі келді, сондықтан пандемияға дейін ол спорт секциясына қатысып жүрді. Қазір балалар үйінде өзі жаттығады. Мен мұнысын өте қолдаймын.

Мерей екеуіміздің ортақ қалауымыз бар, ол – оған мамандық таңдау, университетті нақтылап, сонда оқуға түсу. Алда әлі бір сынып бар, сол себепті біз қазір түрлі университеттер мен мамандықтарды қарастырып жатырмыз. Сан алуан мамандармен кездесеміз, университеттерге барып, оқуға түсу шарттарымен танысудамыз. Бұл зерттеулерімізді Мерейдің өзіне қызықты болатын мамандықты оқып және де сол ЖОО-да барынша пайдалы білім алуы үшін жүргізіп жатырмыз.

Мереймен араластық кезінде ол менің жас досыма және шәкіртіме айналды. Мен үнемі оған бағыт сілтеп, қолдап, көмектескім және жай ғана жанында болғым келеді. Тек қазір ғана, кездесуімізге бір жыл толған соң ғана оның бойындағы өзгерістерді байқап жатырмын. Ол қазір көпшіл, көпшілік ортада өзіне сенімді болған екен.

Мен оның айналасында әрдайым жақсы, мейірімді, өзі сене алатын, арқа сүйей алатын адамдардың болғанын тілеймін. Жанында әрдайым оны қолдайтын достары, жақын адамдары болса екен. Сондай-ақ өзінің әлеуетін кеңінен танытып, өмірде көздеген барлық мақсатына жетуін тілеймін.

Жобаның арқасында қарым-қатынастағы шешуші нәрсе – шынайылық пен тұрақты араласу екенін ұғындым. Жоспарлар жөнінде ғана әңгімелесу міндетті емес, жай ұсақ-түйек, қарапайым нәрселер туралы сөйлесу де маңызды. Бұған қоса, бар мәселені, әсіресе, кикілжің кезінде ашық айту керектігін ұқтым. Кикілжің жайттар – бұл қарым-қатынастар үдерісі. Олар басқа деңгейге көтеріліп, досыңа жақынырақ бола түсуіңе көмектеседі.

Мерей

Айша апай өте ілтипатты және мейірімді. Ол кісімен кез келген тақырыпта сөйлесу оңай. Саябақта немесе өзен жағалауында серуендесек, мұндай сәттердегі біздің әңгімеміз өте шынайы. Мысалы, түрлі адамдармен қарым-қатынас мәселелерін талқылаймыз. Айша апай маған белгілі бір жағдайда өзіңді қалай ұстау керектігін айтады. Мен оған сенемін және мені жазғырады деп қорықпастан әңгімелесе алатынымды білемін.

Мен өзіме мейлінше сенімді бола бастадым. Бұрын томаға-тұйық адам едім, ал қазір аздап ашылып келе жатырмын. Әрине, әлі де қымсынамын, бірақ бұрынғыдай емес. Және бұл өзгерістер өзіме ұнайды. Мен апайдан сабырлы, төзімді және мейірімді болуды үйренгім келеді.

Айша апай – жылы жүзді, жақсы жан. Ол мен үшін әпкем, жақын досымдай. Оған әбден бауыр басып қалдым. Әдетте мен адамдарға жақындай бермеймін, бірақ араласатын болсам, онда бұл қарым-қатынасым берік және біржола.

Оның жеке өмірі мен мансабында әрдайым табысқа жетуіне, барлық мағынадағы бақытқа кенелуіне, барша жоспары орындалуына, үнемі барлығы жақсы болуына тілектеспін!

Жоба үйлестірушісінің пікірі

Үш-төрт ай тұрақты қарым-қатынастан соң Мерей өзгерген. Мейлінше көпшіл, ашық-жарқын қызға айналған. Айша Мерей үшін шынайы алаңдайды, сондықтан оның өміріне белсенді араласуда. Екеуі бірге кәсіби бағдарлық зор іс тындырды: сан түрлі мамандықты зерттеді, университеттерге жол шегіп, олармен танысты. Айша үшін Мерейдің жақсы жоғары оқу орнында және қалаған мамандығы бойынша оқығаны өте маңызды.

«Балалардан еш дәметпей, өтеусіз махаббат сыйлау керек»

Тәлімгер – Айжан , 39 жаста

Қамқорлықтағы бала – Мәдина, 18 жаста

2 жылдан бері жобада

Айжан

«Жеке тәлімгерлік» жобасында жүргеніме бір жылдан асты. Балалар үйінің жалғызілікті баласына берісі – өзіне күтім жасауды, қаржыны басқаруды, дәмді тағам дайындауды, денсаулығын күтінуді, арысы – адамдарды тани және олардың қажеттіліктерін түсіне білуге, сенім арта білу мен қарым-қатынас орнатуына көмектесу үшін келдім.

Мәселе мынада, балалар үйінің балалары біздің отбасы, туыстар мен жақындардың арасында ие нәрсеміздің ешбірін сезіне алмайды. Көптеген машықты біз анамыздан, әкемізден немесе әжемізден жай ғана көріп, бойымызға сіңіреміз. Алайда мен толық отбасында өскеніме қарамастан, жобаның түрлі кезеңінде талай жайтқа көзім жеткендей болды. Тәлімгерлік, ең алдымен, өзіңді тәрбилейтін үлкен жұмыс. Қазіргі мен және алты жыл бұрынғы мен – бұл түбегейлі бөлек жандар. Түйгенім – балаларды тәрбиелеу қажет емес, бала әрдайым көргенін істейді, әдетіңді, іс-қимылыңды бойына сіңіріп өседі. Асыра қамқорлық жасаудың орнына әрбір әрекеттің өз нәтижесі болатынын түсіндіріп айтқан жақсы. Әрқашан балаға шындықты айтып, кез келген адамның қателесуі мүмкін екенін мойындаған абзал. Және де бұл – қалыпты жағдай. Балалардан бірдеңе дәмелену дегенді ұмытып, есесіне шексіз махаббат сыйлау керек.

Менің қамқорлығымдағы Мәдина – бойжеткен қыз, өз бетінше өмір сүре алу қабілеті өте зор, таңғаларлық мейірімді және кішіпейіл жан. Ақшаны асқан шыдамдылықпен жинай және үнемдей алады. Бойында еңбекқорлығы басым, қандай тірлікті болмасын мұқият, ұқыпты және жауапкершілікпен істейді. Бұған қоса біз әрдайым түрлі тақырыпта сөйлесіп, өз көзқарасымызды ашық айта аламыз. Және мұнымыз күн өткен сайын жақсара түсуде.