Рузил Фазлыев - Язганнарның җитмеше. Шигырле гомер

Кемнәр аңлый алган мәхәббәтне,
Бар кешегә таныш булсада.
Тәҗрибә җыйдым инде диеп,
Тыныч кына тормыш корсада.

Ярата алган, үзе яратылмый,
Яратылган, белми сөюне.
Җуеп булмасада хәтерләрдән,
Вакытында, янып көюне.

Чиксез хисләр, якын нәфрәткә,
Алышына, булган хисләрең.
Сызып ташлагандай югалалар,
Мәңгелектәй булган кичләрең.

Өметләрең артык булгангамы,
Ашмый кала күпме хыяллар…
Бәхет кошы очып китмәсенгә,
Кемнәр аны ябып куя алган.

Сынаулармы, әллә сыналулар…
Яшьлек юлы, шактый «катмарлы».
Бәхет кошы берәү генә була,
Саклый белү кирәк тапканны.

Кояшта юк, йолдызларда,
Алда тоташ ак томан…
Ак томаннар уртасында,
Югалып басып торам…

Сукмагыда, юлларыда,
Күренми. ак томанда…
Андый томан булмый иде,
Барыр юллар булганда.

Әллә юллар күренмәскә,
Капланалар томанга.
Үтелмичә калганнары,
Аяз, якты… торганда.

Томан бит ул томан гына,
Түгел ул көтә алмаслык.
Билгесезлекләр булсада,
Булмый ул үтә алмаслык.

Таралырмы ак томаннар,
Барыр юлларны ачып.
Килми әле югаласы,
Ак томаннарда «качып».

Агыйдельнең биек ярларында,
Тау башында тора Актаныш.
Ядкәредәй булып милләтенең,
Татарларга хәзер бик таныш.

Яшә шулай, якты маяк булып,
Тарихларда калып, макталып.
Агыйдельнең агымнары кебек,
Озак гасырларга сакланып.

Ак исемнән, ак хыяллар туып,
Ак юллары әле салыныр…
Актанышым диеп җыр сузучы,
Киләчәгендә дә табылыр.

Көнчыгышы булып милләтенең,
Син калырсың hаман ак булып.
Сәхнәдәге Агыйдельдәй булып,
Макталырлык матур як булып.

Тау башында үсә Актаныш,
Ак булуы калыр сакланып.
Бед (з) некеләр диеп горурланып,
Сокланырлык булып – таң калып.
☆☆☆
Әй, Актаныш, безнең Актаныш,
Күңелләргә җыры бик таныш.
Кайда гына яшәп, таралсакта,
Без Актаныш, диеп мактаныш.

Авыл капкаларын кем оныта,
Безнең якча, басу капкасын.
Алар гына белә китүченең,
Туган якка кире кайтмасын.

Олы капка ишек алларыннан,
Олы юлга басу капкасы…
Чыккан чакта соңгы тапкырдай,
Ашыкмыйча гына атласы.

Карышылыйда озатада үзе,
Эндәшмичә, карап калгандай.
Кайвакытта карашлары белән,
Гомер буе озатып баргандай.

Ул гынадыр бәлки көтүчедә,
Озакларга чыгып югалсаң.
Искә төшер басу капкаларын,
Туган авылыңа юл алсаң.

«Алтын капка», басу капкалары,
Бик кадерле чөнки язмышта.
Ераклашма күңелләрең белән,
Басу капкасынан… ялгыш та.

Аю дөньялары… аю иле,
Очратырга була кайда да.
Көньяк белән төньяк полюста,
Кеше йөремәслек тайгада.

Аю йоклый, әгәр уятмасаң…
Табаныннан суырып майларын.
Айный алмый, тирән төшләрдә,
Салкын кышның озын айларын.

Аюларга, тайга законнары,
Кабул итми алар башканы.
Иң начары, кинәт уянудан,
Ике аякка торып басканы…

Саклан инде, андый вакытларда,
«Шатун» аю юлга чыкканда.
Белеп булмый алда ни буласын,
Үскән агачларны екканда…

Аю иле кебек бөтен дөнья,
Аюларга җиhан тарайды.
Төзергә иде, аю уянмаска,
Йоклар өчен олы сарайны…
Әллә тибә, әллә яна

Йөрәк кеше өчен яшәү нуры,
Әллә тибә, әллә яна ул…
Чыгып очам диеп, кайвакытта,
Кошка әйләнеп канат кага ул.

Ниләр яна, кемнәр белә ала,
Янада ул яна …туктамый…
Алай озак, бердә туктамыйча,
Учакларда, алай ук янмый.

Ниләр яна, әллә хисләр яна,
Ялгыш булган бәлки хыяллар.
Буяулары яна, купшы итеп,
Артык чуар итеп буялган…

Әллә янып, әллә тибеп шулай,
Төннәрендә, шулай йокламый.
Ул туктаса, аңлап ни буласын,
Шуңада ул тибә, туктамый.

Ул кояшы кебек зур галәмнең,
Җан дигәннең булу халәте.
Аллаhының олы бер хикмәте,
Җан иясе булу сәләте…

Әнә, димен төртеп, үз үземә,
Үтеп бара синең гомерең.
Аңламыйча бергә буласыны.
Аерылу мөмкин түгелен.

Үтеп бармый, бары көтә кебек,
Уйларыңнан синең бушауны.
Чишкәнеңне сине тотып торган,
Күңелендә булган тышауны.

Дөнья өчен, олы кануннарны,
Кемнәр ничек, аны аңлаган…
Кая гына юлга чыкканда да,
Җилгә каршы басып калмаган.

Үтеп бара, әйе ул нишләсен,
Бер сәбәпсез туктап торалмый.
Озынлыгын үзең теләгәнчә,
Гомерләрне сузып булалмый.

Иксез чиксез кебек дөнья,
Ниләр генә юк анда.
Күреп, белеп бетермәслек,
Миллион тапкыр тусаңда.

Бик кадерле «тимер арба,»
Әлеккечә «яхшы атлар.»
Тигез кебек сан буенча,
Акыллылар, ахмаклар.

Ат лапасы кебек йортлар,
Кысан кебек кешегә.
Бензин салып, атлар җигә,
Егәр өстәп көченә.

Чокыр кебек гел олая,
Арткан сине «булганы».
Очырасада, никтер сирәк,
Җитте дия торганы.

Дөнья бай ул, кеше өчен,
Байлыкны, тик аңласаң.
Мондый тормыш җәза үзе,
Нәфес тыя алмасаң.

Кайсы кыйммәт, бәллүр савытмы,
Әллә салган аңа эчемлек?
Шәрәбеме әллә сәбәбеме,
Андый савытсызда эчерлек.

Бәллүр савыт купшы сүзләр кебек,
Грузин чәе, кытай савытын…
Чәкештерү өчен күп вакытта,
Ишетергә чынлы тавышын.

Күтәрүләр бәллүр савытларны,
Юылмаслык булган кулларда.
Чебен кебек оча ялагайлар,
Мактар өчен кирәк булганда.

Бәллүр савыт, бәллүр язмыштыр,
Төшеп китсә, бик тиз уалыр…
Булганыда бик тиз онытылып,
Кеше хәтереннән югалыр.

Кеше күңеле тирән урнашкан,
Бәллүр савыт, «конфет кагәзе».
Конфет урынында кайвакытта,
Камыр төргән газет кагәзе.

Бәхет сине үзе чакыра бит,
Карышыңда тора баскычлар.
Күтәрелү кирәк адым, адым.,
Очырашуга шушы баскычтан.