Седагет Керимова - Гьиссерин кимел

Артух хьайла бегьердини хада хел.

Гьар инсандихъ ава вичин туькIвей рехъ,

Гьар инсанди атIуз жеда кьадай гел.

ВикIегьвал бурж къачуз жедач масдавай,

Кьел гьарадан рикIин къене кIанда икI.

Кьегьал касди зегьмет чIугваз датIана,

Дуьнья рамда, аваз хьайтIа чанда рикI.

БУБАДИЗ ЧАР

Геж хьана ваз кхьей чар,

Гила ам вав агакьдач.

Вун авай къар уьмуьрдиз

Хкун залай алакьдач.

За ваз шиир кхьенач.

За ваз мани туькIуьрнач.

Садра ви гардан кьуна,

РикIе эквер куькIуьрнач.

Агатна вав, тухдалди,

Заз рахадай вахт хьанач.

А вахъ авай заха рикI

Вучиз, буба, захъ хьанач?

Эхна вуна зун патал

Шумудни са тIал, буба.

Къе ви тIварни бес я заз

Дамахун патал, буба.

Такабурдин дагъ буба,

Зи уьмуьрдин рагъ буба.

За дуьньяяр гудай хьи,

Вун хьанайтIа сагъ буба.

ЛАЦУ ГИМИ

Хайи КцIар – ксарин чил,

АтIудач гьич вакай зи вил.

Диде ватан – рикIиз чими,

Зи хиялрин лацу гими.

Эхиз жедач такурла вун,

КIан жез рикIе акьурла вун,

Гатун юкъуз хар къвайи хьиз,

Дуьнья жеда дар зи вилиз.

Зи уьмуьрдин квахь тийир дад!

Вун тахьайтIа, рикI жеда пад.

ДатIана икI алаз рикIел,

Садахъни зун жедач цIигел.

Ви лекьери ахъайна лув,

Мукьваларна чаз Шагьдин сув.

Ви гьар са пIипI – тарихдин гел,

Ви хураллайд – зи лезги эл.

Ви веледар – кьегьал ксар,

Рекье туна агъзур йисар,

Уьмуьр гьалда къуьн-къуьневаз,

Хуьда ви тIвар кьил виневаз.

Хайи КцIар – ксарин чил,

АтIудач гьич вакай зи вил.

Диде ватан – рикIиз чими,

Зи хиялрин лацу гими.

ГЬА САКIА

Дуьньядиз гьа сакIа къведа инсанар,

Гьа сакIа ишеда вири аялар.

Бахтлувал паталди тушни, лагь куьне,

Инсанрин виридан рикIин хиялар?

Жегьилрин кIанивал гьа сад хьтинд я,

Теменри гьиссерал звал гъида иер.

Ашкъидив туькIуьррай кIвал-югъ вирида,

Тахьурай садални чаравилин хер.

Шад чIавуз инсанар ухшар жеда гьикI,

РикIе кьацI ийида фикирди фаддиз.

Тlалариз, гъамариз миллет авани,

Халкьар бахтлу жечни хъуьрейла шаддиз?

Вахт хьана, уьмуьрар кьатI жедай чIавуз,

Аллагьди къахчуда чанарни сад хьиз.

РикIелни къведач, вуж гьи миллет ятIа,

Дуьньяди вуж хвена, лагь, вилин хад хьиз?

Алаз хьуй дуьньядал, аваз хьуй чпиз,

Гьи халкьдиз гьи кьисмет кхьенватIани.

Муьгьуьббат паталди халкьнаватIа чун,

Рикlера такIанвал ни тунватIа, ни?

Дуьньядиз гьа сакIа атуй инсанар,

Тахьурай садазни фикирар, тIалар.

Ислягьвал паталди хьурай дуьньяда

Халкьарин виридан рикIин хиялар…

08.10.2019

ГУРАР

Са дили ишелди бамишзава зун,

Са тIалди чуькьуьзва зи туьд кIевидиз.

АцIана, дакIвана, бархун хьанва рикI,

Акьалтиз кIанзава винел ивидиз.

Вучда? Къув ягъадан жанавурди хьиз?

Кьуна юзурдани дагъ чкадилай?

Са чукIул гьалтнава зи чандал хци,

Къакъудиз кIанзавай тан чкалдивай.

Зи рикIин дегьнеда ргазва иви,

Са пехъи тIал къекъвез ава мефтIеда.

Заз жаваб кIанзава тек са суалдин:

Яраб гьикI гьатнатIа зи халкь чефтеда?

ГьикI хьана усалвал кьабулна чна?

Гьи рекьел квадарна акьулдин яракь?

Махари элцифар хъийизмач вахтар,

Гузвай сад авани пакагьан суракь?..

Кьакьанриз акъудда инсан гурари,

Куьз герек я гурар – кIарар амачир?

Хуьзвайди дуьньядал чун – хиялар я,

Вучда уьмуьрдикай умуд кумачир?

20.04.2019

ДИДЕД ШАЛ

Заз дидедлай аманат

Са цIилерин шал ама.

А шалда зи дидедин

Нефес ама, ял ама.

Диде рикIе акьурла

Кьада за а шал гъилел.

Куьз ятIани сугъул жез,

Нагъв акьалтда зи вилел.

Шумудни са йисар я,

Хуьзва вилин нине хьиз.

Илифарда ада зун

Диде авай дуьньядиз.

Начагъ хьун кумазни жув,

Зи рикIел шал хкведа.

ТIал-квал кьезил жеривал,

Ам къуьнерик вегьеда.

Фикирри кукIварайла,

Дерт ахъайда за адаз.

Дидед верцIи хиялар

Алахъда зи гевил кьаз.

Хуькуьрайла веледри,

Зи шадвилер ацахьда.

Шал агудда за рикIив,

Пашманвилер алахьда.

Агатайла хайибур,

Мукьва-кьили атайла,

Шал алукIда за кьилел,

РикI шадвилив ацIайла.

Дидедин гьуьм хвенвай шал

Багьа я заз, масан я.

Гьар веледди дидед руьгь

ХвейитIа вуч хъсан я!

18.02.2021

НИЗ ЧИДА?

Нотайралди туькlуьрнава чи дуьнья,

Макьамар хьиз верцlи я ам, иер я.

Вичин гьар пlипl, гьар кlам рикlиз чими тир

Чи тlебиат кьиляй-кьилиз шиир я.

Гьар са инсан маничи хьиз халкьнава,

Аваз рикlе хуш хиялрин хараяр.

Гьар са уьмуьр са мани я кхьенвай,

Садан шадвал, садан гъамар пара я.

Сад пьяно – секиндаказ цlразвай,

Сад форте я – авахьзавай вацlар хьиз.

Сад ргада гьарай галаз, гьай галаз,

Сада ялдач вичихъ къайи нацlар хьиз.

Аялар хьиз хкведа мад дуьньядиз,

Чаз тийижир гьикьван верцӀи манияр.

Кlанивилин гьиссерикай хранвай,

Гьар са мани рикlиз сакlа кlани я.

Иридакай тек сад кими хьайила,

Туькlуьр жедач вавай мани садрани,

Рикl нотайрин ихтиярда гьатайла,

Маса крар вири санихъ гадра на.

Кьил акъатдач гьавайрикай рикlерин,

Гьи жуьреда кутан абур нотайра?

Шумуд мурад къатканватlа низ чида,

Чи гьиссерин яргъа, дегьне къатара?

19.03.2019

КВАДАР ТИЙИН

Ракъурна чал фикиррин луж,

АвуртIани девранди гуж,

Чал гьалтзавай гьар легьзе – бурж,

Чи такабур – чи чил, чи накьв.

Дердер тахьуй тан кукIвардай,

Кьан тийирвал жув таквардай.

Тахьайла сад рикI авхардай,

Акьалтдачни вилерал нагъв?!

КӀанивилер – рикӀяй къведай.

Хвешивилер – сувар гъидай,

Къенивилер – бахтар хуьдай,

Чи уьмуьрдин бегьердин багъ.

Хуш я рикӀиз лезги эллер,

Чи бубайрин хуьзвай гелер,

Квадар тийин хайи чилер –

Ватан лугьур мукьвални яргъ!

РАМАЗАН ВАРЗ

Са варз ганва Аллагьди чаз,

Амукьдай жув-жувахъ галаз.

Ажеб хъсан вяде тушни

Килигдайвал рикIин чIалаз?

Са варз ава варцарикай,

Вичин тIварни Рамазан варз.

Мубаракдиз алатда ам,

Кьилел Аллагьдин ярж алаз.

Хабар кьадай мусурманди

Вичин рикIин дегьнейрикай.

Яргъалардай чилинвийрин

Ахмуррикай, тегьнейрикай.

А са вацра шумуд рикIе

КуькIуьрзава гьикьван эквер.

Хъсанвилихъ ялайбурун

Сувабрини гъида цуьквер.

Са варз ава сиягьатдай –

Патанбурун ватанра ваъ,

Недай-хъвадай маканра ваъ,

Чи дагъларин кьакьанра ваъ,

Жуван рикIин дегь къатара.

А хъуьтIера, а гатара,

Гьиссерин ацIай гатIара,

Вуч аватIа а патара?

Хук рикIелай алудда чи,

Руьгь ахварай авудда чи.

Нефсинин муьрхъ михьда бегьем,

Яргъаларда табдин зегьем.

Хъсанвилихъ ялда рикIи,

Лугьун тийиз вучин, гьикIин.

Алатайла Рамазан варз,

Яргъал жеда Аллагьдин арз.

Алцурарда гунагьри мад,

ШтIумарда темягьри мад.

Виликанбур хъжеда чун,

Гуда чIуру гьиссери чIун

Мад Рамазан алукьдалди,

Имандин ял галукьдалди…