Янка Купала - Поэмы

Славен, грозен i ты, i твой хорам-астрог, Б'е ад сцен-цэгел ледам зiмовым; Сэрца маеш, як гэты цагляны парог, I душу -- як скляпоу гэтых сховы.

VIII

Глянь ты, слауны уладар, па палеткi свае: Сарачнi там сох бачыш, як блудзе; А цi чуу ты, аб чым там араты пяе, Дзс i як жывуць гэтыя людзi?

Глянь у лехi свае, у падзямеллi глянь, князь, Што настроiу пад хорамам гэтым: Браццi корчацца там, табой кiнуты у гразь, Чэрвi точаць жывых iх, раздзетых.

Ты усе золатам хочаш прыцьмiць, загацiць... Цi ж прыгледзеуся, хорамны княжа? Кроу на золаце гэтым людская блiшчыць, Кроу, якой i твая моц не змажа.

Ты брыльянтамi усыпау атласы i шоук -Гэта цертая сталь ад кайданау, Гэта вiсельнi петляу развiты шнурок, Гэта, княжа, твае саматканы.

IX

Стол ты уставiу ядой, косцей шмат пад сталом,-Гэта косцi бядноты рабочай; Пацяшаешся белым, чырвоным вiном,-Гэта слезы нядолi сiрочай.

Хорам выстраiу ты, твайму воку так мiл, Адшлiфованы цэгла i камень,-Гэта -- памяткi-плiты з няучасных магiл, Гэта -- сэрцау скамененых пламень.

Люба чуцi табе скочнай музыкi звон: Ты, дружына п'яце асалоду,-А цi услухауся ты, як плыве з яе стогн, Стогн пракляцця табе, твайму роду?!

Ты збялеу, ты дрыжыш, слауны княжа-уладар! Госцi хмурны, а дворня знямела... Ну, што, княжа? пара даць за песню мне дар! Выбачай, калi спеу мо няумела".

Х

Князь стаiць, князь маучыць, жуда, помста б'е з воч; Гулi зглухлi: нi жартау, нi смехау... Думау князь, выдумляу, грымнуу шабляй наузбоч, Толькi з лескатам выбегла рэха.

-- Гэй ты, сонцу рауня, не на тое пазвау На вяселле цябе сваей княжны!.. Ты шалены, стары! хто цябе дзе хавау? Ты, знаць, вырадак цемры сярмяжнай.

Ты адважыуся мне на сляпы перакор Вызваняцi сусветныя трэлi; Платы маю шмат я для такiх непакор, Хто сябе процi мне стаць асмелiу,

Я па-князеуску усiм i плачу, i люблю! Ты не хочаш дукатау -- не трэба!.. Узяцi старца i гуслi жыуцом у зямлю' Знае хай, хто тут пан: я -- цi неба!

XI

Падхапiлi, узялi гусляра-старыка. Гуслi разам яго самагуды: Па-над бераг круты, дзе шумела рака, Павялi, паняслi на загубу.

Месца выбралi здатнае, вырылi дол, Дол тры сажнi шырокi, глыбокi; Закапалi, убiлi асiнавы кол, Далi насып тры сажнi высокi.

Не часалi дамоукi яму сталяры, Не заплакалi блiжнiя вочы; Змоуклi гуслi i ен з той пары -- да пары; Сум i сцiша залеглi, як ночай.

Толькi князеускi хорам гудзеу, не маучау: Шалы, музыка у тахт рагаталi; Не адну вiна бочку князь кончыу, пачау: Шлюб-вяселле усе княжны гулялi.

XII

Пацяклi, паплылi за гадамi гады... На гусляравым наспе жвiровым Палыны узышлi, вырас дуб малады, Зашумеу непанятлiвым словам.

Лет за сотню звеу час, цi i болей мо лет, Зацвiлi пераказы у народзе; Кажуць людзi: у год раз ночкай з гуслямi дзед 3 кургана, як снег, белы выходзе.

Гуслi строiць свае, струны звонка звiняць. Жменяй водзiць па iх абамлелай, I усе нешта пяе, што жывым не паняць, I на месяц глядзiць, як сам, белы.

Кажуць, каб хто калi зразумеу голас той, Не зазнау бы нiколi ужо гора... Можна тут веру даць, толькi слухаць душой... Курганы шмат чаго нам гавораць.

1910