Павел Гаспадыніч - Сляза ляза

Агнём распілуеш мяне —
Агнём пракаветнага дрэва.
І кожная частка – табе,
Агнём перапоўнена Ева…

Ядвабам аголеных ўночы адценняў
Лунаюцца мары ў празрыстаці зор…
Мільярды сусветных жаданняў-трымценняў
Ахутваюць ласкаю стомлены бор…

Прыціхласці рэха на стромых прасторах,
Бавоўнасці водару прагны глыток…
Скідай нерашуча, няўмела свой сорам —
І можа пачуе спакушаны Бог…

Як дыхае цень, што прачнуўся да скону,
Як коткаю крочыць смуга да ракі…
Як плача матыль у бяскрыллі палону,
Як дзіда ўваходзіць у вільгаць зямлі…

Перлінамі скарбніц дзівосных, таемных
Між нерушаў бору, між лядаў яго
Сустрэнуцца губы і вусны ўзмакрэлых
Цнатлівых юнацкіх, бы грэху віно…

На ростанях вечнасці, мнішкаю сціплай,
Ледзь-ледзь апранае світанак цяпло.
Мільярды пачуццяў па травах разліла
Ядвабам пяшчоты тумана крысо…

У прыцемках лета
Дагарае святло,
Нібы з песні паэта
Выцякае віно…

Ты сыдзеш, мабыць, як прыйшла:
Туман, балоты, восень…
Прысніцца раз, другі вясна
Як між чарноцця просінь…
Ты знікнеш хутка між агнёў:
Блуканне, вецер, попел…
Свет перакуліцца і зноў
Звычайнай стане восень.
Ты развітаешся і… ўсё—
Цяпло, валошкі, сонца—
Як быццам больш і нічыё :
Вакол пануе восень…

Беражанка
Зранку
востракрыллем
Рэжа паветра
Кроў ветру
Сцякае
З пятага паверха
На павекі
Халоднага лета.

Стары і мудры воран
Заўсёды адзінотны.
Як вецер у няволі,
Вялікі і маркотны…

Як палкаводзец слынны,
Важак галоднай зграі…
Як Дух імклівай плыні,
Як цені на змярканні…

Ён чулы і сцішэлы,
Як лісце пасля віхры.
І голас памягчэлы
З жыццёвае палітры…

Стары і мудры воран
Ў чаканні заблукалы…
Наверсе – спевы зорак,
Унізе – цень расталы..

Ля помніка нябачнага нікому
Натоўп стаяў нікому невядомы.
Нікому непатрэбны і нязначны
Ля помніка нябачнага сабе самому…

Ты глядзіш стамлёнымі вачыма
На святло, якое не тваё…
Бачыш у сутонні, як Айчына
Вобцас ймкнецца да і па-за дно.

На жмуты малітвы разадраны,
Іх ня чуе той, хто вінен быць.
Нібы грэбляй, душы спрасаваны,
І няма куды ім болей плыць.

Цвеліць розум голая знявага:
Невідушчы як прарок народ
Сам сабе, сляпы, дае параду,
Як спакласці ўшэчнт свой род.

І тады, калі карчы ад дрэва
Спадкаемцы ўвозьмуць гадаваць,
Ты пабачыш нават скрозь залеву,
Што няма чаго ўжо ратаваць…

Першы снег.
Чалавек чорнай
Плямай выглядае
Між дрэваў..

Віна Румыніі глыток уночы,
Срабрыстай поўні ззянне-след…
З-за мора прывіды пакрочуць,
Каб атуліць магнолій свет…

Твая рука трымціць, бы лісце,
А позірк поўняй блаславён…
Яшчэ глыток… каб не даплысці…
Яшчэ мо крок… каб не праклён…

А золак жвава смокча цені,
Грамніцы рэдзенькай камлі…
Імчымся разам на арэлях,
Пакуль не злучым берагі…

Адной струной, адзіным мігам
Глыток румынскага віна…
Пачуеш сэрца грукат-скрыгат,
Як быццам бурыцца сцяна…

Знікаюць прывіды на хвалях,
Вось сонца твар наўскрай жытла…
Яшчэ глыток… і на каралях
Зайграе полымя святла…

Атруты выпіўшы глыток,
Схапіўся Ён за сэрца:
«Калі памру – няхай як воўк,
Які кахаўся з смерцю»…

Гонка імкнецца да новага года
Сцежка між памяці спаленых сноў.
Што адбылося – дабро ці нягода —
Паразрасталася часу быллём.

Хмары, аблокі, усмешкі, сустрэчы —
Пройдзена-зжыта – як мліва – даўно.
Ценем нязведаных далечы вежаў
Сумна ўсміхаецца лёсу шытво.

Толькі наперад няпэўна і квёла
Цягнецца ўсё ж за табой наўздагон
Ёлкай прысутнасцю страчанай долі
Бела-чырвонай надзеі палон…

На разгорнутай старонцы
Мімаходзь, імкліва, хутка
Захапляе ўладу стронцый,
Час згубіўся ў змрочных сутках.

Колер золата пагасне,
Адпачынак возьме лета.
Заквітнеюць лютым жарсці
І наноў памруць паэты.

На загорнутай старонцы
Мімаходзь, імкліва, жвава
Чорных армій ход бясконцы
Нам здаўна наканаваны.

Па-над ночкаю, па-над рэчкаю
Зоркі спрытныя, срэбрам абмытыя,
Цалавалі бярозкі белыя, вочкі смелыя,
Думкі збалелыя, сэрцы сшалелыя…
Па-над ночкаю, па-над рэчкаю
Зоркі спаймалі невадам мары,
Позіркі душаў, самотных на сушы,
Кранутых аднойчы цудамі ночы…

Падышлі да прыпнку світанкаў.
– Ці на «Мележу»? Ці на «Танку»?, —
Запытальна вочы блішчалі
Па-ліцьвінску прыгожай менчанкі.

– «Багдановіча»? Ці «Янкі Купалы»? —
Вусны хлопца ледзь ёй адказалі.
Ім абодвум было то замала
На прыпынку таемным світанкаў.

Між аблокаў і хмар-ваўкалакаў
Шляхта таньчыла з белых маланкаў.
– Ці на «Коласа»? «Пімена Панчанкі»?, —
Панна Нясвіжа і пане Каханку.

Цяпло твае пальцы даруюць няўмела…
Я ганаруся пачаткам такім —
Ты зберагла маю душу і цела,
Я не раздзьмуў красы тваёй дым.

Седзячы побач, на поўні грудастай,
Мы назіраем за сэрцам жыцця…
Ты пацалункам празрыстым і ясным
Хмары сагнала з постаці дня.

Яркія знічы квітнеюць вясёлкай…
Я ганаруся пачаткам такім —
Ты мне заззяла Максімавай зоркай,
Я расквітнеў Рамансам тваім…

Забінтуй ты мне ногі абдымкамі жарсці,
Заручы нашы вочы даўкай палёгкай,
Пацалункам шляхетнага ў росах світанка
Забінтуй маё сэрца чаканай аблогай.

Падары па аскепках свой цень небакрайны,
Распрані маю душу сунічным паглядам.
А пасля, калі пойдзеш, мой сон неахайны
Ты ўвазьмі за сабой… на ўсялякі… выпадак…