Болеслав Прус - Грахi маленства (на белорусском языке)
- Название:Грахi маленства (на белорусском языке)
- Автор:
- Жанр:
- Издательство:неизвестно
- Год:неизвестен
- ISBN:нет данных
- Рейтинг:
- Избранное:Добавить в избранное
-
Отзывы:
-
Ваша оценка:
Болеслав Прус - Грахi маленства (на белорусском языке) краткое содержание
Грахi маленства (на белорусском языке) - читать онлайн бесплатно полную версию (весь текст целиком)
Интервал:
Закладка:
Нарэшце мне ўжо i ажынаў не хацелася. Я адчуваў, як ласкава гойдаюць мяне кусты, бачыў кожную хмарку, што паволi плыла па блакiце, чуў шалясценне кожнага лiста, а сам анiчога не думаў. Ды тут мяне штосьцi тузанула. Я ўсхапiўся, не разумеючы, што да чаго. Нейкi момант было цiха, як i раней, а потым пачуўся Лёнiн плач i крык:
- Зося!.. Панна Клеменцiна!.. Памажыце!..
Гэта страшна, калi дзiця крычыць: "Памажыце!.." У галаве маёй мiльганула слова "змяя!". Калючыя кусты хапалi мяне за вопратку, аблытвалi ногi, тузалi, адпiхалi... не, яны моцна трымалi мяне, не пускалi, як быццам жывая пачвара, а Лёня тым часам крычала: "Памажыце!.. Божа мой, божа!.." I я адчуваў толькi адну, як сонца, ясную рэч, што неабходна цi памагчы, цi загiнуць самому.
Стомлены, паабдзiраны, а найбольш перапалоханы, я прадзёрся нарэшце туды, адкуль чуўся Лёнiн плач.
Яна сядзела на кусце, дрыжала, ломячы рукi.
- Лёня!.. Што з табой? - першы раз звярнуўся я да яе па iменi.
- Аса!.. Аса!..
- Аса? - паўтарыў я, кiдаючыся да Лёнi. - Укусiла цябе?
- Яшчэ не, але...
- Дык што...
- Лазiць па мне...
- Дзе?
З вачэй яе цяклi слёзы. Яна вельмi саромелася, але страх перамог.
- Залезла ў панчоху... Божа мой, божа... Зося!..
Я стаў перад ёю на каленi, але шукаць асу яшчэ не асмельваўся.
- Дык вымi ты яе, - сказаў я.
- Я ж баюся. О божа!..
Лёня дрыжала як у лiхаманцы. I я праявiў звышсмеласць.
- Дзе яна ў цябе?
- Цяпер ходзiць па калене...
- Няма яе нi тут, нi тут.
- Яна ўжо вышэй... Ах! Зося, Зося!..
- Дык i тут жа яе няма...
Лёня закрыла твар рукамi.
- Вiдаць, яна ў сукенцы схавалася... - сказала, яшчэ горш заплакаўшы.
- Злавiў! - закрычаў я. - Гэта ж муха...
- Дзе?.. Муха?.. - спыталася Лёня. - I праўда муха! Ах, якая вялiкая... А я была ўпэўнена, што гэта аса. Я думала, што памру... Божа! Якая я дурная.
Выцерла вочы i адразу пачала смяяцца.
- Забiць яе цi выпусцiць? - спытаўся я, паказваючы Лёнi няшчасную муху.
- Як сабе хочаш, - адказала Лёня зусiм ужо спакойна.
Я хацеў муху забiць, але - не хапiла рашучасцi. А таму, што i крылы, i ўся яна была вельмi памятая, я асцярожна палажыў яе на лiсце.
А Лёня тым часам вельмi ж прыглядалася да мяне.
- Што з табой, - спыталася яна раптам.
- Нiчога, - адказаў я, намагаючыся засмяяцца.
I тут адчуў, што сiлы раптоўна пакiдаюць мяне. Сэрца бiла, як звон, у вачах пацямнела, халодны пот выступiў на ўсiм целе, i, стоячы на каленях, я захiстаўся.
- Што з табой, Казя?
- Нiчога... Толькi я думаў, што з табой здарылася няшчасце...
Каб Лёня не абхапiла мяне, не палажыла маю галаву сабе на каленi, я разбiў бы нос аб зямлю.
Нейкая цёплая хваля шуганула ў маю галаву, пачуўся шум у вушах i зноў Лёнiн голас:
- Казя!.. Мiлы Казя... Што з табой?.. Зося!.. Божа мой, ён самлеў... Што ж мне няшчаснай рабiць?..
Яна абняла мяне аберуч за галаву i пачала цалаваць. На ўсiм твары я адчуваў яе слёзы. Мне было так шкада яе, што, сабраўшы рэшткi сiл, я сяк-так падняўся.
- Ды нiчога мне... Ты не бойся, - вырвалася з маiх грудзей.
I сапраўды, слабасць прайшла таксама хутка, як i прыйшла. У вушах перастала шумець, у вачах пасвятлела, я ўзняў галаву з Лёнiных каленяў i, гледзячы ў яе вочы, пачаў смяяцца.
Цяпер i Лёня ўжо смяялася.
- Ах ты, нягодны, ах ты, нядобры, - гаварыла яна, - столькi мне страху нарабiў. Як жа гэта ты з-за такога глупства самлеў?.. Калi б гэта нават i аса была, яна ж не з'ела б мяне... А што я тут з табой рабiла б?.. Нi вады, нi людзей, Зося кудысьцi пайшла, а мне самой трэба было б ратаваць такога вялiкага хлопца. Сорам табе!
Вядома ж, я саромеўся. Цi ж можна было так палохаць яе?
- Ну, як табе? - пыталася Лёня. - Эх, вiдаць, ужо лепш, бо ты не такi бледны. Раней ты быў - як палатно... Аднак i я, - дадала яна, пачакаўшы, здорава буду выглядаць, калi мама пра гэта даведаецца!.. Ах, божа мой, страшна нават дадому вяртацца...
- Пра што мама даведаецца? - спытаўся я.
- Пра ўсё, а найгорш - пра асу...
- Дык не кажы нiкому.
- Што з таго, што я не скажу, - амаль прашаптала яна, адвёўшы ўбок вочы.
- Можа, ты думаеш, што я скажу? - спытаўся я. - Далiбог, нiкому анi слова.
- А Зосi?.. З ёю можна сакрэтнiчаць.
- I Зосi не скажу. Нiкому.
- Дый без гэтага ўсе даведаюцца. Ты такi падзёрты, абадраны... Аднак, пачакай!.. - дадала яна праз момант i абцерла хусткай мой твар. - Божа мiлы, я ж цябе нават, ты ведаеш, i пацалавала са страху, не ведаючы, што рабiць. Калi б хто пра гэта даведаўся, я б згарэла б ад сораму, хоць i з асой таксама ж клопат быў. Ах, колькi бяды праз цябе...
- Ды няма табе чаго баяцца, - пацяшаў я.
- Якраз няма чаго! Усё выйдзе наверх, бо ў цябе поўна лiсця ў валасах. Зрэшты, чакай, я цябе прычашу. Каб толькi Зося не падглядала з-за якога-небудзь куста. З ёю можна сакрэтнiчаць, аднак усё-такi...
Лёня выняла са сваiх валасоў напаўкруглы грэбень i пачала мяне прычэсваць.
- Ты заўсёды расстрэсены, - гаварыла. - Ты павiнен прычэсвацца так, як усе паны. Вось так!.. Прабор з правага боку, а не з левага. Калi б у цябе валасы былi чорныя, ты быў бы такi прыгожы, як жанiх мае мамы. А таму, што ты бландзiн, я прычашу цябе iнакш. Ты цяпер будзеш, як анёлак, што пад мадоннай. Ведаеш, якi... Шкада, што ў мяне няма люстэрка.
- Казя! Лёня! - гукнула ў гэты момант Зося, аднекуль з боку парку.
Мы ўсхапiлiся, Лёня i сапраўды была перапалохана.
- Усё раскрыецца! - сказала яна. - Ох, гэтая аса!.. А горш за ўсё тое, што ты самлеў...
- Нiчога не раскрыецца, - энергiчна адказаў я. - Я анiчога не скажу.
- I я таксама. Не скажаш нават, што ты самлеў?..
- Не скажу.
- Ну, ну! - здзiвiлася Лёня. - Бо я, каб самлела, не змагла б вытрымаць...
- Казя! Лёня! - гукала сястра, ужо зусiм недалёка ад нас.
- Казя! - шапнула Лёня, палажыўшы палец на вуснах.
- Нiчога не бойся.
Зашамацелi кусты, i паказалася Зося ў фартушку.
- Дзе ж ты была, Зося? - спыталiся мы абое разам.
- Хадзiла па фартушок для сябе i для цябе, Лёня. На вазьмi, бо ажыны забрудзяць.
- Што, трэба ўжо iсцi дахаты?
- Няма чаго, - адказала Зося. - У мамы сядзiць той пан, а панна Клеменцiна i не думае выходзiць з альтанкi. Можам сядзець тут хоць да вечара. Ды я ўжо буду рваць ажыны, бо вы тут наелiся больш за мяне.
Яны пачалi абедзве рваць, i мне таксама зноў захацелася ягад.
Заўважыўшы, што я адыходжуся, Лёня гукнула мне ўслед:
- Казя, ты ведаеш, пра што я думаю!..
I пагразiла мне пальцам.
У гэты момант я прысягнуў сам сабе, ужо немаведама каторы раз, што нiкому не скажу пра тое, што самлеў, i пра тую муху. Аднак, адышоўшыся некалькi крокаў, я пачуў Лёнiн голас:
- Каб ты, Зося, ведала, што тут рабiлася!.. Аднак я не магу табе анiчога сказаць. Але ж, каб ты паабяцала мне, што анiкому...
Я ўцёк як найдалей у гушчар, адчуваючы сорам. А можа, Зося...
У тых няшчасных ажынах мы пабылi яшчэ з гадзiну. Калi ж вярталiся адтуль дахаты, я заўважыў вялiкую змену сiтуацыi. Зося глядзела на мяне з жахам i цiкаўнасцю, Лёня зусiм не глядзела, а я быў такi збянтэжаны, нiбы зрабiў якое-небудзь злачынства.
Читать дальшеИнтервал:
Закладка: