Эрик Сигл - Гiсторыя кахання (на белорусском языке)

Куды ж яна магла дзецца?

Метро ўжо зачынiлася, але калi яна адразу пайшла да Гарвард-сквера, дык магла паспець на бостанскi цягнiк. Я кiнуўся на аўтастанцыю.

Было ўжо каля гадзiны ночы, калi я кiнуў чвэрць долара i два дзесяцiцэнтовiкi ў тэлефонны апарат i зняў слухаўку. Я тэлефанаваў з будкi каля шапiку на Гарвард-скверы.

- Алё!.. Фiл?

- Я, - сонна прамармытаў ён. - Хто гэта?

- Гэта я, Олiвэр.

- Олiвэр! - У ягоным голасе пачуўся спалох. - Што-небудзь з Джэнi? - хутка спытаўся ён.

Значыцца, там яе таксама няма...

- Э-э... не, Фiл, не.

- Дзякуй Богу. Як жыццё, Олiвэр?

Пераканаўшыся, што з Джэнi ўсё ў парадку, ён адразу загаварыў спакайней, як зазвычай ветлiва. Быццам я i не падняў яго з ложка ўначы.

- Выдатна, Фiл. Усё нармалёва. Проста выдатна. Скажы, Фiл, Джэнi калi-нiкалi дае пра сябе знаць?

- Рэдка, чорт, - адказаў ён надзiва спакойным голасам.

- Як - рэдка?

- Магла б тэлефанаваць i часцей. Я ж ёй не чужы...

Калi можна адначасна адчуць i страх, i палёгку, дык я iх адчуў.

- Яна цяпер з табою?

- Што?

- Дай Джэнi слухаўку, я скажу ёй пару цёплых слоў.

- Не магу, Фiл.

- Яна спiць? Калi спiць, дык не турбуй.

- Добра.

- Слухай, паршывец, - буркнуў ён раптам.

- Слухаю вас, сэр.

- Скажы, Крэнстан гэтак далёка ад вас, што вы не можаце пад'ехаць да мяне ў нядзелю? Цi, можа, я да вас падскочу?

- Не, Фiл, не трэба. Мы самi да цябе выберамся.

- Калi?

- Калi-небудзь у нядзелю.

- Толькi не трэба пудрыць мне мазгi. Добрыя дзецi не кажуць: "Калi-небудзь у нядзелю". Яны кажуць: "У гэтую нядзелю". У гэтую нядзелю, Олiвэр.

- Добра, сэр. У гэтую нядзелю.

- Чакаю вас у чатыры. Толькi не ганi, добра?

- Добра.

- I наступным разам тэлефануй за мой кошт...

Ён павесiў слухаўку.

Я застаўся стаяць на астраўку святла ў цемрадзi Гарвард-сквера, не ведаючы, куды iсцi i што рабiць. Нечакана да мяне падышоў нейкi чорны i папытаўся, цi не хачу я "ўкалоцца". Я абыякава адказаў: "Не, дзякуй, сэр".

Больш я ўжо нiкуды не бег. Якi сэнс вяртацца ў пусты дом? Было вельмi позна, i я ўсё роўна як зледзянеў - не так ад холаду, хоць i надвор'е было не дужа цёплае, як ад страху за Джэнi. За некалькi ярдаў да дзвярэй дома мне здалося, што на прыступках нехта сядзiць. Прымроiлася, падумаў я спярша постаць была зусiм нерухомая.

Але гэта была Джэнi...

Сядзела яна на сама верхняй прыступцы.

Я надта стамiўся, каб кiнуцца да яе, надта ўзрадаваўся, каб вымавiць хоць адно слова. Я толькi думаў, што было б добра, калi б у яе знайшлася пад рукою якая-небудзь цяжкая рэч i яна заехала мне ёю ў лоб.

- Джэн.

- Олi.

Мы гаварылi так цiха, што зразумець iнтанацыю было немагчыма.

- Я забылася ключ, - сказала Джэнi.

Я застыў на першай прыступцы, баючыся папытацца, колькi часу праседзела яна тут. Ведаў адно, што страшэнна пакрыўдзiў яе.

- Джэнi, даруй мне... Мне вельмi шкада...

- Стоп! - рэзка перапынiла яна мяне, а потым ужо спакойна i цiха сказала: - Каханне - гэта калi нi аб чым не трэба шкадаваць.

Я падняўся па прыступках i спынiўся побач з ёю.

- Я лягу зараз спаць. О'кэй? - спыталася яна.

- О'кэй.

Мы ўвайшлi ў кватэру. Калi мы раздзявалiся, яна ласкава паглядзела на мяне:

- Я думаю пра тое, што сказала.

I гэта было ўсё.

14

Лiст прыйшоў у лiпенi.

Яго пераслалi з Кембрыджа ў Дэнiс-Порт, так што вестка дайшла да мяне са спазненнем на дзень цi два. Я адразу кiнуўся туды, дзе сядзела Джэнi, назiраючы за тым, як яе дзятва ганяе мяч на траве.

- Хадзем, - сказаў я з найлепшай з маiх богартаўскiх iнтанацый.

- Што?

- Хадзем, - паўтарыў я гэтак важка, што яна адразу паднялася i пайшла за мною да вады.

- Олiвэр, можа, ты ўсё-такi зробiш ласку: скажаш, што адбываецца?

Я па-ранейшаму хутка iшоў па прычале.

- На судна, Джэнiфэр, - скамандаваў я, махнуўшы рукою з лiстом у бок яхты.

Але Джэнi не заўважыла канверта.

- Олiвэр, мне ж трэба глядзець дзяцей, - усё яшчэ пратэставала яна, нават ступiўшы на борт. - Олiвэр, ты растлумачыш урэшце, што здарылася?!

Мы ўжо адплылi ад берага на некалькi сотняў ярдаў.

- Мне трэба табе нешта сказаць.

- А не ў моры ты гэтага не мог сказаць? - выкрыкнула яна.

- Не мог, разумееш, не мог! - крыкнуў я ў адказ. (Мы зусiм не сварылiся крычаць даводзiлася з-за моцнага ветру.) - Я хацеў сказаць табе гэта сам-насам. Глядзi, што ў мяне ёсць.

Я памахаў перад ёю лiстом. Яна адразу пазнала фiрмовы канверт.

- Гарвардская юрыдычная школа! Цябе што, выгналi?

- Не ўгадала, аптымiстачка, - крыкнуў я. - Паспрабуй яшчэ.

- Ты стаў першым на курсе?! - амаль здагадалася яна.

Цяпер мне было ўжо цi не сорамна сказаць ёй пра тое, што гэтак узрадавала-ўсхвалявала мяне.

- Не зусiм. Трэцiм.

- О, - працягнула яна. - Толькi трэцiм?

- Паслухай, гэта ўсё роўна азначае, што маё iмя трапiць у "Юрыдычны агляд"! - выкрыкнуў я.

Выраз яе твару быў абсалютна абыякавы.

- Бог мой, Джэнi, - амаль праскуголiў я, - ну скажы хоць што-небудзь!

- Не раней чым пазнаёмлюся з нумарамi першым i другiм.

Я глядзеў на жонку ў спадзеве, што ўсмешка, якую - я гэта ведаў - яна спрабуе стрымаць, усё-такi з'явiцца нарэшце на яе твары.

- Канчай, Джэнi, - узмалiўся я.

- Усё. Я злiньваю. Прывiтанне! - сказала яна i адразу дала нырца.

Не прайшло i трох секунд, як я нырнуў у ваду ўслед за ёю, i ўжо праз iмгненне мы ўчапiлiся за борт яхты, смеючыся i адфыркваючыся.

- Не ведаю, як у агонь, - сказаў я, - але ў ваду ты за мяне пойдзеш.

- Не задавайся надта, - адказала яна. - Трэцi - гэта ўсяго толькi трэцi.

- Гэй, шкоднiца! - астудзiў я яе запал.

- Што, недарэка? - адгукнулася яна.

- Я табе багата чым абавязаны, - шчыра прызнаўся я.

- Хлусiш, недалуга, хлусiш, - адказала яна.

- Чаму гэта - хлушу? - трохi замяшаўся я.

- Ты абавязаны мне ўсiм...

Таго вечара мы прагулялi ажно дваццаць тры долары на вячэры з амарам у шыкоўнай рэстарацыi ў Ярмуце. Джэнi па-ранейшаму ўстрымлiвалася ад ацэнкi майго трэцяга месца, збiраючыся ўведаць, што ж гэта за двое джэнтльменаў, якiя, паводле яе слоў, "абулi мяне".

Смешна, вядома, але я так кахаў яе, што як толькi вярнуўся ў Кембрыдж, адразу кiнуўся высвятляць, хто ж былi гэтыя двое хлопцаў. I з палёгкаю даведаўся, што першым быў Эрвiн Бласбэнд, якi вечна не адрываў носа ад кнiг, вядома, насiў акуляры, не займаўся нiякiм спортам дый увогуле не быў "яе" чалавекам. Другiм "хлопцам" была нейкая Бэла Ландаў - дзяўчына. Факт гэты быў мне дужа прыемны, асаблiва таму, што гэтая Бэла Ландаў была даволi халодная з выгляду (такiх багата сярод студэнтак Юрыдычнай школы), i цяпер я мог дражнiць Джэнi, распавядаючы ёй "падрабязнасцi" таго, што адбывалася ў рэдакцыi "Юрыдычнага агляду", калi прыходзiў адтуль позна ўначы - часта ў дзве, а то i ў тры гадзiны. Што зробiш: шэсць лекцый, потым рэдагаванне "Юрыдычнага агляду" i, нарэшце, праца над сваiм артыкулам - "Юрыдычная дапамога незаможным грамадзянам: вопыт даследавання на прыкладзе раёна Роксбэры (Бостан)". Надрукаваны ён быў крыху пазней, у сакавiку 1966 года, у "Гарвардскiм юрыдычным аглядзе", на старонках 861-908, пад маiм поўным "найменнем" - Олiвэр Барэт IV.