Аскольд Де Герсо - Юратап эп сана

Асамлă курăну, тейĕн,

Шикленет çухаласран.

Галатея – пур – шыв çийĕн

Киленет чăмпăлтатса.

* * *

Полифемăн сăнарне

Уçса пама питĕ хĕн,

Илес-милес сăн-питне

Кăтартма сăмах çук-мĕн.

Лăпăс-лапăс çÿçĕсем

Çумăрта çеç шыв кураç,

Ÿссе кайнă сухалсем

Пĕтĕмпех питне сăраç.

Пĕртен-пĕр куç циклопăн

Вырнаçнă çамки çинче,

(Халь куратăр, ав, хăвăр

Шăнăçмасть сăмахсенче).

Çак сехмет сар пикене

Пĕрре курсах куç хывать,

Астаррăн вăл тинкерет

Хăрах куçĕпе шыва.

Кам юраттăр эсреле

Сăн-сăпатсăр усала.

Тирпейленме Полифем

Кăнтăралла çул тытать.

Катмакпа çÿç якатма

Тытăнать вăл çитсенех,

Çăлăнаççĕ пайăркан

Тусăнса пĕтнĕ çÿçсем.

Чÿхенсен çăмăлтарах

Пулатчĕ-ши якатма?

Хĕн пулĕ çав, сахалрах

Ăс пулсассăн пуçăнта.

Çап-çутă çивчĕ çурла

Кăларать вăл кĕтесрен,

Сухалне ывăçласа

Кĕскетме хатĕрленет.

«Тирпейлерĕм сăн-пуçа», —

Кÿленчĕкрен тинкерет.

Чунсăрне анчах шута

Вăл илмен-тĕр, куçкĕрет.

Канăçа циклоп çухатнă

Çемĕçелнĕ чĕрипе.

Çавах та ăна шăпа

Пиллемен-тĕр телейне.

Полифем пĕлмен пикен

Ацис – савнă каччи пур.

Кăмăллаççĕ пĕр-пĕрне —

Яшсен çирĕп юрату.

Кăпăклă хумсем чупаççĕ,

Кăпăклă хумсем сирсе.

Тĕл пулаççĕ савăнса

Галатеяпа Ацис.

Çĕркаçа мĕнле чăтса

Шурăмпуç çывхарнине

Вĕсем кĕтнĕ хумханса

Теприне çитессине.

– Ырă кун сана, савниçĕм! —

Хумсем витĕр сас çитет.

– Ырă кун, çутă телейĕм! —

Хирĕçле хурав вĕçет.

Çĕнĕ кун – çĕн йăл-кулу

Туйăмсем çирĕпленеç.

Савнипеле калаçу

Чĕрене килентерет.

Çыр тăрăх вĕсем çÿреççĕ

Алла-аллăн тытăнса,

Полифем сăнать çиллессĕн

Юратăва ăмсанса.

Кĕтÿне ертсе çыра

Килсе тухать вăл, курать.

Алла-аллăн тытăнса

Ациспа пике утать.

Полифем сăнĕ хăрушшăн

Кайăк та çумĕн вĕçмест.

Тинкерен куçĕ юнавлăн

Тутисем ун шăл йĕреç.

Шăхличĕ хăрушшăн вĕрчĕ

Çĕр чĕтренчĕ кисренсе.

Тинĕсре хумсем çĕклерĕ

Асар-писер çил иртсе.

Çамрăксен чĕри шуйланчĕ —

Ырăпа вĕçленес çук.

Полифем хысак шыранчĕ

Циклопран тармашкăн çук.

Тинĕсе пике ыткăнчĕ

Хÿтлĕ хумсен ытамне,

Пĕр хысак çитсе çĕмрĕлчĕ

Ацис юлчĕ ун айне.

Чул хысак ик ванчăка

Çурăлчĕ те, варринче

Хăмăш курăнчĕ куçа

Çăл куçăн тĕкĕрĕнче.

Шывĕ, ак, тинĕс енне

Тупрĕ çулне шыраса,

Часах хумсем сирпĕнсе

Ыталарĕç çырмана.

Халăхра çакăн йышши

Халап юлнă ас илме,

Ĕмĕрне те ан çухатăр,

Чăн юрату илемне.

Купидон

Карса илнĕ тĕттĕмлĕх

Çăлтăрсем те палăрмасть.

Кун-каçа ырнă халăх

Канлĕ çывăрать.

Ăнсăртран сас пулчĕ

Шаккаççĕ алăка.

Кам-тăр сасă пачĕ

Сирчĕ ыйăха.

Çакăн пек çанталăкра

Кам çÿретĕр терĕм,

Çук, шаккаççĕ хытăрах

Тĕлленчĕ, темерĕн.

«Кам пĕр шикленмесĕр,

Каçхине çÿрет?» —

Çилле пытармасăр

Чĕнтĕм хайхине.

«Ÿт-пÿ шăнчĕ пĕтĕмпех

Сивĕ çил кашлать,

Хăв куратăн, ав, тÿпе

Хуп-хура тавра.

Мĕскертен хăратăн,

Эп пĕчĕк çеç ача,

Çул-йĕртен аташрăм

Ярсамччĕ ăшăнма».

Çакăн евĕр сăмахсем

Çитрĕç, акă, тул енчен.

Çуртана хăвăрт илсе

Çутатрăм хальхинче.

Тулта çумăрĕ чашлать

Çиçĕмĕ çиçет.

Урнă çилĕ ахăрать

Хÿмене силлет.

Лăпланма та шутламасть

Чарăна пĕлмест,

Çÿлти уйăх çути те

Çĕр çине çитмест.

Акă уçрăм алăка,

Ку тата мĕскер?

Тăрать пĕчĕк çеç ача

Пĕр тумтирсĕрскер.

Икĕ шурă çунатне

Асăрхарăм кун çинче,

Ухăпа сăннисене

Хĕстернĕ хул хушшине.

Иртсе лар кăмак умне,

Çав тер вĕт шăннă,

Халь те çавă каçхине

Вут чĕртес шут пулнă.

Ухăпа сăннисене

Ача хучĕ çумнерех.

(Каччăсемпе хĕрсене

Çак улаха сĕтĕрет).

Авă, çитрĕ ăшăнса

Калаçма пуçларĕ.

Ухă тытрĕ выляса

Сăнă ункăларĕ.

Ман çине пăхса хăй

«Пăсăлман-ши?» – тет.

Сăнă вĕçне ман енне

Чеен шĕвĕртет.

«Пĕртте пăсăлман-çке

Ухă çумăрпа»,

Суранларĕ чĕрене

Ылтăн сăнăпа.

Чĕрене вут хыпнăн,

Çурасла сурать.

Купидон хаваслăн

Савăнса кулать.

«Кÿршĕре пике пур,

Сана пит савать», —

Вăрттăн çеç Амур

Сиплев савалать.

Çавхатер илемлĕ

Хĕр çитĕннĕ кÿршĕре,

Сăпсан çинçе пилĕклĕ

Епле чăттăр-ха, чĕре.

Пуринпе те ăшшăн,

Уççăн калаçать.

Тĕнчере çук тейĕн,

Сасси тыткăнлать.

Çав тери те çепĕç

Çăл евĕр юхать.

Чĕре ман чул мар-çке

Çулăмпа çунать.

Курăнмасть кăна,

Çиеле тухмасть.

Савнă пике сăнĕ

Асăмран каймасть.

Каçхине тухсассăн:

«Пĕтĕм чунтан ытарап:

Юратап, – тесе каласшăн,

Темшĕн – вăтанап.

Юратап сана, – тесессĕн

Енчен йышăнмасть?

Пурпĕрех пĕтетĕп

Чун тăнăçланмасть.

Пĕр каçхине вăйăра

Шанса пĕтме çук.

Уçрăм хамăн чĕрене:

«Арăм пул, Лисук!»

Ялти сарă пикене

Эпĕ савнă тахçанах,

Чĕрене уçса чĕнме

Хăюлăх сахалтарах.

Хальхинче те ăшшăн

Пăхрĕ ман çине,

Чĕнчĕ вăл йăвашшăн:

«Мĕн тейĕ, анне».

Мул енчен катăк та

Вăй-халăм ман пур.

Пурнăçри йывăрлăхран

Хĕрÿ чĕре пур.

Юратсассăн чĕререн

Пире ним те çитеймест

Савнă чĕре ăшшине

Вут кăвар та çĕнеймест.

Çулталăк çавăнтанпа

Иртсе кайрĕ ĕç-хĕлпе,

Кайăксем, ав, кăнтăра

Туртăнаççĕ картипе.

Лисукпа эпир телейлĕ

Çĕнĕ çуртра савăнса

Пурăнатпăр халь илемлĕ

Вулакана ыр сунса…

Арçури