Ф. Сафиуллина - Самоучитель татарского на каждый день

Яхшылык Җирдə ятмый.

Акыл яшьтə тҮгел — башта.

Башыңда белем аз булса, аягыңа авырлык кҮп килə.

Завершаем наш урок. И на прощание опять пословицы.

Кыскалыкта — осталык[къыскъалыкъта осталыкъ]. — В краткости — мастерство.

Теллəр белгəн — иллəр белгəн[теллəр белгəн — иллəр белгəн] — Знающий языки — знает и страны.

Изге кеше Идел кичкəн[изге кеше Идел кичкəн]. — Святой человек переплывает Итиль (Волгу).

Ватаны юк — Җыры юк сандугач[— атаны йукъ — Җыры йукъ санду„ач]. — Человек без родины, что соловей без песни.

Сау булыгыз!

Сезгə уңышлар телим!

Татарская кухня. Диалоги. Задания.

( Егерме алтынчы дəрес)

— Хəерле кич, дуслар!

— Исəнмесез!

Сегодня наш урок будет радостным и веселым. Наша тема — татарская кулинария.

Вспомним знакомые слова, познакомимся с новыми словами и запомним их.

Аша— ешь, кушай

эч— пей

тəмле— вкусный

тəмсез— невкусный

тозлы[тозло] — соленый

татлы— сладкий

ачы— горький

əче— кислый

аш— суп; блюдо

токмач[токъмач] — лапша

коймак[къоймакъ] — блины, оладьи

чҮпрə— дрожжи

ботка[боткъа] — каша

шулпа— бульон

кисəк— кусок

пилмəн— пельмени

бал— мед

каймак[къаймакъ] — сметана

катык[къатыкъ] — катык

əйрəн— айран

ширбəт— сладкий напиток

кабартма[къабартма] — лепешка, пышка

гӨбəдия— губадия

Өчпочмак[Өчпочмакъ] — треугольник

кыстыбый— кыстыбый

чəкчəк— чакчак

бəлеш— бялиш

вак бəлеш[— акъ бəлеш] — мелкий бялиш

пəрəмəч— перемяч

тутырган тавык[тутыр„ан та — ыкъ] — фаршированная курица

кош теле— хворост

бавырсак[ба — ырсакъ] — баурсак

кымыз[къымыз] — кумыс

кəлəвəкəлə—ə] — калява

калак[къалакъ] — ложечка

кашык[къашыкъ] — ложка

чəнечке— вилка

Өстəл— стол

тəлинкə[тəлиңкə] — тарелка

ашьяулык[ашйа — лыкъ] — скатерть

пычак[пычакъ] — нож

камыр[къамыр] — тесто

мəҖлес— прием гостей (торжество)

сыйла— угощай

хуҖа— хозяин

хуҖа хатын, хуҖабикə— хозяйка

Үзе— сам(а)

Үзең— ты сам(а)

Үзем— я сам(а).

Вот, кажется, пока все.

Используя эти слова, поговорим по-татарски:

1. — Син нəрсə яратасың?

— Мин Өчпочмак яратам. ə син?

— Мин гӨбəдия яратам.

— Син гӨбəдияне Үзең пешерəсеңме?

— əйе.

— Тəмлеме?

— Бик тəмле.

2. — БҮген нəрсə пешерəсең?

— Тавык.

— ə син?

— Мин пилмəн пешерəм.

3. — Чəкчəк яратасыңмы?

— Яратам.

— Үзең пешерəсеңме?

— Юк шул.

— Кем пешерə?

— Кулинариядəн сатып алам.

— Килосы ничə сум?

— Сиксəн сум.

— Ай-яй, кыйбат.

— Кыйбат шул, лəкин тəмле.

4. — əни, бҮген кыстыбый пешер əле.

— Ярар, улым…

— əни, кайчан пешə?

— Хəзер, улым.

5. — Кунаклар, утырыгыз!

— Рəхмəт.

— Рəйханə ханым, Сез монда (сюда) килегез.

— Рəхмəт.

— Камил əфəнде, монда утырыгыз.

— Рəхмəт.

6. — Фəридə, Өстəлгə эскəтер Җəй (накрой).

— Хəзер, əни.

— Фəридə, тəлинкəлəр дə кирəк.

— Хəзер, əни.

— Рəхмəт, кызым.

— Фəридə, пычаклар, чəнечкелəр дə кирəк.

— Хəзер, əни.

— Рəхмəт, кызым. Кызым, салфеткалар да бир əле.

— Хəзер, əни.

— Рəхмəт, кызым.

7. — Базарда бал бармы?

— Бар.

— Ничə сум?

— Килосы 50 сум.

— Ай-яй!

8. — Өрек алдыңмы?

— Алдым.

— əйбəтме?

— Бик əйбəт.

— Тəмлеме?

— Тəмле.

9. — Шулпа салдыңмы? (бульон поставила ли?)

— Салдым.

— Кайчан пешə?

— Өч сəгатьтəн.

10. — Рəйсə, катык бир əле.

— Мə. Тəмлеме?

— Бик тəмле. Рəхмəт.

11. — Токмач яратасыңмы?

— Яратам.

— Токмачны кем кисə (режет) ?

— Үзем.

12. — əни кичə вак бəлеш пешерде, тəмле булды!

— Кемнəр килде?

— Апа, абый килделəр.

13. — Миңа бер кисəк бəлеш бир əле.

— Рəхим ит.

14. — Сездə дӨге (рис) боткасы бармы?

— Бар.

— Бирегез əле.

— Мəгез.

— Рəхмəт.

15. — Сездə каймак бармы?

— Бар.

— Бер стакан каймак, коймак, бер чəй, бер əфлисун бирегез əле.

— Мəгез.

— Рəхмəт.

16. — Компот баллымы?

— Баллы тҮгел, əче.

17. — Аш тозлымы?

— Юк, əйбəт.

— Тəмлеме?

— Тəмле.

18. — Син əйрəн эчəсеңме?

— Эчəм.

19. — Тəлинкəлəр чистамы?

— Чиста.

— СӨлге чистамы?

— Чиста.

— Миңа салфетка бир əле.

— Мə.

— Рəхмəт.

20. — Камырың бик яхшы булган.

— əйе шул.

— Нəрсə салган идең (положил)?

— Ак май, Үсемлек (растительный) мае, ике йомырка (яйца) , каймак, шикəр, чҮпрə (дрожжи) , сӨт (молоко) .

21. — Бəлешне кем пешергəн?

— əби.

— Ай, тəмле!

— Нинди ит салган?

— Сарык (овца) ите (баранина).

— Тагын? (Еще?)

— Бəрəңге.

— Тагын?

— Суган.

— Тагын?

— Май.

— Тəмле булган!

22. — Минераль су кирəкме?