Тожибой Мирзамахмудов - Электроника асослари. Ўқув қўлланма

Тут можно читать онлайн Тожибой Мирзамахмудов - Электроника асослари. Ўқув қўлланма - бесплатно ознакомительный отрывок. Жанр: sci-phys. Здесь Вы можете читать ознакомительный отрывок из книги онлайн без регистрации и SMS на сайте лучшей интернет библиотеки ЛибКинг или прочесть краткое содержание (суть), предисловие и аннотацию. Так же сможете купить и скачать торрент в электронном формате fb2, найти и слушать аудиокнигу на русском языке или узнать сколько частей в серии и всего страниц в публикации. Читателям доступно смотреть обложку, картинки, описание и отзывы (комментарии) о произведении.
Тожибой Мирзамахмудов - Электроника асослари. Ўқув қўлланма
  • Название:
    Электроника асослари. Ўқув қўлланма
  • Автор:
  • Жанр:
  • Издательство:
    неизвестно
  • Год:
    неизвестен
  • ISBN:
    9785005631657
  • Рейтинг:
    3/5. Голосов: 21
  • Избранное:
    Добавить в избранное
  • Отзывы:
  • Ваша оценка:
    • 60
    • 1
    • 2
    • 3
    • 4
    • 5

Тожибой Мирзамахмудов - Электроника асослари. Ўқув қўлланма краткое содержание

Электроника асослари. Ўқув қўлланма - описание и краткое содержание, автор Тожибой Мирзамахмудов, читайте бесплатно онлайн на сайте электронной библиотеки LibKing.Ru
Электроника асослари ўқув қўлланмасида ярим ўтказгичлар ва ярим ўтказгичли асбоблар – диодлар, транзисторлар, пьезоэлементлар ва шу кабиларнинг физик асослари, тузилиши, схемалардаги шартли белгиси, ишлаш принципи, қўлланиши хақида маълумот берилган. Ўқув қўлланма талабалар, электроника бўйича мутаҳассислар, IT фанлари мутаҳассислари ва радио ҳаваскордарга мўлжанланган.

Электроника асослари. Ўқув қўлланма - читать онлайн бесплатно ознакомительный отрывок

Электроника асослари. Ўқув қўлланма - читать книгу онлайн бесплатно (ознакомительный отрывок), автор Тожибой Мирзамахмудов
Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

Электр майдони бир жинсли бўлмагани учун электроннинг харакати мураккаб бўлиб амалда бу вақт t=10 —8 – 10 —10 Cга тенг.

Электорни секинлаштирувчи майдондаги харакати

Айтайлик электороннинг v 0бошлангич тезлиги F кучга тескари йўналишда бўлсин (1.2-расм). F куч электоронни v 0тезлигига тескари йўналишда бўлгани учун унинг харакати текис секинланувчан бўлади. Бундай майдонга секинлаштирувчи майдон дейилади. Ишни электрон бажаргани учун секинлаштирувчи майдонда электроннинг энергияси камаяди. Шундай килиб, секинлаштирувчи майдонда электрон ўз энергиясини майдонга беради.

Бошлангич энергияси еU 0бўлган электрон потенциал айирмаси U 0бўлган секинлаштирувчи майдонда харакатланганда энергияси еU 0га камаяди. Агар eU 0>eU бўлса, электрон электродлар орасида харакатланиб кичик потенциал билан электродга урилади. Агар eU 0

12расм Электроннинг секинлаштирувчи майдондаги харакати Электроннинг бир - фото 11

1.2-расм. Электроннинг секинлаштирувчи майдондаги харакати

Электроннинг бир жинсли кўндаланг майдондаги харакати

Агар электрон v 0 бошланғич тезлик билан майдон куч чизиқларига нисбатан тўғри бурчак остида харакатланса, майдон электронга F куч билан юқори потенциал йўналиш бўйича тахсир этади (1.3-расм).

13расм Электронни бир жинсли кўндаланг электр майдондаги харакати 13расм - фото 12

1,3-расм. Электронни бир жинсли кўндаланг электр майдондаги харакати.

1.3-расм Электронни бир жинсли кўндаланг электр майдондаги харакати.

F куч бўлмаганда электрон тўғри чизиқли текис v 0тезлик билан харакат қилар эди. F куч таъсирида электрон v 0тезликка перпендикуляр бўлган йўналишда харакат қилсин. Бунда электроннинг траекторияси парабола кўринишида бўлиб, мусбат потенциал томон оғади. Электрон майдондан чиққандан сўнг хам инерция бўйича тўғри чизиқ бўйлаб текис харакат қилади.

Шундай қилиб, электрон ва майдон орасида ўзаро энергетик муносабат мавжуд.

1.2. ЭЛЕКТРОНЛАРНИ БИР ЖИНСЛИ БЎЛМАГАН ЭЛЕКТР МАЙДОНИДАГИ ХАРАКАТИ

Бир жинсли бўлмаган майдонда электронлар харакати мураккаб қонуниятлар билан боғланган холда ўзгаради.

Цилиндирсимон электродлар орасидаги радиал йўналишларда бир жинсли бўлмаган электр майдонни олайлик (1.4-расм).

Агар электрон ички электроддан куч чизиқлари бўйлаб харакатланса, у радиус бўйича тўғри чизиқли текис тезланувчан харакат қилади. Харакатланувчи электрон масса ва инерцияга эга бўлганлиги сабабли майдон остида F куч тахсир этади ва унинг траекториясиэгилади.

14расм Электронларнинг бир жинсли бўлмаган радиал - фото 13 14расм Электронларнинг бир жинсли бўлмаган радиал электр майдонидаги - фото 14 14расм Электронларнинг бир жинсли бўлмаган радиал электр майдонидаги - фото 15

1.4-расм. Электронларнинг бир жинсли бўлмаган радиал электр майдонидаги харакати.

Агар майдон тезлатувчи характерда бўлса, электрон бошланғич v 0тезлик билан эгри чизиқ бўйича харакат қилади. Секинлаштирувчи характерга эга бўлган бир жинсли бўлмаган электр майдонида электронларнинг траекторияси эгилади ва унинг тезлиги секинлашади.

1.5-расмда электронларнинг бир жинсли бўлмаган майдондаги харакат кўрсатилган, бунда уларнинг ўзаро таъсири хисобга олинмаган.

15расм Электронларнинг бир жинсли бўлмаган тезлат - фото 16 15расм Электронларнинг бир жинсли бўлмаган тезлатувчи майдондаги харакати - фото 17 15расм Электронларнинг бир жинсли бўлмаган тезлатувчи майдондаги харакати - фото 18

1.5-расм. Электронларнинг бир жинсли бўлмаган тезлатувчи майдондаги харакати.

Куч чизиқлари бир жойда тўпланишга харакат килиб куч чизиқлари орасига харакатланувчи электронлар оқими кирганда, уларнниг траекторияси электр майдон куч чизиқлари томон яқинлашади, яъни электронларнинг фокусланишига олиб келади.

Агар электр майдон куч чизиқлари ёйилувчан бўлса, электронлар бир-биридан узоқлашади ва сочилади.

Электр майдон секинланувчи ва яқинлашаётган бўлса электрон тезлиги камайиб сочилади ва аксинча секинланувчи ва сочилувчи бўлса электронлар оқими фокусланади.

1.3. ЭЛЕКТРОННИНГ БИР ЖИНСЛИ БЎЛМАГАН МАГНИТ МАЙДОННИДАГИ ХАРАКАТИ

v 0бошлангич тезликка эга бўлган электрон бир жинсли магнит майдонида куч чизиқларига тик равишда харакат қилса, унга Лоренц кучи таъсир қилади.

Бу ерда е электрон катталиги v 0 бошланғич тезлик В магнит индукция - фото 19

Бу ерда е – электрон катталиги, v 0 – бошланғич тезлик, В – магнит индукция ветори.

Агар v 0= 0 бўлса F=0 га тенг бўлади, яхни бу холатда электрон характда бўлмайди ва Лоренц кучи нолга тенг бўлади. Лоренц кучи электроннинг тезлигига тўғри бурчак остида таъсир қилганда электроннинг траекторияси эгилади. Куч иш бажармагани учун электроннинг энергияси ва тезлиги ўзгармайди, фақат тезликнинг йўналиши ўзгаради.

16расм Бир жинсли кўндаланг магнит майдонда электроннинг харакати Жисмнинг - фото 20

1.6-расм. Бир жинсли кўндаланг магнит майдонда электроннинг харакати

Жисмнинг доимий V 0тезлик билан айлана бўйлаб харакатланиши марказга интилма куч хисобига бўлади.

Электроннинг харакат йўналиши магнит куч чизиғига нисбатан соат стрелкаси йўналиши бўйича бўлади. Электроннинг айлана бўйлаб харакатлангандаги rрадусини топайлик.

Бунинг учун марказга интилма кучининг математик ифодасидан фойдаланамиз :

Буни 110 даги F билан тенглаштириб эканлиги топамиз Қисқартиришларни - фото 21

Буни (1.10) даги F билан тенглаштириб:

эканлиги топамиз Қисқартиришларни бажариб эса ни аниклаймиз Электроннинг v - фото 22

эканлиги топамиз. Қисқартиришларни бажариб эса ни аниклаймиз:

Электроннинг v 0тезлиги қанча катта бўлса инерция бўйича тўғри чизиқ бўйлаб - фото 23

Электроннинг v 0тезлиги қанча катта бўлса, инерция бўйича тўғри чизиқ бўйлаб хракатланишга интилади ва трокториясининг радиуси шунча катта бўлади.

Магнит индукция В катта бўлганда Лоренц кучи F катта бўлиб, траектория кўпроқ эгилади, радиуси эса камаяди. Юқоридаги чиқарилган ифода ихтиёрий масса ва заряд учун тўғри.

Читать дальше
Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать


Тожибой Мирзамахмудов читать все книги автора по порядку

Тожибой Мирзамахмудов - все книги автора в одном месте читать по порядку полные версии на сайте онлайн библиотеки LibKing.




Электроника асослари. Ўқув қўлланма отзывы


Отзывы читателей о книге Электроника асослари. Ўқув қўлланма, автор: Тожибой Мирзамахмудов. Читайте комментарии и мнения людей о произведении.


Понравилась книга? Поделитесь впечатлениями - оставьте Ваш отзыв или расскажите друзьям

Напишите свой комментарий
x