Ирина Кротова - Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы

Mi devis ekmigri , sed la homoj evitis min ĉ ie kaj anka ŭ mi evitis ilin . Foje , post longa de vila ĝ - al - vila ĝ o vagado , mi venis en la ĉ efurbon . Ĉ i tie ĉ io pliboni ĝ is . Oni ne evitis min plu , ĉ ar oni tute ne rimarkis min . Kelkajn jarojn mi flikadis , laboradis en la periferioj . La malri ĉ uloj alportis riparigi siajn botojn , ŝ uojn , pantoflojn , kaj el ili kelkaj volonte paroladis kun mi pro la — kredito —. Mi vivis, ĉar ne venis al mi la penso "ne vivi". Foje iu foirartisto vokis min al si. Li serĉis kuriozaĵon por sia budo kaj mi tre taŭgis esti "hundkapa tataro" en lia budo.

Tiam mi ekploris la unuan fojon (тогда я заплакал в первый раз). Mi ne iris kun li (я не пошёл с ним), eĉ de tiu tempo pli zorge mi kaŝis min (даже с тех пор: «с того времени» ещё старательнее я прятался) en mia kelo (в моей каморке)... Foje mi havis najbaron (однажды у меня был сосед), tre (очень), treege malriĉan viron (ужасно бедный человек: treege – чрезвычайно, исключительно ). Li similis al mi (он походил на меня) kaj nia abomena aspekto fariĝis la bazo de amikeco (и наш отвратительный вид стал основой дружбы). Sincere mi ekamis lin (искренне я полюбил его), ĉar ankaŭ li ridetis neniam (потому что он тоже не улыбался никогда). Mizera homo li estis (несчастный человек он был). Ne havante metion (не имея ремесла) li vivis per tio (он жил тем), kion la okazo donacis al li (что случай дарил ему)... Iun tagon (однажды: «один день»), mi rememoras (я припоминаю), ke estis kruela vintra frosto (что был суровый зимний мороз), kiam li vizitis min en la kelo (когда он навестил меня в каморке). Li sidis (он сидел)... sidis kaj ridetis (сидел и улыбался). Li kondutis strange (он вёл себя странно), tre strange (очень странно). Li sidis kaj ridetis: 'Kio estas al vi (что с тобой: «что есть к тебе»)?' mi demandis (я спросил).

Tiam mi ekploris la unuan fojon. Mi ne iris kun li, eĉ de tiu tempo pli zorge mi kaŝis min en mia kelo... Foje mi havis najbaron, tre, treege malriĉan viron. Li similis al mi kaj nia abomena aspekto fariĝis la bazo de amikeco. Sincere mi ekamis lin, ĉar ankaŭ li ridetis neniam. Mizera homo li estis. Ne havante metion li vivis per tio, kion la okazo donacis al li... Iun tagon, mi rememoras, ke estis kruela vintra frosto, kiam li vizitis min en la kelo. Li sidis... sidis kaj ridetis. Li kondutis strange, tre strange. Li sidis kaj ridetis: 'Kio estas al vi?' mi demandis.

Li komencis krii (он начал кричать), kriadi (вопить), ke li sentas sin feliĉa (что он чувствует себя счастливым) kaj ke li havas tian ĝojon (и что у него есть такая радость), kian li esperis neniam (на какую он не надеялся никогда). 'Ĉu vi ĝojas (ты рад)? Kial (почему)?' mi demandis. Li respondis (он ответил), ke pro tio (что из-за того), ĉar li donacis sian peltan subjakon al infano (потому что он подарил свою меховую фуфайку: «нижнюю куртку» ребёнку: jako – пиджак , куртка ), duonnude tremanta sur la strato (полуголому и дрожащему: «полуголо дрожащему» на улице: du – два , duono – половина , nuda – голый ). Poste li ekploris (потом он заплакал), ridetis (улыбался), ridegis kiel frenezulo (хохотал как сумасшедший: freneza – безумный ), kaj liaj larmoj abunde fluis (и его слёзы обильно текли), fluis... Strange (странно), mi pensis (я подумал), ĉu tia estas la feliĉa ĝojo (разве такова счастливая радость = разве так выглядит радость счастливого человека)? Kaj mi demandis (и я спросил): 'Kio estas la feliĉo en tio (что счастье в этом = где же здесь счастье)?' Li respondis (он ответил): 'Provu kaj vi ekscios (попробуй и ты узнаешь)!'

Li komencis krii , kriadi , ke li sentas sin feli ĉ a kaj ke li havas tian ĝ ojon , kian li esperis neniam . 'Ĉu vi ĝojas? Kial?' mi demandis. Li respondis, ke pro tio, ĉar li donacis sian peltan subjakon al infano, duonnude tremanta sur la strato. Poste li ekploris, ridetis, ridegis kiel frenezulo, kaj liaj larmoj abunde fluis, fluis... Strange, mi pensis, ĉu tia estas la feliĉa ĝojo? Kaj mi demandis: 'Kio estas la feliĉo en tio?' Li respondis: 'Provu kaj vi ekscios!'

'Mi ne havas subjakon por donaci (у меня нет фуфайки, чтобы подарить),' mi respondis (я ответил). 'Ne gravas la subjako (не важна фуфайка), sed vi povas fari botetojn (но ты можешь делать сапожки), vi scias flikadi truajn ŝuetojn (ты умеешь латать дырявые туфельки). Provu tion (попробуй это)!'... Nu kaj foje mi provis (ну и однажды я попробовал) kaj poste ankaŭ mi ekploris (а потом я тоже заплакал), ridetis (улыбался), ridegis kiel frenezulo (хохотал как сумасшедший), ĉar (потому что) — Dio mia (Боже мой)! — la ĝojo de la malriĉaj infanoj estas ĉiela donaco (радость бедных детей – небесный дар). Ĝi ŝtelas sin en la koron de la orfa maljunulo (она прокрадывается в сердце одинокого: «сиротливого» старика: ŝ teli – красть , ŝ teli sin , ŝ teli ĝ i – прокрадываться ) kaj ĝi fabelas tiajn rakontojn (и она рассказывает такие рассказы, сказки: fabelo – сказка , fabeli – рассказывать сказки ), kiajn neniam povis fabeli al mi (какие никогда не мог рассказать мне) — patrina buŝo (материнский рот)... Rigardu (посмотрите), sinjora moŝto, ĉi tiun pugnograndan ŝueton (на эту туфельку с кулак величиной: pugno – кулак )! Al la eta Magdalenjo de la korto-balaisto ĝi apartenas (маленькой Магдалене /дочери/ дворника она принадлежит: korto – двор, balai – мести, подметать ) kaj morgaŭ Dio repagos la plandumon (а завтра Бог оплатит подмётку: rep a gi – отплатить; расплатиться ), kiam ridetantaj infanlipoj ekkrios (когда улыбающиеся детские губы закричат): 'Bela ŝueto (красивая туфелька)!... mia ŝueto (моя туфелька)!'... Jen pro kio mi petis por la plandado (вот почему я просил за подбивку /туфель/) la ĝojon de du infanoj (радость двоих детей)..."

' Mi ne havas subjakon por donaci ,' mi respondis . 'Ne gravas la subjako, sed vi povas fari botetojn, vi scias flikadi truajn ŝuetojn. Provu tion!'... Nu kaj foje mi provis kaj poste ankaŭ mi ekploris, ridetis, ridegis kiel frenezulo, ĉar — Dio mia! — la ĝojo de la malriĉaj infanoj estas ĉiela donaco. Ĝi ŝtelas sin en la koron de la orfa maljunulo kaj ĝi fabelas tiajn rakontojn, kiajn neniam povis fabeli al mi — patrina buŝo... Rigardu, sinjora moŝto, ĉi tiun pugnograndan ŝueton! Al la eta Magdalenjo de la korto-balaisto ĝi apartenas kaj morgaŭ Dio repagos la plandumon, kiam ridetantaj infanlipoj ekkrios: 'Bela ŝueto!... mia ŝueto!'... Jen pro kio mi petis por la plandado la ĝojon de du infanoj..."

Dolora ĝojo karesis mian koron (болезненная радость ласкала моё сердце). Mi ne rememoras (я не вспоминаю = я не запомнил), kiel mi forlasis la mizeran ŝuflikiston (как я покинул бедного сапожника), sed tion mi scias (но то я знаю = но я знаю точно), ke multajn semajnojn mi serĉis truojn sur infanŝuoj (что многие недели я искал дыры на детских туфлях) kaj sincere bedaŭris (и искренне жалел), ke mi ne scipovas flikadi (что я не умею латать), plandadi (подбивать /обувь/)...

Dolora ĝojo karesis mian koron. Mi ne rememoras, kiel mi forlasis la mizeran ŝuflikiston, sed tion mi scias, ke multajn semajnojn mi serĉis truojn sur infanŝuoj kaj sincere bedaŭris, ke mi ne scipovas flikadi, plandadi...

Ĉio pasis (всё прошло). La senpaga ŝuflikisto de cent kaj cent paroj da infanŝuetoj (бесплатный латальщик сотен и сотен пар детских туфелек) jam transloĝiĝis por ĉiam al la nekonata mondo (уже переселился навсегда в неведомый мир) kaj lasis siajn ilojn orfaj (и оставил свои инструменты в одиночестве: «сиротливыми»). Ho kiel mi deziris (о, как я желал), ke lian ĉerkon akompanu (чтобы его гроб сопровождала) tuta armeo da dankemaj infanaj koroj (целая толпа: «армия, войско» благодарных детских сердец: danki – благодарить ), sed ĝin sekvis nur lignomiena pastro (но за ним следовал только священник с деревянным лицом: «миной»: mieno – выражение лица , мина ), alkomandita policano kaj mi (присланный полицейский и я: komandi – командовать , приказывать ).