Сяргей Белаяр - Сіндром Кеслера

Высілкам волі адмірал суняў трапятанне і падняўся на капітанскі мосцік, разважаючы пра тое, якія вышыні пакарыла чалавецтва з моманту старту «Ваяджэра-1». Мінула амаль пяць тысяч гадоў. Уяўленне малявала яркія карціны.

Следам за Хартэсно падняўся Лаворгс. Другі намеснік захоўваў маўчанне, не адважваючыся парушаць урачыстасць моманту.

Адмірал начапіў навушнікі з мікрафонам і запатрабаваў:

— Дыспетчар, агульны выгляд Сонечнай сістэмы!

— Ёсць, сір! — адгукнуўся нябачны суразмоўца, і на маніторы з'явіўся аб'ёмны малюнак — восем планет рознага памеру вакол жоўтага карліка, мноства ледзяных каметападобных аб'ектаў з вялікай паўвоссю, пояс астэроідаў, каласальная вобласць рэліктаў часоў узнікнення Сонечнай сістэмы, сферычнае воблака ледзяных груд.

— Павялічыць малюнак! — загадаў адмірал. — Мяжа — арбіта самага далёкага ад Бетэльгейзе газавага гіганта!

Малюнак змяніўся — аб'екты выраслі ў памерах.

— Нічога не разумею, — задуменна вымавіў капітан трэцяга рангу, — а дзе ж сляды астраінжынернай дзейнасці?

Хартэсно нахмурыўся, аднак спяшацца з высновамі не стаў. Адмірал запатра ба ваў:

— Зум! Мяжа — пояс астэро ідаў!

Каардынатар ізноў павялічыў карцінку. Планеты выраслі ў памерах яшчэ больш, сталі добра адрозныя малыя целы.

І зноў нічога, што магло б сведчыць на карысць асваення касмічнай прасторы.

— Сір? — другі намеснік перавёў на Хартэсно здзіўлены погляд.

Адмірал не адказаў, хоць быў уражаны пустэчай не менш за Лаворгса. Пяць тысяч гадоў для цывілізацыі, якая выйшла ў космас, — гэта шмат. Вельмі шмат...

— Зямлю — буйным планам ! — запатрабаваў Хартэсно.

Да здзіўлення адмірала і капітана трэцяга рангу, штучных аб'ектаў вакол планеты не назіралася. Сама яна была не бела-блакітнай, а шэрай з чорным адценнем.

Некалькі імгненняў мужчыны моўчкі разглядалі Зямлю, а затым Хартэсно сказаў у мікрафон, кінуўшы мімалётны погляд на пазалочаную пласцінку:

— Дыспетчар, параўнаць каардынаты выхаду з гіперпрасторавага калідора і дадзеныя з Дыска!

— Ёсць, сір!

Пацяклі хвіліны чакання. Адмірал разглядаў планету, песцячы надзею на тое, што штучны інтэлект «Ла-Гроа» памыліўся, і зоркалёт выйшаў з гіперпрасторы ў іншым месцы.

Пустата калязямной прасторы палохала — было ў ёй нешта няправільнае.

— Каардынаты супадаюць! — нарэшце паведаміў дыспетчар.

Сэрца Хартэсно ёкнула. Адмірал сціснуў кулакі і загадаў:

— Прыступіць да дыстанцыйнага сканавання!

Пакуль спецыялісты займаліся праверкай калязямной прасторы, Хартэсно спрабаваў асэнсаваць адсутнасць усякай пазаземнай актыўнасці. Для цывілізацыі, якая абмінула стадыю самагубнага ядзернага вар'яцтва, пустата бліжэйшага космасу не была характэрнай.

«Тады чаму нічога няма?»...

Адмірал перабіраў варыянты і адкідваў іх адзін за другім. Знаёмства з гісторыяй Айкумены дазваляла яму рабіць абгрунтаваныя высновы.

Нешта не давала пасланцу добрай волі спакою, але што? Разабрацца ён ніяк не мог.

«Вайна? Уварванне?.. А дзе тады сляды баявых дзеянняў?»

Хартэсно ўважліва сачыў за вынікамі сканавання, усё больш здзіўлены пус­тэчай. Разведка адказу не дала.

— Сір, дазволіце выкарыстаць зонды? — звярнуўся да адмірала другі намеснік.

Навукова-даследчыя апараты дазвалялі «разглядзець» любую планету на глыбіню ў тысячу кіламетраў.

— Толькі акуратна! Не хачу, каб зямляне вырашылі, што мы спрабуем раз­ведаць іх абарону!

— Зразумела, сір! Усё будзе зроблена ў лепшым выглядзе! — запэўніў Ла­воргс і аддаў у мікрафон загад пачаць разведку.

«Ла-Гроа» «выплюнуў» тры зонды. Бліскучыя металічныя кроплі накіраваліся да планеты. Па меры скарачэння адлегласці паміж зоркалётам і Зямлёй хваляванне адмірала ўзмацнялася.

Навукова-даследчыя апараты замерлі ў ста тысячах кіламетраў ад арбіты планеты і пачалі перадаваць першыя дадзеныя.

— Гэта смецце, сір! — уразіўся капітан трэцяга рангу.

— Бачу, Лаворгс! — кіўнуў Хартэсно і ў рэшце рэшт зразумеў, што выклікала ў яго неспакой, — тэхнагенныя аб'екты, якія ўтваралі тоўстую скарынку.

— Агульная маса — шэсцьсот мільёнаў тон! — жахнуўся другі намеснік. — І цэлых тры слаі: дваццаці, адзінаццаці і васьмі кіламетраў таўшчынёй адпаведна. Гэта не лічачы мноства фрагментаў рознай масы... Жах!

Першы слой смецця размяшчаўся ў трыццаці шасці тысячах кіламетраў ад Зямлі, другі — у дзвюх тысячах, трэці — у чатырохстах кіламетрах ад паверхні. Няма чаго было і думаць пра тое, каб прабіцца скрозь іх да планеты. Разлікі штучнага інтэлекта паказвалі, што «Ла-Гроа» пратараніць усе тры слаі не зможа, а магутнасці супрацьастэроідных гармат на прабіванне дзіркі дастатковай для праходу зоркалёта памеру не хопіць.

На капітанскім мосціку павісла напружаная цішыня.

Прайшло не менш за вечнасць, перш чым адмірал сказаў:

— Лаворгс, няхай зонды правераць наяўнасць разумнага жыцця на планеце!

— Ёсць, сір! — адгукнуўся капітан трэцяга рангу і аддаў новы загад. Адказ прыйшоў праз некалькі хвілін: разумнае жыццё на Зямлі прысутнічала, але радавацца гэтай акалічнасці не даводзілася, бо чалавецтва вярнулася ў сярэднявечча. — Хто мог падумаць, што людскую цывілізацыю пераможа звычайнае смецце!..

Адмірал быў расчараваны — надзеі Асамблеі не апраўдаліся. Праляцець сто пяцьдзясят тысяч светлавых гадоў і нічога не знайсці...

Прысутнічала у гэтым злая іронія Універсума.

— Вяртаемся! — з цяжкім сэрцам загадаў Хартэсно.

— Так, сір! — не стаў пярэчыць Лаворгс. Капітан трэцяга рангу выдатна разумеў, што кандыдаты на ўступленне ў Асамблею разумных светаў Айкумены павінны яшчэ дарасці да Кантакту.

Самі, без старонняй дапамогі.

— Дыск з пасланнем пакінем на Месяцы. Няхай ён стане напамінам для будучых пакаленняў зямлян аб былой велічы чалавецтва!

— Думаеце, яны зноў змогуць вярнуцца да зорак, сір?

— Хочацца на гэта спадзявацца!..