Максим Дзевенис - Польские сказки

Wielu się zbiegało rycerzy od dawna(много сбегалось/сходилось рыцарей уже давно; od dawna – с давних пор, уже давно; dawno – давно ) , lecz na próżno siłowali(но напрасно силились; na próżno – напрасно, próżno – напрасно, тщетно ) , by się wedrzeć na górę(чтобы взобраться на гору) . Na koniu ostro podkutym niejeden darł się daremnie i z połowy stromej góry z ciężkim szwankiem spadał(на остро подкованном коне многие карабкались тщетно и с половины крутой горы с большим ущербом падали; niejeden – не один, многие; daremnie – напрасно, тщетно; szwank – вред, ущерб ) . Łamali ręce(ломали ноги) , nogi i karki(руки и шеи; kark – шея /задняя часть/ ).

Piękna królewna z jednego okna patrzyła z żalem(прекрасная принцесса из одного окна смотрела с грустью; żal – тоска, грусть, печаль ) , jak próżno tacy rycerze dorodni na dzielnych koniach darli się na górę(как напрасно такие статные рыцари на добрых конях карабкались на гору; taki – такой; dzielny – стойкий; энергичный; dzielny koń – добрый конь ) ! Widok królewny zagrzewał serca(вид/появление принцессы согревало сердца; widok – вид, появление/пребывание в поле зрения ) . Zbiegali się zewsząd ze czterech stron świata(сбегались отовсюду, со /всех/ четырёх сторон света) , a biedna dziewica już lat siedem daremnie wyglądała zbawcy(а бедная девица уже лет семь тщетно поджидала спасителя; wyglądać – выглядывать; ждать, дожидаться; zbawca – спаситель; zbawiać – спасать, избавлять )!

Wielu się zbiegało rycerzy od dawna, lecz na próżno siłowali, by się wedrzeć na górę. Na koniu ostro podkutym niejeden darł się daremnie i z połowy stromej góry z ciężkim szwankiem spadał. Łamali ręce, nogi i karki.

Piękna królewna z jednego okna patrzyła z żalem, jak próżno tacy rycerze dorodni na dzielnych koniach darli się na górę! Widok królewny zagrzewał serca. Zbiegali się zewsząd ze czterech stron świata, a biedna dziewica już lat siedem daremnie wyglądała zbawcy!

Niemało leżało trupów rycerzy i koni wokoło szklanej góry(немало лежало трупов рыцарей и коней вокруг стеклянной горы) ; wielu konających(много умирающих; konać – умирать ) , z połamanymi żebrami(со поломанными рёбрами) , boleśnie stękało(болезненно стонало) . Był to cmentarz prawdziwy(было это настоящее кладбище).

Już rok siódmy za trzy doby miał się skończyć(уже седьмой год через трое суток должен был закончиться; za – через /о времени/; doba ж. – сутки ) , gdy w złotej zbroi rycerz nadjechał pod stromą górę(когда в золотых доспехах подъехал рыцарь под крутую гору; zbroja ж. – латы, доспехи ) . Rozpędził konia(разогнал коня) , wdarł się w pół góry z podziwem wszystkich(взобрался в половину = до половины горы с = к изумлению всех) , którzy patrzali(которые смотрели) , i wrócił szczęśliwie(и вернулся счастливо) . Nazajutrz równo ze świtem znowu(на следующий день снова точно с рассветом; jutro – завтра, nazajutrz – на следующий день; równo – ровно, ) , gdy mu się pierwsza udała próba(когда ему удалась первая попытка) , rozpędza swego rumaka(разгоняет своего скакуна; rumak – поэт. конь, скакун ) , stąpa po górze(шагает по горе, stąpać – ступать, шагать ) , jako po ziemi(как по земле; jako – как ) , iskry z podkowy błyskają(искры из = из-под подковы сверкают; błyszczeć – блестеть, сверкать ) ; patrzą zdziwieni wszyscy rycerze(смотрят удивлённые все рыцари) – już blisko wierzchołka góry(уже близко до вершины горы; blisko czegoś – близко до чего-л. ) . Niedługo spojrzą znowu(вскоре посмотрят снова) , aż on stoi pod jabłonią(а он стоит под яблоней; aż – вплоть до, аж ).

Niemało leżało trupów rycerzy i koni wokoło szklanej góry; wielu konających, z połamanymi żebrami, boleśnie stękało. Był to cmentarz prawdziwy.

Już rok siódmy za trzy doby miał się skończyć, gdy w złotej zbroi rycerz nadjechał pod stromą górę. Rozpędził konia, wdarł się w pół góry z podziwem wszystkich, którzy patrzali, i wrócił szczęśliwie. Nazajutrz równo ze świtem znowu, gdy mu się pierwsza udała próba, rozpędza swego rumaka, stąpa po górze, jako po ziemi, iskry z podkowy błyskają; patrzą zdziwieni wszyscy rycerze – już blisko wierzchołka góry. Niedługo spojrzą znowu, aż on stoi pod jabłonią.

Wtem się wielki zrywa sokół(вдруг поднимается /в воздух/ большой сокол) , zaszumiał skrzydłem szerokim i uderzył konia w oczy(зашумел широким крылом и ударил коня в глаза) . Rumak parska(конь фыркает) , nozdrza wzdyma i najeża gęstą grzywę(ноздри раздувает и ощетинивает густую гриву) ; stanął dęba wystraszony(встал на дыбы, испуганный; stanąć dęba – встать на дыбы; dąb – дуб ) , nogi mu się oślizgują(ноги ему = у него поскальзываются; śliski – скользкий ) , pada nazad i z rycerzem porysował szklaną górę(падает назад и с рыцарем поцарапал стеклянную гору; nazad – уст. диал. назад; porysować – исцарапать, поцарапать ) ; a z rumaka i rycerza zostały jeno kości(а с = от скакуна и рыцаря остались только кости; jeno – книжн. только ) , co brzęczały w zbitej zbroi jako suchy groch w pęcherzu(что бренчали в разбитых латах как сухой горох в пузыре).

Wtem się wielki zrywa sokół, zaszumiał skrzydłem szerokim i uderzył konia w oczy. Rumak parska, nozdrza wzdyma i najeża gęstą grzywę; stanął dęba wystraszony, nogi mu się oślizgują, pada nazad i z rycerzem porysował szklaną górę; a z rumaka i rycerza zostały jeno kości, co brzęczały w zbitej zbroi jako suchy groch w pęcherzu.

Siódmy rok się jutro kończył(седьмой год /на/ завтра = на следующий день заканчивался) , aż nadchodzi żak urodny(как приходит статный школяр; żak – ист. школяр, бедный студент; urodny – уст. красивый; статный ) , młody, silny i wysoki(молодой, сильный и высокий) . Patrzy(смотрит) , jak rycerzy wielu łamie karki nadaremnie(как многие рыцари бесполезно ломают шеи) ; podchodzi pod śliską górę i bez konia się gramoli(подходит к скользкой горе и без коня карабкается; pod – под, к ) . Już od roku słyszał(уже от года = год слышал = услышал; od roku – уже год ) , będąc w domu jeszcze(будучи дома ещё) , o królewnie(о принцессе) , co zaklęta w złotym zamku siedzi(что, заколдованная, в золотом замке сидит) , na wierzchołku góry szklanej(на вершине стеклянной горы) . Poszedł przeto do lasu(поэтому он пошёл в лес) , zabił rysia i pazury ostre(убил рысь и когти острые) , długie przyprawił sobie na ręce i do dwóch nóg umocował(длинные, приделал себе на руки и к двум = к обеим ногам /их/ прикрепил; do – к; mocny – сильный; крепкий ).

Siódmy rok się jutro kończył, aż nadchodzi żak urodny, młody, silny i wysoki. Patrzy, jak rycerzy wielu łamie karki nadaremnie; podchodzi pod śliską górę i bez konia się gramoli. Już od roku słyszał, będąc w domu jeszcze, o królewnie, co zaklęta w złotym zamku siedzi, na wierzchołku góry szklanej. Poszedł przeto do lasu, zabił rysia i pazury ostre, długie przyprawił sobie na ręce i do dwóch nóg umocował.

Taką bronią opatrzony(снабжённый таким оружием; broń – оружие ) , darł się śmiało na garb szklany(карабкался смело на стеклянный горб) ; słońce było na zachodzie(солнце было на западе = день клонился к закату; zachód – запад; закат ) , żak w połowie drogi ustał(школяр на полпути остановился; ustać – перестать; остановиться; w połowie drogi – на полпути ) , zmęczony ledwie oddycha(усталый едва дышит) , pragnienie spiekło mu wargi(жажда спалила = иссушила ему губы; spiec – обжечь, сжечь, спалить; spieczone wargi – спёкшиеся губы ) ! Czarna chmura nadpłynęła(наплыла чёрная туча; nadpłynąć – приплыть, подплыть; наплыть; nadpłynęły chmury – наплыли тучи ) , próżno błaga i zaklina(тщетно молит и умоляет; błagać – умолять; zaklinać – заклинать; молить ) , by choć kroplę uroniła(чтобы она хоть каплю /вниз/ уронила) . Na próżno otwierał usta(напрасно открывал рот) ! Chmura czarna przepłynęła(туча чёрная проплыла; przepłynąć – проплыть ) , ani rosą nie zwilżyła warg spieczonych jak skorupy(даже росой не увлажнила губ спёкшихся, как скорлупы = скорлупа; ani – ни; даже и не; skorupa – скорлупа; wilgoć – сырость; влага ).