Вадим Грушевский - Исландские сказки / Íslensk ævintýri

„Það geri ég ekki(этого я делать не буду) ,“ sagði Ása(сказала Ауса) og hélt áfram(и пошла дальше; áfram – вперёд ) . Þá fann hún strokk(тогда набрела она на маслобойку; strokkur – маслобойка ) . Hann bað hana skaka sig(та попросила её потрясти её; skaka – трясти ) og láta smjörið á lokið(и положить масло на крышку; smjör – сливочное масло; lok – крышка ) . Ekki vildi Ása gera það(не захотела Ауса этого делать) og hélt enn áfram(и продолжила путь) . Þá hitti hún kú(потом встретила она корову) , sem bað hana að mjólka sig(которая попросила подоить её) og láta skjóluna milli hornanna(и поставить ведро промеж рогов; skjóla – ведро ) . Ekki gerði hún það(не сделала она этого) , en gekk lengra(а пошла дальше) , þangað til hún kom að helli(пока не дошла до пещеры; hellir – пещера ) . Þar logaði eldur á skíðum og ketill yfir(там ярко горел огонь, а на нём котёл; loga á skíðum – весело гореть; skíði – лыжа ) . Ása greip eldibrand(Ауса схватила головешку; grípa – хватать; eldibrandur – головешка; brandur – головня; горящее полено ) , brauðköku(пирожок; brauð – хлеб; пропитание; kaka – пирог ) og kjötstykki úr pottinum(и кусок мяса из горшка; kjötstykki – кусок мяса; kjöt – мясо; stykki – кусок; pottur – горшок ) og hljóp sína leið(и побежала прочь: «своей дорогой») . Skömmu seinna kom hellisbúinn heim(вскоре пришла жительница пещеры домой; hellisbúinn – тот, кто живёт в пещере; hellir – пещера; búa – жить ) , en það var tröllskessa(а была это великанша-людоедка) . Hún sá vegsummerki(она заметила следы; vegsummerki – след; vegur – дорога; ummerki – след; признак ) , að einhver hafði komið(что кто-то приходил) , og hljóp á eftir þjófnum(и бросилась вслед за вором; þjófur – вор ) . Þegar hún kom til kýrinnar(когда она добежала до коровы) , spurði hún(спросила она) : „Sástu ekki fox fox fara hér hjá(не видела ты, как тут воровка пробегала; fox – /редк. и уст./ лиса /употребляется только в северных диалектах и в переносном смысле/; обманщик ) ?“

„Það geri ég ekki,“ sagði Ása og hélt áfram. Þá fann hún strokk. Hann bað hana skaka sig og láta smjörið á lokið. Ekki vildi Ása gera það og hélt enn áfram. Þá hitti hún kú, sem bað hana að mjólka sig og láta skjóluna milli hornanna. Ekki gerði hún það, en gekk lengra, þangað til hún kom að helli. Þar logaði eldur á skíðum og ketill yfir. Ása greip eldibrand, brauðköku og kjötstykki úr pottinum og hljóp sína leið. Skömmu seinna kom hellisbúinn heim, en það var tröllskessa. Hún sá vegsummerki, að einhver hafði komið, og hljóp á eftir þjófnum. Þegar hún kom til kýrinnar, spurði hún: „Sástu ekki fox fox fara hér hjá?“

„Hér hljóp hún hjá með köku, kjötstykki og eldibrand í hendi(тут пробегала она с пирогом, куском мяса и головешкой в руке) ,“ sagði kýrin(сказала корова) . Þá hljóp skessa þangað(тогда побежала великанша туда) , sem strokkurinn var(где маслобойка была) , og spurði hann hins sama og kúna(и спрашивает то же, что и у коровы) , en hann svaraði eins(а та то же самое отвечает) . Þá hljóp skessan lengra(тогда понеслась великанша дальше) og fann hrútinn(и добежала до барана) . Hún spurði hann sem hin(задала ей тот же вопрос) og fékk sama svar(и получила тот же ответ) . Nú hleypur hún(бежит она дальше) , þangað til hún sér Ásu(пока не увидела Аусу) , og eru þá komnar heim að garði(и добежали они до /старикова/ двора) . Þar tekur skessa af henni brandinn, kjötið og kökuna(там отобрала у неё великанша головню, мясо и пирог) og slítur um leið af henni handlegginn(и при этом оторвала ей руку; slíta – разорвать; вырывать; um leið – одновременно; handleggur – рука ).

„Hér hljóp hún hjá með köku, kjötstykki og eldibrand í hendi,“ sagði kýrin. Þá hljóp skessa þangað, sem strokkurinn var, og spurði hann hins sama og kúna, en hann svaraði eins. Þá hljóp skessan lengra og fann hrútinn. Hún spurði hann sem hin og fékk sama svar. Nú hleypur hún, þangað til hún sér Ásu, og eru þá komnar heim að garði. Þar tekur skessa af henni brandinn, kjötið og kökuna og slítur um leið af henni handlegginn.

Nú kemur Ása heim við svo búið(вот возвращается Ауса домой в таком состоянии; við svo búið – в прежнем /таком/ состоянии; búa – готовить ) og segir farir sínar ekki sléttar(и рассказывает о своих злоключениях; segja farir sínar ekki sléttar – рассказывать о своей беде; för – поход; путешествие; sléttur – гладкий; ровный ) . Karl lét sér ekki bregða við(старик не стал отчаиваться; bregðast við e-u – отреагировать на что-л. ) og sagði(и сказал) þetta skyldi ei saka Ásu sína(что это, мол, не повредит его Аусе; saka – обвинять; вредить ) og setti á hana tréhandlegg(и приделал ей деревянную руку; tréhandleggur – деревянная рука; tré – дерево; handleggur – рука ).

Nú kemur Ása heim við svo búið og segir farir sínar ekki sléttar. Karl lét sér ekki bregða við og sagði þetta skyldi ei saka Ásu sína og setti á hana tréhandlegg.

Nú sendir hann Signýju(теперь посылает он Сигни) , en fór á sömu leið fyrir henni(но с ней происходит всё то же самое) , nema skessan sleit af henni nefið(разница только в том: «кроме того», что великанша оторвала ей нос; slíta – разломать; сорвать; nef – нос ) . Ekki sagði karl þetta skyldi saka Signýju sína(не повредит, сказал мужик, это его Сигни) og setti á hana trénef(и приделал ей деревянный нос).

Nú sendir hann Signýju, en fór á sömu leið fyrir henni, nema skessan sleit af henni nefið. Ekki sagði karl þetta skyldi saka Signýju sína og setti á hana trénef.

Þá segir hann(потом говорит он) Helga skuli snáfa eftir eldinum(что Хельга должна отправляться за огнём; snáfa – убираться прочь ) . Hún gerir það(та так и делает) og finnur fyrst hrútinn(и набрела: «находит» сначала на барана) . Hann biður hana rýja sig(он просит её постричь его) og binda ullina milli horna sér(и привязать шерсть ему между рогов) . Helga gerir þetta(Хельга делает это) . Þegar hún kom til strokksins(потом пришла она к маслобойке) , biður hann hana skaka sig(просит та её потрясти её) og láta smjörið á lokið(и выложить масло на крышку) . Þetta gerir hún(так она и поступает) og gengur nú áfram til kýrinnar(и идёт дальше корове) . Kýrin biður hana mjólka sig(корова просит подоить её) og setja skjóluna milli hornanna(и поставить ей ведро между рогов) . Helga gerir það(Хельга делает то) , sem kýrin bað(что корова просила) , og nú heldur hún enn áfram til hellisins(и отправляется дальше к пещере) . Þar tekur hún eitt logandi skíði úr eldinum(там достала: «берёт» она одно горящее полено из огня) , en ekki annað(и ничего другого /не взяв/) og hleypur þangað(спешит туда) , sem kýrin er(где корова была: «есть») . Hún gaf henni kistil(она дала ей сундучок; kistill – ящичек; сундучок; чемоданчик ) og segir(и говорит) hún skuli ekki opna hann(что она не должна его открывать) , fyrr en henni liggi mikið á(пока нужды не будет) . Eftir þetta heldur Helga heim með eldinn(потом направляется Хельга домой с огнём) , og þótti henni nú hafa farizt vel(и кажется ей, что уж теперь-то всё в порядке: «хорошо сходила») . En það er að segja af skessunni(но надо сказать и о великанше) , að hún saknaði eldibrandsins(что она недосчиталась головешек; sakna – недосчитаться; скучать; сожалеть ) og hljóp á eftir Helgu(и бросилась за Хельгой) . Þegar hún kom til kýrinnar(когда она добежала до коровы) , spurði hún(спросила она) : „Sástu ekki fox fara hér hjá með eldibrand í hendi(не видела ты, как тут воровка с головешкой в руке пробегала) ?“