НЕЪМАТУЛЛО ТУРСУНОВ - ОДАМИЙЛИК СЎҚМОҚЛАРИДА
- Название:ОДАМИЙЛИК СЎҚМОҚЛАРИДА
- Автор:
- Жанр:
- Издательство:неизвестно
- Год:2021
- ISBN:нет данных
- Рейтинг:
- Избранное:Добавить в избранное
-
Отзывы:
-
Ваша оценка:
НЕЪМАТУЛЛО ТУРСУНОВ - ОДАМИЙЛИК СЎҚМОҚЛАРИДА краткое содержание
ОДАМИЙЛИК СЎҚМОҚЛАРИДА - читать онлайн бесплатно ознакомительный отрывок
Интервал:
Закладка:
Дорро 4(Да́рий III), (др.-перс. Дараявауш, что означает
«Добронравный») – персидский царь из династии Ахеменидов, правивший в 336—330 годах до н. э.
Балх 5(Вазираба́д) – город в одноимённой провинции Афганистана. Расположен в 20 км к северо-западу от столицы провинции, города Мазари-Шариф.
Ризвон тепа 6– остатки крепостной стены на сервере города Китаб.
Фалангдара,-от персидского тигрово ущелье, ныне в этом
ущелье кишлак Паландара.
Авесто 7– священная книга зороастрийцев, в ней были основы знаний по медицине, алгебре, математике, литературе, музыке, астрономии, географии и других наук. С 3-х до 17-ти лет должны были наизусть выучить все зороастрийцы. Обучение было обязательным.
Перевал Панджакент 8– жители Наутака и Согдианы общались через этот перевал. А в средние века стал частью Великой шёлковой пути. В настоящее время это пешая дарога Китаб-Паландара, – Аспи духтар, -далее дарога в Панжакент, и Ургут.
Кевларовая кольчуга 9– готовилась из кожи кроликов,
кипятилось в соленой воде. Из нескольких слоев кроличьей кожи готовились непронзаемые стрелами и кинжалами, легкие кольчуги.
Рост Александра Македонского был 165 см.
Рост Спетамана 196 см.
Мароканд столица Согдианы древнее название Самарканда.
Оксиард–совет одинадцати старейшин правил Наутакией одиним из старейшин Оксиаард, отец Ракшанака был военным стратегом.
***
Бир инсонни ўлдирганни қотил дейдилар,
Хар давлатда хар хил жазолайдилар.
Хеч кимга зиён қилмаган давлатни босиб,
Минглаб тинч халқни шунда ўлдириб,
Улар тамаддуни, маданиятини сўндириб,
Еру – заминни қондан бездириб,
Юрган одамни, буюк саркарда дерлар.
Унга бошларинни эгиб сажда қилурлар.
Қани мантиқ, ғурур, виждон, ақл одамлар,
Адолат ва хақиқатни доим излагувчилар.
***
Доно инсоннинг сўзин англадим ҳўлоса қилиб,
Расво рахбар ўзидан кегин баттарини қолдириб,
Халқ чалғиб,”– Олдингиси яхши эди”-десин деб.
Кетар элига нисбатан айёрлик, душманлик қилиб.
ЭХРОМЛАР

(фото из свободного ресурса)
Гизага қарайман минг нафрат билан,
Эҳромлар миллион араб қонидан рўё,
Нон-патир қилинган араб қонидан,
Қолганидан эҳромлар қурилган гўё.
Юз йил умр кўриш ўрнига,
Аранг қирққа улар етишган.
Ҳаётда завқ олиб яшаш ўрнига,
Хеч қачон, хеч кимга керак бўлмаган,
На бино, уша замонда фойдали бўлган,
На ўқиш даргохи халқа зиё келтирган,
Тангри эмас, аслида иблис яратган,
Фръаунга, бойлигига бир қабр бўлган,
Етти ёшдан халқи эхром қуришган.

(фото из свободного ресурса)
Кечаю кундуз ишлаб сахрода,
Қумли буронда, исиқ совуқда,
Қорни тўймай еган овқатга,
Мехнат қилишган дармонсизликда.
Ўпкалари тўлган қумли ҳаводан,
Оғир тошларни кўчиришганда,
Суяк ва бўғинлари роса эзилган,
Ногирон бўлишган ўттиз ёшларда.
Бардош бераолмай касалликларга,
Ўлиб кетишган кирмасдан қирққа.

(фото из свободного ресурса)
Сахродаги эхромларни кўрганда,
Томоша қилиб хайратланганда,
Миллионлаб қийналиб ўлган,
Миср халқини бир эслангизлар.
Иблислар яратган фиръаунларни,
Халқни қирганини унутмангизлар.
***
Биринчи ахмоқликни тарқатган фиръаунлар,
Бутўн умр очкўзликда бойлик йғиб утканлар,
Ўзларига қушиб ҳам бойликларин кўмганлар.
Дея,– Бу пастликни минг йилларда кўрсинлар.
ИНСОНИЙЛИК
Учта бир ҳил ҳовли турар кўча бошида.
Эллигинчи йиллар эди ўтган асрда,
Ташқаридан кўриниши улар бир хилда,
Уй биноси, деворлари, бир баландликда.
Икки юз эллик йил бўлган қурилганига,
Учаласи ҳам ичкари ташқари ҳовлига эга,
Биринчиси тегишли нонвойлар авлодларига,
Кифтиобнинг мирзоси яшаган иккинчисига.
Фарқи шунда эди ҳовлига кирганингизда,
Мирзоникида ичкарида безак берилган,
Ўймакор устун – болорлар нақш қилинган,
Хар ҳил рангда ялтиратиб бўёқ қилинган.
Ичкари, ташқари ҳовлида ғишт ётқизилган.
Дарвоза ичкариси, эшик – ромлар ўймакорланган,
Четда чиройли қудуқ бор, ғиштдан терилган.
Учинчисида косиблар, камтарона умр кечирган.
Кўрдим шунда одамийликни, оқибатли мусулмонликни,
Доимий ҳурмат – иззат, ўзаро мехр бўлган инсонийликни.
Аммо бўздилар бетамизлар тариҳий бу иншоатларни,
Ҳатто етти минг йил турган қадимий обида, Қурғонни.
Гуё йўқ қилдилар минг йиллаб асралган тарихимизни,
Мехр окибатни, виждонни, маданиятни, одамийликни,
КИФТИОБ
Китоб менинг кичик Ватаним,
Бағрингда мен ўсиб улғайдим,
Илм олдим, дунёни сенда танидим,
Боболар билан кўп сухбат қилдим.
Беҳисоб ривоятлар мен эшитгандим,
Одамийликни ҳам сенда ўргандим.
Оқ қорани фарқин англадим.
Азиз кичик Ватаним маним.
Энг қадимий шахарлардан сан,
Беш минг ёшга кирган ўзингсан,
Табиат сени икки елкангдан,
Икки дарёни оқизиб қўйган.
Сен томондан тик қоя қилиб,
Қирғоқлари сени ҳимоя қилган.
Ёвларни шунда тўхтатиб,
Беш минг йил қалқонинг бўлган.
Форсларга сени таслим қилмаган,
Александрга ҳам қаршилик қилган.
Арабларнинг йўлини қирққан,
Муғулларга жанга отланган,
Русларга ҳам бошин эгмаган,
Азиз кичик Ватаним маним.
Болаликда кўчаларни яёв кезгандим,
Қалъа қолдиқларин мен излагандим,
Қўрғонинга доим чиқиб турардим.
Ҳар кўчадан чиққан бўлоқларингдан,
Туйб туйб сувлар ичардим.
Ҳарорати хар ҳил эди уларда,
Ширинглиги ҳам хар ҳил, эсимда.
Ёшлигимдан тарихинга қизиққан эдим,
Беш минг йил ичида қандоқ бўлгансан.
Излардим утмишингни бор манбалардан,
Сени буюк ўғлонинг бўлган Муқанна,
Хазрати Неъматуллоҳ ва Султон ота,
Хазрати Бешир, Али Қушчи ўсган бу юртда. Китобликка ҳос камтарлик ва поклик билан,
Яшамоқда олимларинг хар бир шахарда.
Нокастликни кўрсангиз Китобликлардан,
Кўрасиз атрофдан келган келгиндилардан.
Нопоклик чиқмас асли Китобликлардан.
Ватаним, бағрингда мен ўсганимдан,
Доимо хар жойда мағрурлидирман.
***
ЯШАГИН ЯХШИСИ БУЛИБ.
Яшагин одамлар ичида доимо яхшиси бўлиб,
Кунинг битганида тобутингни кўтарсин йиғлаб.
Кўрганман, қанча майитларни улар ижирғаниб,
Тобутни кўтарган ва узатган бир қадам юриб.
Тангри кечирсин сени, – деган қабрга қўйиб.
***
Тобутингни кутарар ўғлинг, ғамли, кўзин ёшламай,
Читать дальшеИнтервал:
Закладка: