Владимир Кулик - Белорусский дневник – 2022

Мы ідзём у музейны
Купалаўскі дом,
як у спадчынны храм,
з беларускай малітвай.
Як на споведзь ідзём
перад ім, Песняром, —
мы з Купалам адзінаю
доляй спавіты.

Мы ідзём у гасцінны
Купалаўскі дом
па параду, па шчырае
роднае слова.
Тут сагрэе і сэрца
напоўніць святлом
гаспадыня яго —
беларуская мова.

Тут для ўсіх землякоў
і замежных гасцей
стол засланы
святочным абрусам.
У Купалаўскі дом
вы заходзьце часцей —
тут Купалы душа,
тут душа Беларусі.

Я вырас у вёсцы і вёску люблю,
Мне горад яе не заменіць ніколі.
Тут роднае слова я прагна лаўлю
І дыхаю свежым паветрам уволю.

І слухаць люблю, і люблю назіраць,
Як звоніць уранку ля студні вядзерца,
Як ноччу над вёскаю зоры гараць,
Пяшчотным цяплом саграваючы сэрца.

Люблю цішыню беласнежных палёў,
І соснаў у лесе чырвоныя шчокі,
І клёкат вітальны шчаслівых буслоў,
Якія вярнуліся з даляў далёкіх.

Люблю, як у небе пяюць жаўрукі, —
Іх слухаў бы вечна, стаіўшы дыханне.
А кветкавы водар улетку такі,
Што хмеліць душу, як пачатак кахання.

Калі ж надыходзіць грыбная пара,
То большай, напэўна, няма асалоды,
Як раніцай з кошыкам збегчы з двара
У царства грыбоў і лясной прахалоды.

Ты ў сэрцы заўсёды, з хвіліны радзін,
Мая незабыўная родная вёска! —
Як пошум бароў, па якіх я хадзіў,
Як нёманскіх хваляў адвечныя ўсплёскі.

І Дваццаць Першаму Стагоддзю
Бракуе мудрасці, на жаль,
Каб чалавецтва ў міры, згодзе
Глядзела ў сонечную даль.

Ах, Дваццаць Першае Стагоддзе!
Табе паверыў чалавек,
А ты, як чорт, сябе паводзіш:
Нясеш хваробы, войны, здзек.

Ты, Дваццаць Першае Стагоддзе,
Сцяжына ў глуш, а не бальшак?
Не людзі мы, а толькі зброддзе,
І не дамовімся ніяк?

Ох, Дваццаць Першае Стагоддзе!
Табе не брыдка ваяваць?! —
Смяротнай зброяй верхаводзіць,
Зямлю крывёю заліваць?!

Чым, Дваццаць Першае Стагоддзе,
Змываць свой сорам будзеш ты
За шкоду людзям і прыродзе —
За горы смецця, бруд вады?

Што, Дваццаць Першае Стагоддзе,
З сабою ў Вечнасць панясеш?
Той боль, які жыве ў народзе,
Не згубіш і не растрасеш!

О, Дваццаць Першае Стагоддзе!
Мы аслабелі, знемаглі…
Калі ты волатаў народзіш,
Якія спыняць гвалт Зямлі?

Штодня палохаюць вайной:
Вось-вось пачнецца, грымне…
Заплаціць свет нямой цаной —
Усё жывое згіне…

Як ашалелыя чмялі,
Гудуць, гугняць няспынна…
Абрыдла жыць вам на зямлі —
Кідайцеся на міны.

Дарэмны, марны ваш хаўрус!
Вам, нелюдзі-паганцы,
Не ўдасца знішчыць Беларусь —
Мы не дадзім вам шанцаў!

Нязломкі, з моцных мы парод,
З непераможнай верай.
Загартаваны наш народ
На шмат вякоў наперад.

З вайной жартуеце дарма:
Не аддадзім мы волі,
Не будзе вашага ярма,
Не будзе аніколі!

Тым, хто гундосіць марш такі,
Хто нам рыхтуе бойню,
Павырываць бы языкі —
І жыў бы свет без войнаў.

Ёсць спрадвек у беларусаў,
Знешне мала гаваркіх,
Мудры, просты, без прымусу,
Выраз: «Час цяпер такі…»

Зазвіняць вясною ў небе
Жыццялюбы-жаўрукі —
Што мы думаем? – «Так трэба!»
Кажам: «Час цяпер такі.»

Бачым летнюю раскошу,
Луг квяцісты ля ракі —
Што мы думаем? – «Прыгожа!»
Кажам: «Час цяпер такі…»

Восень прыйдзе ў жоўтым плацці,
Дорыць лес баравікі —
Што мы думаем? – «Багацце!»
Кажам: «Час цяпер такі…»

А зімой мароз прыцісне —
Шчокі тром у дзве рукі —
Што мы думаем? – «Карысна!»
Кажам: «Час цяпер такі…»

Наступае час бязбожны:
Жах вайны ці мор які —
Што мы думаем? – «Трывожна…»
Кажам: «Час цяпер такі…»

Гэту прымаўку, напэўна,
Прымуць новыя вякі,
Бо яна засела ў генах —
Наша! – «Час цяпер такі…»

Скалечаны, бурай павалены дуб
Упаў на ўзбярэжжа азерца,
Адкінуўшы ўбок свой расхрыстаны чуб, —
І жах скалануў маё сэрца.

Я бачыў, як падаў ён: быццам салдат,
Падкошаны куляй смяротнай, —
Высокі, магутны, бясстрашны гігант
З дубовай праслаўленай роты.

Ён грымнуўся так, што пачуў я здаля,
Як грукат працяў наваколле,
І як застагнала матуля-зямля
Ад болю, нясцерпнага болю.