Михаил Бойцов - Бог, Рим, народ в средневековой Европе
- Название:Бог, Рим, народ в средневековой Европе
- Автор:
- Жанр:
- Издательство:Издательский дом Высшей школы экономики
- Год:2021
- Город:Москва
- ISBN:978-5-7598-2285-1
- Рейтинг:
- Избранное:Добавить в избранное
-
Отзывы:
-
Ваша оценка:
Михаил Бойцов - Бог, Рим, народ в средневековой Европе краткое содержание
Книга адресована историкам, филологам, историкам искусства, религиоведам, культурологам и политологам, а также широкому кругу читателей, интересующихся историей Европы.
Бог, Рим, народ в средневековой Европе - читать онлайн бесплатно ознакомительный отрывок
Интервал:
Закладка:
306
Ibid. Той же точки зрения некритично придерживались до сих пор и другие историки. См., например: Begrich U. Op. cit. S. 49–50; Baum W. Op. cit. S. 109–110.
307
Cronica di Matteo Villani a miglior lezione ridotta / comp. di F. Gh. Dragomanni. T. 2. Firenze, 1846. P. 172–173 (VIII, 98); 189 (IX, 4); 195 (IX, 8); 365 (X, 68).
308
«Carlo imperadore de’ Romani <���…> il detto duca fece e pronunziò re de’ Lombardi. Il duca, come giovane, e vago di crescere suo nome e signoria, accettò il titolo del reame <���…>» (Ibid. P. 172).
309
Предположение, что Рудольф IV стремился стать преемником Карла IV, так напрашивается, что сначала Бегрих, а за ней и Баум включили его в свои рассуждения о претензиях герцога на титул короля Ломбардии. Наследник французского короля получал титул дофина, наследник английского — титул герцога Уэльского. А вот в империи такого института не было, и Рудольф IV мог попытаться его ввести «по образцу западных монархий» ( Begrich U. Op. cit. S. 50; Baum W. Op. cit. S. 110). В том-то и дело, что в империи не требовалось вводить никакого нового института, потому что наследника вполне можно было провозгласить королем Римским, что Карл IV в конце концов и сделает в отношении своего сына. Титул же короля Ломбардии не имел к преемственности императорской власти никакого отношения.
310
RI. Bd. 8. S. 238. Nr. 2917.
311
«Porro Rudolf videns se heredem Austrie, utpote primogenitus inter fratres, ad cesarem versus Pragam suscipere regnum festinat; sed ibi propter pestilenciam <���…> moram cum socro suo facere non poterat, Wiennam regreditur <���…>» (Continuatio Zwetlensis IV… P. 687). Возможно, конечно, что автор здесь иронизирует, намекая всего лишь на то, что Рудольф IV решил не делиться властью с младшими братьями.
312
«Predicto eciam mense maii [1360] Karolus imperator et Ludewicus rex Ungarie et dux Rudolfus Austrie in villa dicta… [пропуск в тексте]. Et ibi dux predictus sua feoda a Karolo imperatore recepit, rege predicto concordiam inter eos reformante, que inter eos exorta fuit racione infeodationis ducatus Austrie» (Heinricus de Diessenhofen und andere Geschichtsquellen Deutschlands im späteren Mittelalter / hrsg. aus dem Nachlasse J. F. Böhmer’s v. A. Huber. Stuttgart, 1868. S. 117. (Fontes rerum Germanicarum; 4)). О прогабсбургской позиции хрониста Генриха фон Диссенхофена см.: Modestin G. Eine «coniuratio» gegen Kaiser Karl IV. und das Schweigen des Chronisten. Heinrich von Diessenhofen als Historiograph Herzog Rudolfs IV. von Österreich (1357–1361) // Studia Mediaevalia Bohemica. 2010. Vol. 2. Pars 1. P. 7–24.
313
Й. Пельтцер совершенно справедливо заметил, что Рудольф IV должен был сформулировать свои претензии в форме, приемлемой для императора и курфюрстов ( Peltzer J. Rudolf IV. — ein willkommener Kollege? Das Privilegium maius im Kontext der Vereindeutlichung (kur)fürstlichen Rangs // Privilegium maius. Autopsie, Kontext u. Karriere… S. 173).
314
Подробности как нарастания, так и спада конфронтации между тестем и зятем прослежены в ст.: Schlotheuber E. Das Privilegium maius… S. 146–162. Ср. также: Eadem. Die Rolle des Rechts in der Herrschaftsauffassung Kaiser Karls IV. // Die Goldene Bulle… Bd. 1. S. 141–168, здесь S. 148–155.
315
Подробнее см.: Dangl V. Der Erzherzog und sein Bischof. Bischof Gottfried von Passau und Herzog Rudolf IV. von Österreich im Kontext der österreichischen Freiheitsbriefe // Privilegium maius. Autopsie, Kontext u. Karriere… S. 105–144.
316
Подробно об этом сообщает придворный хронист: Chronicon Benessii de Weitmil… P. 527.
317
RI. Bd. 8. S. 310. Nr. 3836.
318
«<���…> perpetuemus concessiones seu privilegia suo nobili marchionatui Avstrie ab antiquis paganorum imperatoribus concessa <���…>» (P. 53).
319
«Quam ob rem nos <���…> intuiti sumus et rememorati, quod homines, qui in infidelitate persistunt, litteras dant aliis hominibus, qui illius fidei et credulitatis sunt, inutiles ac infructuose sint illis hominibus et gentibus, qui in Iesum Christum credunt, et terris eorundem» (Ibid.).
320
«<���…> ac si eidem id seu hecdem a divis et christianissimis imperatoribus date forent» (P. 54).
321
«<���…> corroboravimus et fecimus innovari illas prescriptas litteras, que in lingwa paganorum conscripta fuerant et quas in Latinum sermonem convertimus et transtulimus <���…>» (P. 53).
322
«Nos Iulius imperator, nos cesar et cultor deorum, nos supremus terre imperialis augustus, nos sustentator orbis universi plage orientalis terre suisque incolis Romanam veniam et nostram pacem vobis mandamus per nostrum triumphum, quod vos illi precello senatori nostro avunculo pareatis, quoniam nos eidem et suis heredibus sueque domus descendentibus donavimus vos in feodotariam possessionem perpetue tenendum, sibi et suis posteris imperpetuum relinquentes, quod nullam potestatem super eos statuere debemus, nos ei et dictis suis successoribus largimur omnes utilitates terre orientalis memorate. Insuper nos eundem avunculum nostrum et omnes eius successores assumpmimus [Так! — М. Б. ] consiliarium in secretissimum consilium Romanum taliter, quod deinceps nullum perpetuum negocium sive causa fieri debeat suo sine scitu. Datum Rome capitali mundi die Veneris, regni nostri anno primo et exaccionis auri anno primo» (S. 53). Перевод на русский язык уже публиковался: Бойцов М. А. «Центры» и «периферии» как субъективные переживания исследователей и исследуемых // Центры и периферии европ. мироустройства / под ред. А. В. Доронина. М., 2014. С. 67.
323
Mertens D. Caesar, Arminius und die Deutschen // Antike im Mittelalter. Fortleben, Nachwirken, Wahrnehmung / hrsg. v. S. Brather, H. U. Nuber, H. Steuer, Th. Zotz. Ostfildern, 2014. S. 383–442, здесь S. 405–406. (Archäologie u. Geschichte; 21).
324
«Hoc tempore Iulius Cesar creditur decennali bello Germaniam pressisse, et Alemaniam subiecisse ac in Wienna et Tulna plurimum usque ad biennium — a quo Wiennam nomen recepisse fertur — moram pro loci amenitate fecisse et patriam suis privilegiis, quorum tenor superest, illustrasse et, ut infra describitur, eidem concessisse» ( Thomas Ebendorfer. Chronica Austriae / hrsg. v. A. Lhotsky. Berlin; Zürich, 1967. P. 27. (MGH SS rer. Germ. N. S.; 13)).
325
Lhotsky A. Thomas Ebendorfer und die österreichischen Freiheitsbriefe // Jb. für Landeskunde von Niederösterreich. NF. 1944/48. Bd. 29. S. 131–143, здесь S. 139–140. Унгерн-Штернберг приводит эту версию, не указывая, что она засвидетельствована позднее «Большой привилегии»: Ungern-Sternberg J. v. Cäsar und Nero in der Vorstellungwelt des 14. Jahrhunderts // Jb. für fränkische Landesforschung. 1976. Bd. 36. S. 107. По предположению Лотского, на Вену перенесли легенду об основании французской Вьенны, название которой якобы происходит от того, что она строилась два года кряду, притом без какой бы то ни было связи с Юлием Цезарем ( Thomas Ebendorfer. Op. cit. P. 27. Not. 3).
326
Ungern-Sternberg J. v. Op. cit. S. 107.
327
«<���…> czwen haydnisch brief. Ainer der gewen ist von Iulio dem ersten kayser <���…>» ( Lhotsky A. Privilegium maius… S. 89).
328
«Igitur hec provincia ab incolis Ostrogocia est vocata, id est Östergæu vel orientalis, quia versus orientem sita est; nunc pulchro ydiomate Austria, id est Österrich appellatur» (Historiae Patavienses et Cremifanensis // MGH SS. T. 25. Hannover, 1880. P. 610–678, здесь P. 663). Ср. также: Moeglin J.-M. La formation d’une histoire nationale en Autriche au Moyen Âge // J. des savants. 1983. No. 1–3. P. 169–218, здесь P. 201.
329
MGH. Deutsche Chroniken und andere Geschichtsbücher des Mittelalters. Bd. 6. Hannover; Leipzig, 1909. S. 8.
330
MGH. Deutsche Chroniken… S. 25–26.
331
Ibid. S. 28.
332
Ibid. S. 62.
333
Подробнее см.: Appelt H. Privilegium minus. Das staufische Kaisertum und die Babenberger in Österreich. Wien; Köln; Graz, 1976.
334
Thomas Ebendorfer. Op. cit. P. 11–35.
335
Историки давно уже переводили avunculus из грамоты Цезаря как Oheim, но не подчеркивали вероятность того, что сначала именно слово Oheim перевели как avunculus: Huber A. Geschichte… S. 26, 28; Begrich U. Op. cit. S. 76.
336
Такое же мнение высказано авторитетным автором: Lhotsky A. Apis Colonna, Fabeln und Theorien über die Abkunft der Habsburger. Ein Exkurs zur Cronica Austrie des Thomas Ebendorfer // Idem. Aufsätze u. Vorträge. Bd. 2. Wien, 1971. S. 7–102, здесь S. 32–33. О том, что Рудольф IV использовал в обращении слово Oheim (avunculus) только в письмах к имперским князьям и имперским графам, но никогда к собственным подданным, см.: Baum W. Op. cit. S. 141.
Читать дальшеИнтервал:
Закладка: