StaVl Zosimov Premudroslovskiy - Jinni detektiv. Kulgili detektiv

– Men kartridjni olsam bo’ladimi?

– O’tiring va o’tiring… Bizning biznesimiz bor… Ertaga Sankt-Peterburgga boramiz. – Ottila o’rnidan turdi, o’girilib stulga o’tirdi.

– Nega?

– Gogolning burnidagi o’g’irlangan yodgorlik qidirmoqda.

– Aaaaa … – Ensefalopat oyoq ostiga oyoq tashlab, qo’l ostidagi odamlar va mehmonlar uchun kresloga o’tirdi. – Men eslayman, Bos…

APULAZ 2

Xarutun Karapetovich ingichka va uzunga qaradi. Yuzi odatdagi kavkazlik edi. Sochlar kulrang, uzunligi elkalariga, hatto somonga o’xshaydi. Techchkada mehmonlarga ishlov beruvchi sifatida avvalgi ishlaridan olingan qattiq kal boshlandi. Ilgari u chorvador bo’lib, o’n yil qamoqdan keyin siyosiy mahbus sifatida ishlagan. Bu latifada, qishloq kengashidagi taftishchiga, proletariatning etakchisi Lenin va hatto to’ng’izlar haqida gapirib berishdi va u momaqaldiroq gumburladi. Lenin bunga javoban osonroq bo’lardi, shunchaki kulib yubordi, ammo u erda mahalliy hokimiyat – yo’q. Ammo bu postsovet davrida edi. Va shuning uchun Sovet tuzumining yo’q bo’lib ketishi bilan jinoiy rekord ham yo’qoldi. U reabilitatsiya qilindi va gaz imtiyozlari berildi. Ammo nafaqaga chiqishi bilan u jamiyat uchun foydali bo’lishni xohladi va keyin yangi uchastka militsionerining xotini ko’k ko’zlari bilan yolg’on gapirdi va… qolgani HACK… Shunday qilib, menimcha, qasam ichmayman… Shunday qilib u korporatsiyaga bordi. uchastka militsioneriga topshirildi va unvon armiya xizmatida qoldi.

U ingliz detektivi Poirotni yoqtirar edi va shu sababli Xolms singari trubka chekdi, shunchaki ularni aralashtirib yubordi. U Elkil singari shlyapa va mo’ylov kiygan, faqat gruzin edi. Hatto qamish Mariinskiy opera va balet teatri ishchilaridan oy qutisiga xuddi shunga o’xshash va chakmonni sotib olgan edi. Poyafzallar ushbu hududda poyabzal ishlab chiqaruvchi qo’shnining buyurtmasiga binoan qilingan. U hatto ularni pinlar bilan qoqib qo’ydi va u yurganida, ayniqsa asfaltda, u ot kabi otdi yoki Broadway qizi kabi. Burni burgutnikiga, katta ko’zlari esa lemurga o’xshar edi.

– Demak, – dedi Ottila va maxsus stulga o’tirdi. Izya eshikni qarsillatib kabinetga kirdi. U patnisda baliq bilan qovurilgan tuxumni va uning yangi siqilgan sarimsoq sharbatini olib ketdi. – tezroq keling, aks holda piton allaqachon jiringlaydi.

– Fuuuu! – injiq Insefalopat, – uni qanday ichasiz? Siz dam olishingiz mumkin…

– Oqlangan gurmda nimani tushunasiz? Ichmang. Menga shaxsan yoqadi. – Ko’ngil … – Ottilaning bir elinini oldi va …, – Uhh, – yon tomonga burdi. U o’rnidan sapchib turib, idoraning eng olis burchagiga yugurdi. Tumansimon shaklda hosil bo’lgan tuberkim uchastka tomog’idan chiqib ketdi va shu zahotiyoq ko’zdan yosh oqizadigan gaz singari butun xonani suv bosdi. Arutunani astmatik spazm tutdi va u yo’talganda u mahorat ko’rsatmadi.

– Uyalasizmi yoki nimadir?! Men sizning otalaringizga mosman.

– Yoki onasi? – Ottila qovurilgan tuxumni boshdan kechirayotgan edi va og’iz bilan, maydalangan maydalarni tupurib, qat’iy po’stloq edi: – Hamma o’ziga xos ta’mga ega, – dedi hindu maymundan tushib, xo’rozini banan barglari bilan artib. Ko’zni xohlaysizmi?

– Oh! Kechirasiz, homiy, men bir narsani unutdim … – Arutun Karapetovich xijolat bo’lib, stulga o’tirdi.

To’satdan ko’chaning kirish eshigi qiya ochilib, qariyb yuz yoshli bir kampir kabinetga kirdi.

– Kim eshikni yopmadi??? Men bandman, buvim!!! – Bug Klop va bo’g’ilib qoldi…

Xotin yo’talayotganini eshitdi va vasiyatnoma yozishi uchun unga varaq va qalam bilan yugurdi. Ammo uning befoyda ekanligini ko’rib, chayqalib, erini suyakli elkasiga tashladi. Ottila qichqirdi va sarig’ini tupurdi.

– U, Harutun, eski xaftaga, kelganda nega orqangizdagi eshikni berkitmadingiz? Va siz, buvisi, tashqariga chiqing, bizda uchrashuv bor.

– Qanday? – deb so’radi kar buvisi.

– Xafa! kechki ovqatdan keyin keling!! – dedi Klop baland ovozda.

– Ovqatlang, eyavering, marigold bilan sevgilim… Kutaman. – buvisi jilmayib qo’ydi, chunki boshqa stullar yo’q edi va bu erda bo’sh joy berish odat tusiga kirmagan edi, tomoshabinlardan hech kim xayolga kelmadi.

– Qanday tushlik? Xo’sh? Men nonushta qilyapman… Va keyin kun tartibida: qo’l ostidagilar bilan ishlash. – Ottila qo’lini silkitdi va bir bo’lak tuxum bilan qoshiq tutib, to’g’ri Arutunning ko’ziga ko’karganni ko’tardi, – sizmi? – stulga sakrab tushdi, – minnatdorlik bildirmay, stolga sakrab tushdi, – siz faqat oydin yog’ini eyishingiz va yuzingizni bir-biringizga urishingiz mumkin. Men koyot kabi yurmayman.. – va akrobat kabi bir oz sukutdan foydalanib, men stoldan polga sakrab tushdim-da, siz bilan gaplashdim… Ariza yozing va shu ham!

– Qanday gap? Siz nima qichqiryapsiz? «Isolde Fifovna uni King Kingning qichqirig’i bilan to’xtatdi.»

– Qani? – mitti boshidan boshladi.

– Nima qichqiryapsan? – xotirjam va xotirjam so’radi u, – ko’ryapsanmi, u uzoq vaqt uxlab yotibdi.

– Xo’sh, bu erda, hozir, bir kechada qolish? Xayriyatki, bu nafaqaxo’rni olib chiqing … – Ottila sumkaga solindi va kechki ovqat uchun stulga o’tirdi.

– Men Insefalopatman, Incifalate emas, homiyman. – Korolni tuzatib, uxlayotgan kampirning oldiga bordi. Uni Poirot yoki Uotson singari xivich bilan engil silkitdi. – Azizim, baribir?! – stolda va stolda o’tirgan xo’jayinga murojaat qildi.

– Boss, u mening fikrimcha xijolat tortdi.

– Nima? Rape-rattle.

– Xo’sh,. Nafas olmaydi. O’lgan. – dedi yana qo’rqinchli ovoz bilan Xarutun. Uning lablari titradi. U xuddi shunday taqdir uni kutadi deb tasavvur qildi. Xarutun yig’ladi.

Ottila bir og’iz ovqat bilan muzlab qoldi. U xotiniga qaradi va so’radi:

– Jinka, borib tekshirib ko’ring.

Fifovna keldi va kampirni yoqasidan ko’tardi. Oyoqlari poldan tushdi, tizzalar tekislanmadi. U o’rnidan turdi va jasadni krujka oldiga vaza singari qo’ydi, ahmoqona og’zi bilan to’lgan, chaynalgan tuxum bilan eriga qaradi.

– O’zing ko’r, shma, u o’lganmi yoki yo’qmi?! – va ketmoqchi edi. – He, Jinka. Jinka uchun javob berasiz. – deb g’o’ldiradi u.

– Uni stoldan olib qo’ying, ahmoq!!! Siz… haqiqatan hammi yoki nima? Men bu erdagi xo’jayinman, va xo’jayin, siz esa …?

– Xo’sh, yana boshlandi. – g’o’ldiradi Intsefalopat.

– Va siz Ottila Aligadzhievich Klop fondidan bepul foydalanasiz! – og’iz bo’shlig’i parchalanib ketdi, va umuman… pah, baqirish, – u stolga ko’tarilishdan oldin og’zidan tupurdi va qichqirdi. – Siz bu erda xizmatkorsiz. Tushundingizmi?

– Ha, hazratim. – Donald Isoldushka va tiz cho’kib. Uning boshi stolda turgan erining boshi bilan qizarib ketgan edi. Va ularning boshlari kattaligi har qanday pessimistni hayratga soladi: uning kallasi undan besh baravar katta edi.

– Mayli, heh heh, meni kechiring, buvimni ayvon eshigidan olib chiqing. Yo’q, kulbadan yaxshiroq. Tong otdi va kimdir uni topadi.

Xotin jasadni olib, egasi buyurgan joyga olib bordi. Axir u katta to’shak darajasida texnik, muhandis va kotib-referent sifatida ham ishlagan. Bir daqiqadan keyin u qaytib kelib, stol tomon yurdi.

– Men uni panjara ustiga tashladim.

– Siz ahmoqmisiz yoki biror narsami? Bu o’simlikning faxriysi. To’g’ri, o’tirgan. Qisqasi – buj.

– Siz ovqatlanasiz. – xotini likopchani yuqoriga ko’tardi.

– Hohlamayman. Siz uni mening plastinkamga qo’yishingiz kerak edi. Bu qanday taom? Chiqib oling, bolalar ovqatlanishsin. Faqat ularga nima yedim, ularga aytmang. Va keyin ular nafratlanishadi.

– Agar og’zingizdan fohishangiz bo’lsa, to’g’ri. Yuz yil oldin oxirgi marta tozalagandan so’ng, tishlarini yuvish kerakmi? – xotin stoldan idish-tovoqlarni yig’ib, kulbaning yarmiga bordi.

– Jim bo’l, ayol! Hidlardan nimani tushunasiz? Xo’sh, – men stolimdan maydalangan va tomchilar bilan yengimni otib yubordim. – Men nima demoqchi edim. Hux?.. Shunday qilib, Butrusga borishga tayyorlaning.

– Nega?

– Oh, hamkasb, bizning yangi jiddiy biznesimiz bor. Birinchi va oxirgi!

– Sankt-Peterburgga o’tkazilyapmizmi? – Xarutun sochlarini burnidan tortib oldi, xursand bo’ldi va qamish bilan urdi.

– Yo’q, salqinroq oling. Yo’qotilgan tovuq va ho’kizni qidirib, jiddiy masalalarni ko’rib chiqamiz va bostirma atrofida so’ramaymiz. Va keyin, biz uni topsak, bizni yuqori darajaga o’tkazishadi…

– Osmon qayerda?

– Aqlsiz, osmonda Amerika yo’q.

– Va nimani qidiramiz? Bizni Amerikaga yuborish uchun nimani topish kerak?

– Biz burunni qidiramiz…

– Kimning burni? – Xarutun tushunmadi.

Ottila stol ustiga chiqib, narigi tomonga, Korbalga yaqinlashdi. U o’tirdi va oyoqlarini silab, ular bilan suhbatlashdi.

– Xo’sh, gapim yaxshi … – u yarim ovoz bilan gap boshladi.

– Keyin nima pichirlash bilan?

– Nerd, raqobat. Bu ishni «Fids» olib qo’yishi mumkin.

– Oh! Ultriumni angladim.

– Shunday qilib, englar. Heh, ajoyib! Men «kartridj», va siz «yeng». Va kartrij gilamga solinadi. Hahaha Kulgili

– Yo’q. Ular o’qni kartridjga joyladilar.

– Nima, aqlli? Va bilasizki, bizning mamlakatimizda hamma aqlli – kambag’al va kambag’al. O’zgarishni xohlaysizmi? Keyin tinglang, men ikki marta tushuntirmayman. Muqaddas joy – bu hech qachon bo’lmaydi. Sizning joyingiz nafaqat Muqaddas… Bilasizmi, bizning qishlog’imizda qancha ishsizlar sizning bo’sh joyingizni egallashni istashadi?

Xarutun qo’rquvdan ko’zlarini yumdi va qarilik ko’z yoshlarini to’kdi.

– Kechirasiz, kartrij, manevraga o’q qo’yilmaydi, balki kartrij.

– Xo’sh, eshiting, qanchasini tushuntiraman: Eeee… siz Gogolni o’qidingizmi?

– U mogul ichdi.

– Meni hazillashyapsizmi?

– Bu hazil edi. Uning ishtirokidagi filmlarni tomosha qildim.

– Juda yaxshi. Siz NOS haqida film tomosha qildingizmi?

– Kimning burni haqida?

– Xo’sh, bu sizniki emasmi? … – Ottila stoldan sakrab tushdi, – yana hazil?

– Mnn, ha! – qariya diqqat bilan o‘rnidan turdi. Ottila korpusning jag’iga qaradi va ko’zlarini katta-katta ochib, boshini oxirigacha tashladi va faqat uxlayotgan pleksusni ko’rdi.

– O’tir!! – deb baqirdi u. Korporatsiya boshlang’ich pozitsiyada o’tirdi.

– Men esladim. Ultrium… bu erda odam burnini yo’qotgan…

– Yodingizdami?

– Xuddi shunday!!

– Shunday qilib, biz uni qidiramiz. O’zi … – Va Ottila shiftga barmog’ini tekkizdi. – mendan yarim kun so’radi. U bu masalani shaxsan o’zim hal qilishimni juda iltimos qildi. Shunday qilib, aytganda, shaxsiy nazoratni o’z qo’liga oldi.

– Xudo?

– Yo’q, sen ahmoqsan, marshal. Nuuu, bizning xudoyimiz. U bunga loyiq hech kim yo’qligini aytdi … – Ottila bo’ysundi va vaziyatni nazoratga olib, tiz cho’kdi.

– Va biz uni qanday qidiramiz. Bu hikoya?! Bundan tashqari, ular vafot etishdi.

– Ular kimlar?

– Xo’sh, bular, bosh qahramonlar ancha oldin vafot etgan… va Gogol asosiy guvoh, xuddi shu… yaxshi, o’lik.?! Bu hazil emas.. Ahhh?

– Nodon. – Xato Incefalopatning tizzasidan sakrab chiqdi. – Biz o’g’irlangan mis taxtadan yodgorlik qidiramiz. Ya uysizlar, yoki yolg’onchilar. Hammasi bo’lib NOSU yodgorligi va ehtimol… antikalar.?!

– Va kim bu erda qoladi?

– Isolde va Izzy asosiy uchun.

– U hali ham kichkinami?

– Hech narsa kichik emas, men uning yoshidagi ayollarni allaqachon bilar edim.