Адам Глебус - Дамавiкамерон (на белорусском языке)

"Трэба ўцякаць ад глянцатварай гнюснасцi", - вырашыў юнак.

- Ну дык пойдзем у госцi?

- Добра, толькi па дарозе зойдзем на хвiлiнку ў педагагiчную вучэльню, трэба ўдакладнiць расклад iспытаў.

- Мая iнтуiцыя не падвяла мяне!

Гомiк з юнаком выйшлi з парку праз цэнтральную браму, упрыгожаную белай каланадай.

- Не турбуйцеся, я нядоўга, - кiнуў юнак перад тым, як адчынiць дзверы вучэльнi.

Самазадаволены Гомiк застаўся чакаць каля срэбнабокай вазы, у якой красавалi жоўтыя нарцысы. Ён жа не ведаў, з якiм намерам юнак завiтаў у вучэльню. А прычына была не ў раскладзе iспытаў. Стрыечны брат юнака выкладаў там фiзiчную культуру, гэта ён i ўгаварыў хлопца сысцi са школы ў вучэльню i паабяцаў усялякую падтрымку.

Свайго брата, карчакаватага стрыжанага пад нуль маладзёна, юнак знайшоў у спартовай зале, дзе той судзiў гульню ў баскетбол.

- Спадар Кружаль, можна Вас на хвiлiнку, - паклiкаў юнак старэйшага брата.

Вiсклiвы свiсток спынiў гульню.

- Ты што, не бачыш, я заняты? Нешта здарылася? - на калiдоры спытаўся фiзкультурнiк.

- Да мяне прычапiўся Гомiк.

- Дзе? - фiзкультурнiк, вiдавочна, зацiкавiўся прыгодаю малодшага брата.

- У парку Чалюскiнцаў.

- А цяпер ён дзе?

- Чакае каля вучэльнi, круцiцца каля вазы з нарцысамi.

- Што мяркуеш зрабiць?

- Я ў цябе, мой настаўнiк, прыйшоў папытаць.

Старэйшы з братоў надзьмуў шчокi так, нiбыта хацеў сказаць слова ды забыўся адчынiць рот, потым ён, каўтануўшы нясказанае, прамовiў наступнае:

- Бiць такiх трэба! Згодны? Смяротным боем бiць i забiваць! Iдзi прызнач Гомiку спатканне ў парку Чалюскiнцаў гадзiне а восьмай, калi шарэць пачне.

Узбуджаны юнак падбег да Гомiка:

- Прабачце, Артур, тут якраз пачынаецца кансультацыя па лiтаратуры, i я мушу застацца, але калi Вы не супраць, дык давайце сустрэнемся ўвечары, у парку, каля скульптурнага аленя.

- А ў колькi? - На Гомiкавым твары праявiлася астуджанасць. - Ты ж ведаеш, я жыву з матуляю, а яна не любiць, калi позна затрымлiваюся.

- Гадзiне а восьмай, я буду чакаць Вас, Артур, - юнак, знарок не слухаючы адказу, вярнуўся ў будучую alma mater.

Расчараваны Гомiк падышоў да вазы i сарваў колькi нарцысаў, мусiць, для любай мамы.

У цёплым вечаровым парку людзей было наўздзiў шмат: шпацыравалi парачкi каханкаў, на лаўках вуркаталi пенсiянеры, бацькi гулялi з вазочкамi. Цяпло, робячы будзённую справу, мiж iншым зруйнавала жорсткi план стрыечных братоў.

- Усё ўскладняецца, - канстатаваў фiзкультурнiк.

- Ясна, не будзем жа мачыць на вачах у мамачак, дачушак i бабулек. Але чакай, ёсць варыянт. За аглядальным колам стаiць двухпавярховы дамок.

- Прыбiральня, - паспрабаваў удакладнiць фiзкультурнiк.

- Ды не, я кажу двухпавярховы. Дзе ты бачыў у парках двухпавярховыя прыбiральнi? Не перарывай. Гэты дамок - школа фiгурнага катання, пры iм ёсць агароджаны плотам пляц. Узiмку ён робiцца катком, а ўлетку ляжыць звычайная пустка. З трох бакоў яна мяжуе з паркам Чалюскiнцаў, а з чацвёртага боку...

- З заводам iмя Вавiлава?

- Iзноў перарываеш, - юнак удаў на рабацiнiстым твары грымасу крыўды, не з заводам, а з батанiчным садам. Сягоння сад не працуе, наведнiкаў няма. Я правяду Гомiка ў батанiчны сад, i там, каля азярца з лебедзямi, мы яго адмудохаем i адмяцелiм, казла дранага.

- Слухай, а батсад ахоўваецца мянтамi?

- Мусiць, ахоўваецца, адзiн мент на дзесяць тысяч дрэўцаў.

Старэйшы з братоў накiраваўся да аглядальнага кола, а малодшы - да скульптурнага аленя, дзе яго ўжо добра-ткi зачакаўся добразычлiвы Гомiк.

- А я захваляваўся, што не прыйдзеш, - Гомiкавы вусны заўсмiхалiся адасоблена ад вачэй.

- Прабач, кансультацыi зацягнулiся, абiтурыенты за адзiн вечар вырашылi даведацца пра ўсё, што не вывучылi за год. Але забудзем будзённае. Куды iдзём, Артур?

- Куды-небудзь найдалей ад пенсiянераў з унукамi.

- Я ведаю зацiшнае месца: вербы, стаў, лебедзi плаваюць...

- Як у Пiкасо: лебедзь з адлюстраваннем у вадзе нагадвае скарпiёна...

Гомiк з юнаком абмiнулi доўгi стол, за якiм атабарылiся шахматысты-аматары, i пайшлi тапалёвымi прысадамi да пляцоўкi з атракцыёнамi. Грукат, ляскат i вiскат - музычныя карцiнкi народнай весялосцi.

"Пахне чабор, пахне чабор... А вось арэлi стваралiся дзеля таго, каб хлопец мог усё ж зазiрнуць пад дзявочую спаднiцу", - падумаў юнак, калi выводзiў Гомiка на пустку.

- Тут ёсць патаемныя веснiцы для прыбiральшчыц, - юнак падвёў Гомiка да жалезнай брамкi, зачыненай на калок.

Па прысадах, абсаджаных маньчжурскiмi гарэхамi, юнак завёў новага знаёмага да штучна выкапанага стаўка, пасярод якога плавала лебядзiная хатка. Побач з хаткаю плавалi i лебедзi.

- Ну як табе, Артур, лебедзi?

- Хатка прыгожая, райскi востраў, а самi птушкi закажанелыя, вiдаць, што паланёныя, - Гомiк прысеў на лаўку, пастаўленую спецыяльна для любавання лебядзiным стаўком.

Юнак убачыў, як з-за кустоў шыпшыны выходзiць фiзкультурнiк, i стаў так, каб засланiць Гомiку птушыны дамок, i завiшчаў гнюсным голасам:

- Што, падла, згвалцiць мяне надумаў, асла ў парку знайшоў, я табе зараз кокi абарву, яечню падсмажу i з'есцi загадаю.

Юнак верашчаў так гiдка, што любы нармальны чалавек як мiнiмум адхiснуўся б ад слоўнага бруду. Але Гомiк зрабiў iншы жэст, ён хiтнуў галавою так, быццам уласным iлбом ламаў чужое пераноссе. Гомiк прыўстаў з лаўкi i развёў рукi так, нiбыта збiраўся зрабiць вертыкальны ўзлёт. Юнак адскочыў, бо ўбачыў у варожай руцэ вастрадзюбы шып сталёвага стылета.

- У яго швайка! - аселым голасам юнак папярэдзiў брата фiзкультурнiка, якi ўжо пачаў раскручваць над галавою роварны ланцуг.

Гомiк зрабiў рывок да юнака, паспрабаваў зачапiць стылетам ускiнутую руку, але ўспароў адно паветра. Затое змяя ланцуга хвостка абвiла свой хвост на запясцi, стылет праляцеў метраў з пяць i слiзгануў у траву. Вольнай, не схопленай ланцугом, рукою Гомiк зрабiў трапны ўдар па кадыку фiзкультурнiка. Той захапаў ротам паветра, не раўнуючы люстраны карп, нават вочы ў выкладчыка фiзiчных практыкаванняў пабялелi, як у дохлай рыбiны.

I тут здарылася непапраўнае, юнак, знайшоўшы ў траве зброю, падляцеў да байцоў i, укленчыўшы, увагнаў шып стылета ў Гомiкава пахавiнне.

- Ну як я яго трахнуў? - спытаўся атупелы юнак у пераляканага фiзкультурнiка.

- Гомiку ўсё адно... А што з намi будзе?

- Будзем жыць, як i раней жылi, - юнак выцягнуў з нябожчыка доўгi стылет.

LXVI. ДАМАВIК-7

Самотная жанчына вярталася з працы. Жыла яна ў шаснаццацiпавярховiку, на апошнiм паверсе, у аднапакаёўцы. Як i вядзецца, лямпачкi ў пад'ездзе скралi i паразбiвалi. Жанчыне давялося навобмацак шукаць лiфтавую кнопку. Нарэшце пластыкавы цылiндрык утапiўся ў адтулiну. У далёкай вышынi ляснула i заскрыгатала жалеззе. Цылiндрык налiўся сакаўным крывавым святлом.

"Невiдушчае вока маленечкага цыклопа", - спаэтызавала жанчына.

- Можа быць i такое параўнанне, - з цямрэчы загучаў нiзкi голас. - А можна iнакш, маленькi святлафор, якi забараняе дзецям уваход у свет жахлiвых дарослых казак. I ты, самотная жанчына, яшчэ паспееш уцячы на вулiцу. Голас насоўваўся i гучнеў. - Толькi з вулiцы, каб трапiць дамоў, давядзецца зноў вярнуцца ў пад'езд. А тут, у самым кутку, чакацьму я - Дамавiк.