Абдурахман Юнусов - Эсперанто? Это просто! Учебник международного языка

Запишем новые слова — ni skribu la novajn vortojn:

kontinento

Azio

Eŭropo

Ameriko

Aŭstralio

Arktiko

Antarktiko

kostumo

jupo

bluzo (как мы договорились, слова, понятные без перевода, я и даю без перевода — sen traduko!)

eterna — вечный

sorto — судьба

mapo — карта (geografia)

servo — служба (ср. сервис)

robo — платье

morto — смерть (ср. натюрморт — буквально — мертвая натура; сальто-мортале — смертельный прыжок)

teni — держать

silento — молчание

ŝafo — овца (переведите — Silento de la ŝafidoj)

kosti — стоить

gasto — гость

resti — оставаться

decido — решение

loko — место

iu кто-нибудь, кто-то

io что-нибудь, что-то

ia какой-то

ie — где то

iam когда-нибудь, когда-то

iom сколько-нибудь (iomete — немножко)

ĉiu каждый, всякий

ĉio — вес

ĉia — всяческий

ĉie — везде

ĉiam — всегда

ĉiom — сколько угодно

krom — кроме;

krome — кроме того

diversaj разные, различные

frcmda — чужой, иностранный movi двигаться.

Legu kaj traduku la tekston!

Ruslan kaj Irina lernas la internacian lingvon Esperanto. Ili vizitadas la kurson de Espcranto ĉe Dagestana Stata Universitato. Krom ili la kurson vizitadas ankoraŭ dudek gestudentoj, kiuj studas en la diversaj fakultatoj: filologia (не забывайте — ударение — на предпоследнем слоге!), historia, matematika, jura, fakultato de fremdaj lingvoj, ekonomia kaj aliaj (к. a.).

La kursanoj studas gramatikon de la lingvo kaj historion de Esperanto-movado. Ruslan kaj Irina helpas unu al la alia. Ili kune faras la ekzercojn kaj la taskojn, kiujn disdonas al ili la instruisto. La kursanoj jam korespondas kun geamikoj el diversaj landoj: kun francoj, italoj, germanoj, bulgaroj, poloj, svedoj, belgoj, norvegoj, ĉefioj, slovakoj, kroatoj, brazilianoj… Ili sendas leterojn kaj ricevadas respondojn el fremdaj landoj.

Kion lernas Ruslan kaj Irina?

Kiun kurson ili vizita-das?

Kiu ankoraŭ vizitadas la kurson?

Kiom da gestudentoj lernas en la kurso?

Kie ili studas?

Ĉu Ruslan kaj Irina helpas unu al la alia?

Ĉu vi helpas al viaj geamikoj?

Ĉu vi kune lernas Esperanton?

Kion disdonas la instruisto?

Ĉu vi korespondas kun iu?

Ĉu vi havas multe da korespondamikoj?

Mapo

Bonan tagon!

Для начала займемся переводом с русского на Эсперанто.

Черный кот.

Красное море.

Хорошая пословица.

Короткое упражнение.

Новая газета.

Международный язык.

Плохая новость.

Седьмой этаж.

Короткая улица.

Стакан воды.

Робкий мальчик.

Веселый толстяк.

Наши добрые друзья.

Mirinda homo.

Sento de amo.

Frua mateno.

Bela vespero.

Taso da teo.

Granda mondo.

Parolema homo.

Viziti muzeon.

Telefonu al la amiko.

Somera tago.

Nekredema homo.

Monda frateco.

Du proverboj:

Kiu lernas, tiu scias.

Kiu volas, tiu povas.

Нам осталось выучить еще несколько суффиксов и приставок.

Sufikso — igозначает сделать каким-либо, заставить, побудить к чему-либо. Например:

blanka — белый, blank igi — побелить (сделать белым);

akra — острый, akr igi — наточить;

devi — долженствовать, dev igi — обязать,

bruli — гореть, brul igi — сжечь.

Sufikso — iĝозначает сделаться каким-либо, стать:

blank iĝi — побелеть;

naski — родить, nask iĝi — родиться.

Помните, мы говорили о словах из одних лишь суффиксов и приставок? Запомните слово, которое вам будет часть попадаться, если вы намерены участвовать во встречах, фестивалях, конгрессах и т. д.: aliĝi (al-iĝ-i) — присоединиться, вступить.

Prefikso mis(приставка mis-) обозначает ошибочность, путаницу:

miskompreno — недоразумение,

misaŭdi — неправильно расслышать.

Prefikso retroобозначает обратное действие:

retroiri — возвращаться назад;

retroaktiva — ретроактивный, имеющий обратное действие (закон и т. п.).

Sufikso — ujимеет три значения.

1 — вместилище чего-либо, например:

cukero — сахар, cuker ujo — сахарница;

cindro — пепел, cindr ujo — пепельница.

2 — плодовое дерево:

pomo — яблоко, pom ujo — яблоня.

3 — обозначение страны:

ĉino — китаец, Ĉin ujo — Китай;

соответственно: franco — Franc ujo,

greko — Grek ujo.

Надо сказать, что в этом значении суффикс — uj- устарел и практически вытеснен^ суффиксом — i. Теперь говорят не

Rus ujo, Franc ujo, Ĉin ujo и т. п., а

Rus io, Franc io, Ĉin io…

bonigi,

edziĝi,

edziniĝi,

araikigi,

amikiĝi,

Britio,

monujo,

retrorigardo.

egala — равный

dum — во время, в течение

krono — венок

benko — скамейка

muso — мышь

aventuro — приключение

diligenta — прилежный

meti — класть

kesto — ящик

parkere — наизусть

apud — возле, около

tra — сквозь, через

pano — хлеб

nun — теперь, сейчас

ol — чем (союз)

revi — мечтать

tute — полностью, совсем j

u pli… des pli — чем… тем

nek… nek — ни… ни

fiŝo — рыба

viando — мясо

okupi — занимать (ср. оккупация)

simio — обезьяна

amara — горький

ого — золото

droni — тонуть

egaleco,

frateco,

dum leciono,

dum jaro,

poŝtkesto,

nun faru aferon,

rigardi tra fenestro,

metu ludilojn en la keston,

sidi sur benko,

ju pli multe,

des pli bone.

Поговорка:

Nek fiŝo, nek viando. — Ни рыба, ни мясо.

Обратимся к грамматике.

Сегодня мы узнаем степени сравнения прилагательных и наречий.

Сравнительная степень образуется с помощью pli — более.

Превосходная — plej — самый.

Tiu domo estas plialta — тот дом выше.

Tiu bildo estas plibela — та картина красивее.

Tiu domo estas la plejalta — тот дом — самый высокий.

Tiu bildo estas la plejbela — та картина — самая красивая.

Proverboj:

Pli bone io, ol nenio. — Лучше что-то, чем ничего.

Simio al simio plaĉas pli ol ĉio. — Обезьяна обезьяне нравится больше всего.

Unu floro ne estas krono. — Один цветок — (еще) не венок.

Legu kaj traduku la tekston!

Ruslan diras: Irina estas la plej bela inter ĉiuj studentinoj! Kaj Irina pensas: Ruslan estas la plej saĝa inter ĉiuj junuloj! Dum la libera tempo Ruslan ofte pensas pri Irina. Li revas baldaŭ edziĝi. Ankaŭ Irina revas pri la tempo, kiam ili estos kune kaj iĝos tute feliĉaj. Sed ŝi diras: estus pli bone iomete atendi. Mi devas fini la studadon en la universitato.

Respondu la demandojn:

Kion diras Ruslan?

Kiu estas la plej bela studentino?

Pri kio pensas Irina?

Ĉu Ruslan estas saĝa?

Kiam Ruslan pensas pri Irina?

Pri kio li revas?

Pri kio revas vi?

Ĉu vi havas revojn?

Pri kio revas Irina?

Kiam Ruslan kaj Irina iĝos tute feliĉaj?

Ĉu vi estas feliĉa?

Kion diras Irina?

Kion ŝi volas?

Kiu estas via plej bona amiko?

Kiu urbo estas la plej granda en la mondo?

Kiam vi naskiĝis?

Kie vi naskiĝis?

Pri kio vi okupiĝas dum la libera tempo?

Lernu la versaĵon parkere:

Замечу попутно, что для того, чтобы избежать ритмического однообразия и монотонности, в эсперантской поэзии возможно отбрасывание окончания — о, но только у существительного в именительном падеже и единственном числе, а также элизия артикля lа (l').

Simio al simio plaĉas pli ol ĉio.