Ирина Кротова - Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы

La kardo restas senmova (чертополох остаётся неподвижным) por montri sian atendon pri la klarigo (чтобы показать своё ожидание объяснения: «об объяснении»: klara – ясный ).

– Jes (да), jes! La homoj faras brandon el la radikoj de la gencianoj (люди делают водку из корней горечавки). Brandon, pro kiu la homoj perdas saĝecon (из-за которой люди теряют ум). Ankaŭ mia estro estas ŝatanto de tiu trinkaĵo (мой хозяин – тоже любитель этого напитка: trinki – пить ) kaj ĉiumatene (и каждое утро: mateno – утро ), trinkinte kelkajn glasetojn da ĝi (выпив несколько рюмок его: glaso – стакан ), li prenas bastonon kaj (он берёт палку, и) "Hej, Marko, ci obstina azeno (ты упрямый осёл), do antaŭen (ну же, вперёд)!" kaj li provas la solidecon de sia bastono sur mia dorso (и он испытывает прочность своей палки на моей спине: solida – прочный, крепкий ) kaj se mi ne tuj obeas (и если я не сразу слушаюсь), kvazaŭ mi estis ricevinta de li sukerkubeton (как будто я получил от него кусочек сахару: «сахарный кубик»: sukero – сахар ), li draŝas min kiel la spikojn en la grenejo (он молотит меня как колосья в амбаре: greno – зерно ).

La kardo restas senmova por montri sian atendon pri la klarigo.

– Jes, jes! La homoj faras brandon el la radikoj de la gencianoj. Brandon, pro kiu la homoj perdas saĝecon. Ankaŭ mia estro estas ŝatanto de tiu trinkaĵo kaj ĉiumatene, trinkinte kelkajn glasetojn da ĝi, li prenas bastonon kaj "Hej, Marko, ci obstina azeno, do antaŭen!" kaj li provas la solidecon de sia bastono sur mia dorso kaj se mi ne tuj obeas, kvazaŭ mi estis ricevinta de li sukerkubeton, li draŝas min kiel la spikojn en la grenejo.

La kardo indigne skuiĝas (чертополох возмущённо вздрагивает: «встряхивается»: skui – трясти ).

– Kion vi diras (что вы говорите)? Li batas vin (он бьёт вас), ĉu vere (неужели)? Malfeliĉa azena moŝto (несчастное ослиное превосходительство), tamen vi estas pli malfeliĉa ol mi (всё же вы более несчастны, чем я), kiu plendas (который жалуется), ĉar la homoj preterpasas (потому что люди проходят мимо) ne tuŝante min (не трогая меня). Jen (вот), vere mi kompatas vin (правда я жалею вас = мне правда жаль вас), eĉ pli (даже более /того/), mi dezirus plaĉi al vi (я желал бы нравиться вам) kaj ne miru (и не удивляйтесь), ke mi amas vin (что я люблю вас), ĉar vi sola amike proksimiĝas al mi (потому что вы единственный = потому что только вы по-дружески приближаетесь ко мне: proksima – близкий ). Mi estas nur kardo (я – только чертополох), sed kredu (но поверьте), se mi estus malpli pinte pikanta (если бы я был менее = если бы я был не таким острым и колючим: «остроконечно колющим») mi volonte proponus min al vi (я охотно предложил бы себя вам) por kvietigi vian malsaton (чтобы успокоить ваш голод: kvieta – спокойный ).

La kardo indigne skuiĝas.

– Kion vi diras? Li batas vin , ĉ u vere ? Malfeli ĉ a azena mo ŝ to , tamen vi estas pli malfeli ĉ a ol mi , kiu plendas , ĉ ar la homoj preterpasas ne tu ŝ ante min . Jen, vere mi kompatas vin, eĉ pli, mi dezirus plaĉi al vi kaj ne miru, ke mi amas vin, ĉar vi sola amike proksimiĝas al mi. Mi estas nur kardo, sed kredu, se mi estus malpli pinte pikanta mi volonte proponus min al vi por kvietigi vian malsaton.

Marko bonkore karesadas per sia rigardo (добродушно: «добросердечно» ласкает своим взглядом) la vigle skuiĝantan kardon (резво качающийся чертополох).

– Eĉ kun via pinteco vi ŝajnas esti bona (даже с твоей колючестью ты кажешься: «кажешься быть» хорошим)!

– Ĉu vere vi ne timas min (неужели вы не боитесь меня)? Ĉu vere mi ne ŝajnas esti por vi tiel abomeninda (неужели я не кажусь: «кажусь быть» для вас настолько: «так» отвратительным) kiel la gencianoj (как горечавки)? Nu (ну), tiam akceptu min (тогда примите меня)! Faru kun mi tion (делайте со мной то), kion vi volas (что вы хотите)!

Marko bonkore karesadas per sia rigardo la vigle skuiĝantan kardon .

– Eĉ kun via pinteco vi ŝajnas esti bona!

– Ĉu vere vi ne timas min? Ĉu vere mi ne ŝajnas esti por vi tiel abomeninda kiel la gencianoj? Nu, tiam akceptu min! Faru kun mi tion, kion vi volas!

...kaj lia malsata azena moŝto (и его голодное ослиное превосходительство) Marko kiel delikatan frandaĵon (как изысканное лакомство: frandi – лакомиться ) bonvolas gustumi kaj formanĝi la pinte pikantan kardon (изволит отведать и съесть острый колючий чертополох: gusto – вкус , gustumi – пробовать на вкус ), kiu (который), fine havante la ĝojon plaĉi al iu (наконец имея радость нравиться кому-то), ne sentas la doloron de la sinofero (не чувствует боли самопожертвования: oferi – жертвовать ).

... kaj lia malsata azena mo ŝ to Marko kiel delikatan franda ĵ on bonvolas gustumi kaj forman ĝ i la pinte pikantan kardon , kiu , fine havante la ĝ ojon pla ĉ i al iu , ne sentas la doloron de la sinofero .

La ŝuflikisto

(Сапожник: «латальщик туфель»: ŝ uo – туфля, башмак, fliki – штопать, латать )

Tia granda domo (такой большой дом), en kia ankaŭ mi loĝas (в каком и я живу), respegulas la bildon de la metropolo (отражает картину столицы: spegulo – зеркало ). Ĝi tenas en si ĉiuspecajn kaj ĉiurangajn homojn (он держит в себе = он вмещает людей всех видов и чинов: speco – сорт, вид , rango – ранг, чин ). La loĝantoj retiras sin al siaj skatolkavernoj (жильцы возвращаются в свои коробки-пещеры: retir i sin , retiriĝi – ретироваться, отступать , skatolo – коробка, ящик ) kaj ne interesas ilin la zorgoj (и не интересуют их заботы), ĉagrenoj de la najbaroj (огорчения соседей). Estas ĉi tie generalo (есть здесь генерал) kaj invalida soldatalmozulo (и увечный нищий солдат: almoza – нищенский ); estas pozanta ventkapa profesoro (есть манерный легкомысленный: «с ветром в голове» профессор: pozi – позировать, рисоваться ) kaj por pano luktanta studento (и за хлеб сражающийся = борющийся за жизнь студент); riĉa posedanto de ĉapelmagazeno (богатый владелец шляпного магазина) kaj pala modistino (и бледная модистка: modo – мода ), laboranta ĝis blindiĝo ĉe petrollampo (работающая до слепоты при керосиновой лампе: blinda – слепой ); korpulenta bankiero (тучный банкир) kaj bankservisto kun sep malsataj gefiloj (и банковский служащий с семью голодными детьми: servi – служить ); per aŭto paradanta teatrodirektoro (на машине разъезжающий директор театра: paradi – шествовать; щеголять, показывать свой блеск ) kaj sengroŝa aktoro (и нищий: «без гроша» актёр: gro ŝ o – грош ). Ĉiu estas tiaspeca homo (каждый – человек такого рода), kiu ne povas interesiĝi pri la alia (который не может интересоваться другим), ĉar tiam (потому что тогда) — ho kiom da superfluaj penoj (о, сколько лишних мук: «усилий, стараний»)! — eble li povus eĉ helpi sian homfraton (возможно, он смог бы даже помочь своему ближнему: «человеку-брату»).

Tia granda domo, en kia ankaŭ mi loĝas, respegulas la bildon de la metropolo. Ĝi tenas en si ĉiuspecajn kaj ĉiurangajn homojn. La loĝantoj retiras sin al siaj skatolkavernoj kaj ne interesas ilin la zorgoj, ĉagrenoj de la najbaroj. Estas ĉi tie generalo kaj invalida soldatalmozulo; estas pozanta ventkapa profesoro kaj por pano luktanta studento; riĉa posedanto de ĉapelmagazeno kaj pala modistino, laboranta ĝis blindiĝo ĉe petrollampo; korpulenta bankiero kaj bankservisto kun sep malsataj gefiloj; per aŭto paradanta teatrodirektoro kaj sengroŝa aktoro. Ĉiu estas tiaspeca homo, kiu ne povas interesiĝi pri la alia, ĉar tiam — ho kiom da superfluaj penoj! — eble li povus eĉ helpi sian homfraton.