Ирина Кротова - Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы

Li neniam plu foriris de la patra domo , post jaroj li havis belan familion , grandan famon ne nur en Bagdad , sed e ĉ ekster la limoj de la urbo . La du riĉegaj fratoj venis al li por revidi la perditan frateton, por peti liajn konsilojn, ĉar ili ambaŭ rekonis kaj akceptis la spiritan superecon de la plej juna, kiu efektive estis tre saĝa kaj neniam parolis pri tio, kio okazis ĉe lia reveno en la patra domo.

Drameto sur la monto

(Маленькая драма на горе)

Aŭtuna nebulo vualas la profundon de la valo (осенний туман покрывает глубину долины: vualo – вуаль, завеса ). Nur la turpinto de la vilaĝa preĝejo (только верхушка башни деревенской церкви: turo – башня , pinto – кончик, остриё, верхушка , pre ĝ i – молиться ) reliefiĝas el la laktblanka tavolo (выступает из молочно-белого слоя: lakto – молоко, reliefo – рельеф ). La orumita ventokoko turnas sin tien-reen (позолоченный петушок-флюгер: «ветряной петух» вращается туда-сюда: «туда-обратно»: oro – золото, orumi – золотить, vento – ветер ) en la rustoruĝaj radioj de la posttagmeza suno (в ярко-красных: «ржаво-красных» лучах вечернего: «послеполуденного» солнца: rusto – ржавчина , tagmezo – полдень, posttagmezo – время после полудня ).

Aŭtuna nebulo vualas la profundon de la valo . Nur la turpinto de la vilaĝa preĝejo reliefiĝas el la laktblanka tavolo. La orumita ventokoko turnas sin tien-reen en la rustoruĝaj radioj de la posttagmeza suno.

Lia azena Moŝto Marko (его ослиное Превосходительство Марк) longe rigardas al la laŭvente turniĝanta kortbirdo (долго смотрит на по ветру вращающуюся домашнюю: «дворовую» птицу /петуха/: mo ŝ to – величество, высочество, светлость / обращение к дворянам / , turni – поворачивать , вращать, korto – двор) kaj lia mieno esprimas melankolian meditadon (и его вид: «выражение лица, мина» выражает печальное размышление) pri alveno de la velkiĝo (о наступлении увядания: velki – вянуть ). Jen la kampo flaviĝas (вот поле желтеет: flava – жёлтый ), la collongaj herbetoj sekiĝas (коротенькие: «в дюйм длиной» травинки сохнут: colo – дюйм , herbo – трава, seka – сухой ). Nur la kardoj pompas sukplene (только кусты чертополоха великолепны и сочны: «красуются сочно»: pompa – пышный, великолепный; suko – сок ). Post paso de kelkaj tagoj verŝajne blanka neĝo kovros ĉion (после прохождения нескольких дней = через несколько дней , вероятно, белый снег покроет всё). Lia azena moŝto jam travivis kelkfoje tian kruelan periodon (его ослиное превосходительство уже пережил несколько раз такой суровый период). Lia sungloriga orelfenda himno neniam helpis (его славящий солнце пронзительный: «ушераздирающий» гимн никогда не помогал: gloro – слава , orelo – ухо , fendi – расщеплять , раскалывать ). Li preskaŭ perdis jam sian kredon pri dieco de la Suno (он почти утратил уже свою веру в божественность Солнца: «о божественности Солнца»: dio – бог ). Ankaŭ nun Marko pesimiste rigardas al la proksima estonteco (и сейчас Марк пессимистично смотрит в ближайшее будущее: esti – быть , estonta – будущий , тот , который будет ). Kion fari (что делать)? La vivo similas al tiu multpromesa brila koko (жизнь похожа на того многообещающего блестящего петуха: promesi – обещать ) de la preĝejturo (с башни церкви). Ĝi turnas sin tien kaj reen (он вращается туда и сюда), igas konjekti baldaŭan forflugon (наводит на мысль о скором отлёте: «заставляет предположить скорый отлёт» = кажется, что он вот-вот взлетит) aŭ ĝojplenan kikerikadon (или радостном: «полном радости» кукареканье: ĝ oji – радоваться ), sed la samloka turniĝado neniam ĉesas (но вращение на одном месте никогда не прекращается: samo – то же самое , loko – место ) kaj la ĝojkrio ĉiam forestas (и радостный крик всегда отсутствует).

Lia azena Mo ŝ to Marko longe rigardas al la la ŭ vente turni ĝ anta kortbirdo kaj lia mieno esprimas melankolian meditadon pri alveno de la velki ĝ o . Jen la kampo flaviĝas, la collongaj herbetoj sekiĝas. Nur la kardoj pompas sukplene. Post paso de kelkaj tagoj verŝajne blanka neĝo kovros ĉion. Lia azena moŝto jam travivis kelkfoje tian kruelan periodon. Lia sungloriga orelfenda himno neniam helpis. Li preskaŭ perdis jam sian kredon pri dieco de la Suno. Ankaŭ nun Marko pesimiste rigardas al la proksima estonteco. Kion fari? La vivo similas al tiu multpromesa brila koko de la preĝejturo. Ĝi turnas sin tien kaj reen, igas konjekti baldaŭan forflugon aŭ ĝojplenan kikerikadon, sed la samloka turniĝado neniam ĉesas kaj la ĝojkrio ĉiam forestas.

Marko indigne ekskuas sian grandan kapon (возмущённо встряхивает своей большой головой: indigni – возмущаться ) kaj ekiras rezigne por paŝti sin (и идёт отрешённо пастись: rezigni – отрекаться ). Li zorge flaras ĉie (он старательно нюхает везде: zorgi – заботиться, ухаживать ). Vere (право, в самом деле), satiĝi estas neeble ĉi tie (насытиться невозможно здесь: sata – сытый ). Eĉ la provo por manĝeti tiujn sensukajn sekiĝantajn herbojn (даже попытка закусить этими несочными засыхающими травинками: manĝi – есть , кушать ) ne estas inda (не стоит /усилий/). Ili facile senhaŭtigus lian delikatan moŝtan nazon (они легко ободрали бы: «лишили кожи» его деликатный вельможный нос: haŭto – кожа ). Jen aflikte (вот досадно: aflikti – огорчать , удручать )! Marko paŝetadas al apudvoja ŝtonego (семенит к придорожному валуну: pa ŝ i – шагать ) por froti sian jukantan nazon al ĝi (чтобы потереть свой зудящий нос о него: «к нему»: juki – зудеть , свербеть ) kaj per lamenta "iiaa!" esprimi sian ĉagrenon (и жалобным «ииаа!» выразить свою досаду: lamenti – жаловаться , причитать ).

Kardo (чертополох), iom izolita ĉe la najbara ŝtono (немного изолированный = немного в стороне у соседнего камня), kompate alparolas Markon (сочувственно обращается к Марку: kompati – жалеть, сочувствовать ).

Marko indigne ekskuas sian grandan kapon kaj ekiras rezigne por pa ŝ ti sin . Li zorge flaras ĉ ie . Vere , sati ĝ i estas neeble ĉ i tie . E ĉ la provo por man ĝ eti tiujn sensukajn seki ĝ antajn herbojn ne estas inda . Ili facile senha ŭ tigus lian delikatan mo ŝ tan nazon . Jen aflikte ! Marko pa ŝ etadas al apudvoja ŝ tonego por froti sian jukantan nazon al ĝ i kaj per lamenta " iiaa !" esprimi sian ĉ agrenon .