Ирина Кротова - Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы

— Bone , bone , stultulo , sed tamen fine respondu , kial ci traktis tiel kruele per cia bastono tiun ĉ i pian dervi ŝ on ?

— Granda estas Allah kaj Lia... — komencis trankvile nia kamparano, sed kiam la sultano, la korteganoj leviĝis, poste residiĝis, li ne povis eĉ fini la frazon.

La sultano, kun violkolora vizaĝo pro kolero, kriegis al li:

— Hej, ci, fripono (эй, ты, мошенник), ci dezerta ŝakalo (ты пустынный шакал: dezerto – пустыня ), ci kukurbkapulo (ты болван: «тыквенная голова»: kukurbo – тыква , kapo – голова ), se ankoraŭ unufoje ci riskos ripeti la samon (если ещё один раз ты рискнёшь повторить то же самое: unu – один ), mi ĵuras je la barbo de la profeto (я клянусь бородой пророка), ci ricevos tiajn dudek kvin batojn sur viajn plandojn (ты получишь таких двадцать пять ударов по твоим пяткам: plando – подошва ноги ), ke ili valoros eĉ kvindek (что они будут стоить даже пятьдесят)! Respondu (отвечай), kial ci draŝis tiel kruele la derviŝon (почему ты молотил так жестоко дервиша)?!

— Hej , ci , fripono , ci dezerta ŝ akalo , ci kukurbkapulo , se ankora ŭ unufoje ci riskos ripeti la samon , mi ĵ uras je la barbo de la profeto , ci ricevos tiajn dudek kvin batojn sur viajn plandojn , ke ili valoros e ĉ kvindek ! Respondu , kial ci dra ŝ is tiel kruele la dervi ŝ on ?!

La kamparano profunde riverencis antaŭ la sultano (крестьянин низко: «глубоко» поклонился перед султаном).

— Ho (о), granda sultano (великий султан), aŭskultu min kaj pripensu (послушай меня и обдумай: pensi – думать ), ke mi ripetis al vi trifoje (что я повторил тебе три раза), nur trifoje (только три раза) la plej belan aserton de nia religia vero (самое красивое утверждение нашей религиозной истины: aserti – утверждать, уверять ) kaj jen vi perdis vian altan paciencon (и вот ты потерял своё высокое терпение). Pensu (подумай), ke tiu ĉi malbenita derviŝo (что этот проклятый дервиш: beni – благословлять ) estis la kvindekunua (был пятьдесят первым), kiu haltigis kaj demandis min (кто остановил и спросил меня) sur la vojo al mia malproksima vilaĝo (на дороге к моей далёкой деревне: proksima – близкий ): "kie vi aĉetis la kaprinon kaj kien vi kondukas ŝin (где ты купил козу и куда ты ведёшь её)?" La kvindekunua! Ah, kiel mi estus povinta ne perdi mian paciencon (как я мог бы не потерять моё терпение)!? Prijuĝu min (осуди меня: juĝi – судить, осуждать )!

La kamparano profunde riverencis anta ŭ la sultano .

— Ho , granda sultano , a ŭ skultu min kaj pripensu , ke mi ripetis al vi trifoje , nur trifoje la plej belan aserton de nia religia vero kaj jen vi perdis vian altan paciencon . Pensu , ke tiu ĉ i malbenita dervi ŝ o estis la kvindekunua , kiu haltigis kaj demandis min sur la vojo al mia malproksima vila ĝ o : " kie vi a ĉ etis la kaprinon kaj kien vi kondukas ŝ in ?" La kvindekunua! Ah, kiel mi estus povinta ne perdi mian paciencon!? Prijuĝu min!

La sultano indulge komprenis la kamparanon (султан снисходительно понял крестьянина: indulgo – пощада; снисхождение ) kaj li forpermesis lin sen puno (и отпустил: «разрешил прочь» его без наказания: permesi – разреш и ть, позвол и ть , for – вон, прочь ). La korteganoj same trovis la juĝon tre justa (придворные так же нашли суд очень справедливым).

Troteditan homon eĉ bonvolo turmentas (слишком утомлённого человека даже вежливость мучает: tedi – надоесть, утомить , tro – слишком, bonvola – благосклонный; любезный );

lin kompreni povas (его понять может), kiu samon sentas (/тот,/ кто то же самое чувствует).

La sultano indulge komprenis la kamparanon kaj li forpermesis lin sen puno. La korteganoj same trovis la juĝon tre justa.

Troteditan homon eĉ bonvolo turmentas;

lin kompreni povas, kiu samon sentas.

Patra amo

(Отцовская любовь)

En Bagdad riĉa komercisto (в Багдаде богатый купец: komerco – коммерция, торговля ) sentis proksimiĝi la horon de sia morto (чувствовал, как приближается: «чувствовал приближаться» час его смерти: proksima – близкий ). Li vokis al si siajn tri filojn (он позвал к себе своих троих сыновей) kaj diris al ili (и сказал им): "Filoj (сыновья), baldaŭ la anĝelo de la Morto (скоро ангел смерти) kunvolvos kaj forportos mian ombron (охватит: «спеленает» и унесёт мою тень: volvi – обернуть, обмотать ). Mi ne volas lasi vin sen helpo (я не хочу оставить вас без помощи), sen rimedoj (без средств), per kiuj ĉiu el vi (которыми каждый из вас) povos forĝi sian propran prosperon (сможет выковать своё собственное процветание) en la tera ekzistado (в земном существовании: ekzisti – существовать ). Dum mia vivo mi kolektis riĉaĵojn (в течение моей жизни я собирал богатства), kiuj abunde sufiĉos por vi (которых с избытком хватит для вас: abundo – изобилие; избыток ), se vi saĝe mastrumados (если вы мудро будете распоряжаться: mastrumi – хозяйствовать , вести хозяйство ). En tri egalaj partoj mi dividis mian kapitalon (на три равные части я разделил мой капитал). Jen prenu ĝin (вот возьмите его)!...

En Bagdad riĉa komercisto sentis proksimiĝi la horon de sia morto. Li vokis al si siajn tri filojn kaj diris al ili: "Filoj, baldaŭ la anĝelo de la Morto kunvolvos kaj forportos mian ombron. Mi ne volas lasi vin sen helpo, sen rimedoj, per kiuj ĉiu el vi povos forĝi sian propran prosperon en la tera ekzistado. Dum mia vivo mi kolektis riĉaĵojn, kiuj abunde sufiĉos por vi, se vi saĝe mastrumados. En tri egalaj partoj mi dividis mian kapitalon. Jen prenu ĝin!...

Sed antaŭ ol vi lasus min for (но прежде: «перед» чем вы покинули бы меня: for – прочь, вон ), vi devas fari seriozan ĵuron (вы должны сделать серьёзную клятву = вы должны серьёзно поклясться) je mia transtomba ripozo (моим загробным отдыхом, покоем: tombo – могила ), ke tiu (что тот), kiu el vi tri (кто из вас троих) disipis sian parton (растранжирил свою часть) kaj fiaskis en la vivbatalo (и потерпел неудачу в жизненной борьбе = борьбе за жизнь: fiasko – провал, неудача , batalo – битва, сражение , борьба ), revenos ĉi tien (вернётся сюда), jes (да), revenos ĝuste en tiun ĉi ĉambron (вернётся именно в эту комнату) kaj pendigos sin (и повесится: pendi – висеть ), jes, pendigos sin sur tiun grandan najlon (на этот большой гвоздь), elstarantan tie ĉe la angulo de la ĉambro (торчащий там в углу комнаты: stari – стоять, elstari – выдаваться, выступать ). Rigardu ĝin kaj ĉiu ĵuru (посмотрите на него и все поклянитесь) prenonte sian parton (собираясь взять свою часть). Allah estu kun vi (Аллах пусть будет с вами) kaj patra amo akompanu vin (и отцовская любовь пусть сопровождает вас) sur la disaj vojoj de la Vivo (на раздельных путях Жизни: dise – врозь, раздельно )!"