Ирина Кротова - Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы

Sed anta ŭ ol vi lasus min for , vi devas fari seriozan ĵ uron je mia transtomba ripozo , ke tiu , kiu el vi tri disipis sian parton kaj fiaskis en la vivbatalo , revenos ĉ i tien , jes , revenos ĝ uste en tiun ĉ i ĉ ambron kaj pendigos sin , jes , pendigos sin sur tiun grandan najlon , elstarantan tie ĉ e la angulo de la ĉ ambro . Rigardu ĝin kaj ĉiu ĵuru prenonte sian parton. Allah estu kun vi kaj patra amo akompanu vin sur la disaj vojoj de la Vivo!"

La tri filoj iom miris (три сына немного удивились), iom estis kortuŝitaj (немного были растроганы: koro – сердце , tu ŝ i – трогать, касаться; растрогать ), sed fine ili ĵuris (но наконец они поклялись) laŭ deziro de sia patro (по желанию своего отца) kaj preninte la rajtan parton (и взяв причитающуюся часть: rajti – иметь право ) ĉiu iris for en la vastan mondon (каждый ушёл в просторный мир) por provi kaj trovi feliĉon (чтобы попытаться и найти счастье). La maljuna turka komercisto (старый турецкий купец: juna – молодой, юный ) adiaŭis per delikate melankolia rigardo (попрощался /с ними/ нежным: «нежно» печальным взглядом). Tiu rigardo longe (этот взгляд долго), iom timotreme ripozis ĉe la malaperanta figuro (немного взволнованно: «с дрожью страха» задержался: «покоился» на исчезающей фигуре: timo – страх, tremi – дрожать , aperi – появляться, ) de lia plej juna (его самого младшего), preskaŭ infana filo (почти ребёнка: «почти детского» сына: infano – ребёнок ).

La tri filoj iom miris , iom estis kortu ŝ itaj , sed fine ili ĵ uris la ŭ deziro de sia patro kaj preninte la rajtan parton ĉ iu iris for en la vastan mondon por provi kaj trovi feli ĉ on . La maljuna turka komercisto adia ŭ is per delikate melankolia rigardo . Tiu rigardo longe , iom timotreme ripozis ĉ e la malaperanta figuro de lia plej juna , preska ŭ infana filo .

La komercisto mortis (купец умер) kaj liaj filoj vivis dise en la mondo (а его сыновья жили порознь на свете). La plej aĝa fariĝis saĝa komercisto (самый старший сделался умным купцом: a ĝ o – возраст , fari – делать ), li sukcesis multobligi sian heredaĵon (он сумел преумножить своё наследство: multe – много, multobla – многократный, heredi – наследовать ). La mezaĝa fariĝis grava bienulo (средний /брат/ сделался важным помещиком: mezo – середина, bieno – поместье ). Li ĉiujare plivastigis la limojn de sia bieno (он ежегодно расширял границы своего поместья: jaro – год , vasta – широкий, просторный ). La tria (третий)... Nu (ну), la plej juna ne estis tiel prudenta (самый младший не был так благоразумен), kiel liaj fratoj (как его братья). Lin interesis pli la vivo pulsanta (его интересовала больше пульсирующая жизнь: «жизнь пульсирующая») ol la tintado de kolektitaj ormoneroj en la sako de komercisto (чем звон накопленных золотых монет в мешке купца: oro – золото , mono – деньги ) kaj multe pli ol la grenejo plena (и гораздо больше: «много больше», чем полный амбар: «амбар полный»: greno – зерно ) de avara bienulo (скупого помещика)... Li migris de lando al lando (он странствовал из страны в страну), renkontis bonulojn (встречал добрых людей), maliculojn (злодеев: malica – злой, коварный ), spertis ĝojon kaj malĝojon (испытал радость и горе) kaj ĉiam gaje kantadis (и всегда весело напевал):

La komercisto mortis kaj liaj filoj vivis dise en la mondo . La plej a ĝ a fari ĝ is sa ĝ a komercisto , li sukcesis multobligi sian hereda ĵ on . La mezaĝa fariĝis grava bienulo. Li ĉiujare plivastigis la limojn de sia bieno. La tria... Nu, la plej juna ne estis tiel prudenta, kiel liaj fratoj. Lin interesis pli la vivo pulsanta ol la tintado de kolektitaj ormoneroj en la sako de komercisto kaj multe pli ol la grenejo plena de avara bienulo... Li migris de lando al lando, renkontis bonulojn, maliculojn, spertis ĝojon kaj malĝojon kaj ĉiam gaje kantadis:

Hej, telero (тарелка), talaro (плащ/мантия),

perpiede (пешком: piedo – нога , стопа ), per ĉaro (повозкой = на повозке)

migras mi sur tera voj' (странствую я на земном пути),

min salutas hunda boj' (меня приветствует собачий лай),

pro mi ĝojas ĉiu hom' (мне: «из-за меня» радуется каждый человек),

mon' postrestas en la dom' (деньги остаются в доме: resti – оставаться, пребывать )!

Hej, telero, talaro,

perpiede, per ĉaro

migras mi sur tera voj',

min salutas hunda boj',

pro mi ĝojas ĉiu hom',

mon' postrestas en la dom'!

Jes (да), jes, mono ĉiam postrestis en la domoj (деньги всегда оставались в домах) kaj post jaroj du-tri la disipema junulo konstatis (и через года два-три расточительный юноша признал: «констатировал»: disipi – растратить, растранжирить ), ke la monsako malpleniĝis (что его кошелёк: «денежный мешок» опустел: sako – мешок, сумка , plena – полный ). Kion fari (что делать)? Li rememoris pri sia ĵuro (он вспомнил о своей клятве: memori – помнить ), donita al la karmemora patro (данной дорогому: «дорогой памяти» отцу: kara – дорогой , memoro – память ). Ĵuro estas ĵuro (клятва есть клятва) kaj li estis honestulo (а он был честный человек: honesta – честный , порядочный ), kiu ne volis per ĵurrompo (который не хотел нарушением клятвы: rompi – сломать, разбить; нарушить ) riski la transtomban amuzadon de sia bona patro (рисковать загробным отдыхом своего доброго отца: amuzo – забава, развлечение ) en la sepa Paradizo de Mahomedo (в седьмом Раю Магомета) kaj tial li returnis sin al la hejma domo (и поэтому он пошёл обратно к родному дому: turni – поворачивать , вращать , hejmo – /свой/ дом, домашний очаг )...

Jes , jes , mono ĉ iam postrestis en la domoj kaj post jaroj du - tri la disipema junulo konstatis , ke la monsako malpleni ĝ is . Kion fari? Li rememoris pri sia ĵuro, donita al la karmemora patro. Ĵuro estas ĵuro kaj li estis honestulo, kiu ne volis per ĵurrompo riski la transtomban amuzadon de sia bona patro en la sepa Paradizo de Mahomedo kaj tial li returnis sin al la hejma domo...