Николай Чергинец - За секунду да выстралу

Нарэшце допыт быў скончаны. Славін даў прачытаць пратакол, паказаў, у якіх месцах трэба падпісаць, і адпусціў дзяўчыну. Яна выйшла, а Уладзімір працягваў задуменна глядзець на пратакол.

Падрэзаў весела спытаў:

— Чаго, казак, зажурыўся? Не адчайвайся, будзеш працаваць — раскрыеш. Дарэчы, я бачу, у цябе талент шпіка ад нараджэння, так што развівай яго. У мяне дзе «мокрыя» справы, але ўсё адно я іх разблытаю.

— Разумееш, толькі што я даведаўся, што пацярпелая незадоўга да нападу разам з Барадзько і Марушкай хадзіла на танцы ў клуб будаўнікоў. А калі я дапытваў Марушку, яна мне пра гэта чамусьці нічога не сказала.

— Можа, ты не пытаў пра гэта?

— Як не пытаў? Можаш паглядзець, вось справа, тут пратакол яе допыту. Яна там прама заяўляе, што нікуды вечарамі разам з Лазаркевіч не хадзіла, а ў сапраўднасці атрымліваецца, што хадзіла, і не адзін раз. Прыйдзецца сустрэцца з гэтымі дзяўчатамі яшчэ.

— Ну давай. А я пакуль бульбянымі справамі займуся. Дарэчы, табе не хочацца варанай бульбачкі, маладзенькай, з кропчыкам?

— Ідзі ты! — Славін праглынуў сліну, уявіўшы сабе дымлівую маладую бульбу на стале.

Неўзабаве Уладзімір выйшаў з аддзялення міліцыі, глянуў на гадзіннік: шаснаццаць дваццаць. Ён вырашыў адшукаць Марушку і разабрацца: па-першае, чаму яна ўтойвала ад яго тое, што хадзіла з Лазаркевіч на танцы, а падругое, высветліць, ці знаёмілася там Ірына з кім-небудзь з хлопцаў.

Дзяўчыну ён знайшоў на рабоце. Лейтэнант нічога ў яе не стаў пытаць, а прапанаваў адпрасіцца і паехаць з ім у аддзяленне.

У кабінеце ён зноў задаў ёй некалькі пытанняў пра Лазаркевіч, а затым сказаў:

— Тамара, сярод дзяўчат ходзяць размовы, што Лазаркевіч некалькі разоў хадзіла кудысьці на танцы. Вы не ведаеце, куды яна хадзіла і з кім?

Славін спецыяльна так спытаў. Яму было неабходна ведаць, наколькі шчырая была з ім гэта бялявая, апранутая ў яркую каляровую сукенку дзяўчына.

Марушка пачырванела.

— Не, не ведаю і нават не чула пра гэта.

— Дзіўна, а мне сказалі, што вы разам з ёй некалькі разоў былі ў клубе будаўнікоў.

Гэтыя словы Уладзімір прамовіў няўпэўнена, быццам і сам сумняваўся ў сказаным.

— Я ніколі і нікуды з ёй не хадзіла і не ведаю, хто вам гэта сказаў.

— Значыць, падманваюць?

— Вядома, — паціснула плячыма дзяўчына.

Яе паводзіны насцярожылі Славіна. Нягледзячы на свой невялікі вопыт, ён ужо ведаў, што бывае такое, калі чалавек хавае не са злога намеру якуюнебудзь акалічнасць, а таму што гэта падае яго ў нявыгадным святле, ці проста лічыць, што да справы не адносіцца, але калі яму нагадваюць, то ён адразу ж кажа праўду. А тут дзяўчына ўсё адмаўляе. Што гэта? Памылка Лябедзькі? Але дзяўчына казала шчыра, у гэтым Славін не сумняваўся. Ён разумеў, што адкладаць праверку на заўтра нельга, і, зрабіўшы выгляд, што ў яго цяпер ёсць нейкая неадкладная справа, папрасіў Марушку пачакаць у аддзяленні, а калі ён вызваліцца, то яны працягнуць гутарку. Каб дзяўчына не сумавала, лейтэнант прапанаваў ёй некалькі старых часопісаў і пажартаваў:

— Таварыш старшы лейтэнант абавязаны сачыць, каб вы не сумавалі.

Падрэзаў усміхнуўся:

— З задавальненнем.

Славін выйшаў на вуліцу і паспяшаўся да трамвая. Для яго ў гэту хвіліну было самым галоўным знайсці Барадзько, якая, па словах Лябедзькі, таксама разам з Ірынай і Тамарай хадзіла на танцы.

На шчасце, дзяўчына была дома. Яна здзівілася, даведаўшыся, што да яе прыйшоў работнік міліцыі, але не спрачалася, калі ён запрасіў яе ў аддзя­ленне. Па дарозе яны маўчалі. Ля ўвахода Славін папрасіў Барадзько крыху пачакаць, а сам зазірнуў у свой кабінет, папрасіў у Марушкі прабачэння, паабяцаўшы хутка вярнуцца, і шматзначна зірнуў на Падрэзава, што азначала: «Пасядзі з ёй».

Уладзімір хутка адшукаў вольны кабінет і запрасіў туды Барадзько.

— Скажыце, Алена Пятроўна, вы колькі разоў разам з Ірынай Лазаркевіч і Марушкай Тамарай хадзілі на танцы ў клуб будаўнікоў?

Пытанне было пастаўлены ў лоб. Дзяўчына збянтэжылася, але адказала адразу ж:

— Разы чатыры, а можа, і пяць.

— Танцавалі?

— Так.

— А Лазаркевіч?

— Вядома. Мы ж для гэтага і хадзілі.

— Вас хлопцы праводзілі дахаты?

— Так, апошнія тры вечары.

Славін задумаўся, а затым сказаў:

— Лена, вы пасядзіце тут трохі, я прышлю да вас супрацоўніка, і ён запіша вашы сведчанні, а потым мы яшчэ з вамі пагутарым.

Уладзімір выклікаў у калідор Падрэзава. У паўголаса паведаў яму сітуацыю і папрасіў падрабязна дапытаць Барадзько. Сам жа зайшоў у свой кабінет, сеў за стол, паклаў перад сабой бланк пратаколу допыту, спытаў:

— Скажыце, Тамара Іванаўна, вы сапраўды нічога не блытаеце, заяўляючы, што ні разу з Лазаркевіч не хадзілі ў клуб будаўнікоў на танцы?

— Вядома, не хадзіла. Ды я ж вам пра гэта ўжо казала.

— А вы ведаеце пра адказнасць за дачу ілжывых паказанняў?

— Так, вы мяне мінулы раз, калі дапытвалі, пра гэта папярэджвалі.

— Дык вось, я вас і цяпер пра гэта папярэджваю.

Славін унёс у бланк пратаколу допыту біяграфічныя дадзеныя дзяўчыны. Даў ёй унізе распісацца, што яна папярэджана пра крымінальную адказнасць за дачу ілжывых паказанняў, паклаў ручку на стол і афіцыйна спытаў:

— Грамадзянка Марушка, следства валодае дадзенымі, што вы разам з

Лазаркевіч Ірынай Уладзіміраўнай, Барадзько Аленай Пятроўнай неаднаразова бывалі ў клубе будаўнікоў на танцах. Што вы можаце растлумачыць наконт гэтага?

Задаўшы гэта пытанне, аператыўнік тут жа запісаў яго ў пратакол допыту і з чаканнем паглядзеў на дзяўчыну. Тая пачырванела, але адказала цвёрда:

— Не, я ніколі не была ў клубе будаўнікоў на танцах і ні разу не хадзіла туды ні з Лазаркевіч, ні з Барадзько.

Гэты адказ збянтэжыў Славіна. Чаму дзяўчына так зацята адмаўляе гэта? А можа, яна штосьці ведае пра злачынства?

У кабінет зазірнуў Падрэзаў, ён даў Уладзіміру запіску, адразу ж і сышоў. Славін разгарнуў яе і прачытаў: «Май на ўвазе, Марушка прасіла Барадзько не казаць пра тое, што яны разам з пацярпелай хадзілі ў клуб будаўнікоў».

«Зразумелая рэч. — падумаў Славін, — з гэтай дзяўчынай давядзецца павазіцца. Але, напэўна, сэнс ёсць».

— Тут у аддзяленні знаходзіцца Алена Барадзько, якая пацвярджае, што яна разам з вамі і Лазаркевіч неаднаразова хадзіла ў клуб будаўнікоў. Што вы можаце растлумачыць па гэтым пытанні?

Запісаўшы гэта пытанне ў пратакол, Славін гучна і выразна зачытаў яго і паглядзеў на дзяўчыну.

— Што вы зараз скажаце? Вы бачылі, што сюды толькі што заходзіў наш супрацоўнік. Гэта ён дапытвае цяпер Барадзько. Не зразумела, на што вы спадзеяцеся. На тое, што Ірына памрэ і не скажа, хто напаў на яе? Павінен вам паведаміць, што дзяўчына будзе жыць і вось-вось загаворыць. Як вы паглядзіце ёй у вочы? Хоць. зараз у яе засталося адно вока, таму што злачынец, пра якога вы не хочаце сказаць, выбіў ёй другое.