Мікола Гамолка - Цытадэль неба

— Не дарэмна ты пакутаваў, Алег, — сказаў шчыра Віктар. — Я зайздрошчу табе...

Алег пільна прыгледзеўся да таварыша. Віктар трымаў сябе падкрэслена проста, быў вясёлы, задаволены. Алег успомніў пра Наташу i насцярожыўся. Ці не памірыліся яны? Магла-ж яна падумаць, што ён, Алег, загінуў i навек страчаны для яе!

Алег уздыхнуў.

Дзянісаў паспеў заўважыць клопат на яго твары і спытаў:

— Цябе што-небудзь трывожыць?

— Зямля... — прызнаўся Алег. — Яна разбудзіла мяне, шаптала нейкую казку... Што там?

— Нічога асаблівага. Бачыш, вісіць на месцы.

— I віунь там, — паказаў рукою Віктар, — самая светлая кропка. Гэта астравок твайго жадання.

— Ты кпіш з мяне, Віктар!—нахмурыўшы бровы, сказаў Алег.

— Хопіць! — папераджальна спыніў хлопцаў Дзянісаў, баючыся, што яны пачнуць сварыцца. — Усе канфлікты вырашыце пазней. Сядзіце ціха, уключаю Зямлю!

Успыхнуў шырокі экран тэлевізара. У каюту ўварваліся гукі міузыкі, галасы. I вось на светлай мазаіцы люстэрка адлюстравалася лёгкая постаць дзяўчыны з туга сплеценым вянком кос на галаве.

Позіркі Алега і Наташы сустрэліся. Наташа нават адступіла крок назад, уражаная нечаканасцю. Толькі яна клікала яго, шукала ў эфіры i вось радасць — ён жывы і здаровы стаіць перад экранам.

— Алег!

— Наташа!

Наташа ўсміхалася праз слёзы. I ўсмешка яе была такая ціхая, ясная, шчаслівая, што нават Дзянісаў не вытрымаў і вінавата заморгаў павекамі.

— Ух, як горача ў каюце, — прамовіў ён, нібы ў апраўданне. — Вочы пацеюць...

Прайшлі хвіліны няёмкага маўчання. Наташа ўзняла галаву. Яна была па-ранейшаму строгая і гордая, хоць яшчэ было відаць, як усхвалявана дыхаюць яе грудзі.

— Дзякую табе, Наташа. Ты выратавала, знайшла мяне...

— I не Полю Арнолю, а вам, Наташа, давядзецца плаціць выкуп за Алега, — жартаўліва сказаў Дзянісаў.

— Што за выкуп?

Іван Іванавіч ніякавата павёў плячыма і растлумачыў:

— Дробязі, Наташа. Проста наш госць, містэр Арноль, хацеў крыху зарабіць. Ха-ха-ха!.. — засмяяўся ён і глянуў на Поля.

Той сядзеў у кутку каюты і з нахабнай развязнасцю пазіраў на Дзянісава. Ён разумеў, што гавораць аб ім, і хацеў паказаць сваю незалежнасць i нават пагарду.

— Я табе раскажу аб усім на Зямлі, — прамовіў Алег. — Згода?

— Згода, — адказала дзяўчына з лёгкім уздыхам.—Змагайся, працуй і абавязкова вярніся! Мы вас чакаем!

Люстэрка экрана мільганула i пагасла. Алег адышоў у бок і сеў за столікам, насупраць Роба.

— Таварыш Дрозд, можа ў шашкі згуляем? — звярнуўся да яго замежны сябра.

Алег жвава ўзняў вочы і калі, нарэшце, да яго дайшоў сэнс пытання, усміхнуўся, адказаў:

— 3 вялікай радасцю, Роб!

Якія гэта былі шчаслівыя хвіліны! Праз ледзяныя прасторы сусвету, праз чорныя бяздонныя яго нетры патокі электрамагнітных імпульсаў данеслі гарачую ўсмешку дзяўчыны, яе чысты голас, невыказаны смутак і каханне. Будзь-жа блаславенная радасць гэтай сустрэчы!

Які вялікі, неабсяжны сусвет, але ўсюды, куды ні трапіць чалавек, за ім ляціць, яго шукае спадарожнік жыцця і маладосці — святое, гордае каханне.

***

На другі дзень жыхары Месяца сабраліся на нараду. Па заданню Дзянісава Алег зрабіў разлікі на старт, і цяпер расказваў сябрам аб магчымасцях звароту на Зямлю.

Справа ўскладнялася. Паліва ў ракеце засталося мала. Яго хапала толькі, каб узняць ракету i двух чалавек.

Усе сядзелі строгія, задумлівыя. На ілюмінатары ляжаў кавалак чорнага неба з блакітнаватымі іскрынкамі зорак.

Іван Іванавіч заклаў рукі за спіну і хадзіў сюды-туды па каюце.

— Тут трэба галава Саламона, — сказаў нарэшце Віктар.

— На Саламона спадзявайся ды і сам кумекай, — заўважыў Дзянісаў.

Роб Пітэрс ускудлачыў чорныя валасы і, узняўшы галаву, сказаў:

— Што-ж, мы застанемся. Нам не прывыкаць з Полем. Будзем весці назіранні за прыладамі, рабіць запісы, дапамагаць вам абсталёўваць навуковы гарадок...

Поль злосна бліснуў вачыма на свайго суайчынніка.

— Ідзі да д’ябла, Роб! — сказаў ён стрымана. — Я не хачу заставацца ў гэтай пякельнай пустыні. Я ўжо ад гэтых халодных каменняў захварэў. У мяне грып.

Алег усміхнуўся.

— Прычына сур’ёзная, сябры. Мы не можам рызыкаваць будучыняй гэтай планеты. Яна павінна быць чыстай...

Роб задаволена ўсміхнуўся. Яму было прыемна, што Алег так жорстка, саркастычна насміхаўся з Поля. Няхай ведае, чаго каштуе яго сквапнасць і фанабэрыстасць.

На небасхіле заходзіла Сонца. Доўгія цені ад высокіх горных вяршынь з кожнай гадзінай усё бліжэй і бліжэй падступалі да ракеты.

Алег нейкі момант разглядаў суровы ландшафт Месяца, потым адвёў позірк ад акна і, паказаўшы на макет ракеты, што вісеў на сцяне, сказаў:

— Есць адзін выхад — зняць антэны.

— А яшчэ што? — незадаволена і насмешліва буркнуў Дзянісаў. — Можна выкінуць тэлевізары? Так?

Алег збянтэжыўся.

I вось устаў Роб, магутны і высокі. Сваёй спіной ён засланіў два ілюмінатары, і ў ракеце адразу стала цемнавата.

— Я маю прапанову, — сказаў ён хрыплаватым нізкім голасам.— Яна вельмі простая: я знайду паліва!

Усе здзіўлена паглядзелі на негра. Аб чым ён гаворыць, на што спадзяецца?

Іван Іванавіч наблізіўся да замежнага госця, прыжмурыў бровы:

— Ну, ну, гаварыце!

— Мы забыліся пра «Анаконду»! Алюмініевы і магніевы лом — выдатнае паліва, — сказаў ён і паволі сеў у крэсла.

— Гэта тое, што нам трэба! — усклікнуў Дзянісаў. — Вы малайчына, Роб!

На некалькі хвілін усталявалася цішыня. Толькі чутно было, як бег час, ды як стукалі ў грудзях сэрцы. У кутку каюты на канапцы круціўся, бы на іголках, Поль Арноль. Усе разумелі непакой капітана «Анаконды».

Роб устаў і пачаў збірацца ў дарогу. Дзянісаў разгарнуў карту, накрэсліў маршрут і перадаў яе Робу. Той паволі згарнуў яе і паклаў у цэлулоідны планшэт. Потым павярнуўся да Арноля, сказаў:

— Містэр Поль, нам пара!

— А вы вазьміце i на маю долю, — ні то з усмешкай, ні то сур’ёзна сказаў Арноль і неахвотна падышоў да гардэробнай, дзе вісеў яго касмічны касцюм.

— Няўжо вы не ведаеце, што тут яшчэ не нарадзіліся дурні, каб служыць вам, — сказаў з несхаванай злосцю Роб. — Хутчэй варушыцеся, Поль! Вам падвярнуўся выпадак вярнуцца на Зямлю, а вы марудзіце!

Яны выйшлі з ракеты.

I вось праз гадзіну Роб i Поль, абліваючыся потам, вярталіся назад. Яны то ўздымаліся ўверх, то бегалі па глебе, спатыкаючыся аб каменні. Плечы іх горбіліся пад цяжарам вялікіх паклаж.

Няўклюдныя постаці адкідвалі доўгія, пачварныя цені, і яны здаваліся ў гэты момант нейкімі страшыдламі, што павылазілі з чорных шчылін каменнай планеты.

А тым часам члены совецкай экспедыцыі вырашалі, хто павядзе ракету на Зямлю.

— Давядзецца ляцець табе, Віктар,— сказаў Іван Іванавіч Дзянісаў пасля доўгага роздуму. — У Алега тут многа спраў...