Максим Дзевенис - Польские сказки / Baśnie polskie

Sędziwy gospodarz spojrzał nań zdziwiony(седой хозяин посмотрел на него с удивлением: «удивлённый»; zdziwić się – удивиться ) ; a dostrzegłszy cierpienia z wychudłej i bladej twarzy(а, заметив страдания = страдание с = на исхудавшем и бледном /его/ лице; dostzrec – заметить ) , tak niegdyś rumianej(так = таком некогда румыном) , zapytał o powód(спросил о причине; zapytać o coś – спросить о чём-л. ) , dlaczego odrzuca rękę jego córki(почему он отвергает руку его дочери).

Parobczak wyznał mu wszystko i swą podróż powietrzną(парень признался ему во всём: и в своём воздушном путешествии; wyznać coś – признаться в чём-л. ) , i przyrzeczenie dane czarownikowi(и в обещании, данном /им/ колдуну; przyrzec – обещать ) . Wysłuchawszy cierpliwie gospodarz opowiadania całego kazał biednemu być dobrej myśli(выслушав терпеливо весь рассказ, хозяин велел бедному не падать духом; wysłuchać czegoś – выслушать что-л.; być dobrej myśli – не терять надежды, не падать духом, не унывать ) , a sam poszedł do wróżki na poradę(а сам пошёл к гадалке на совет = за советом; do – к; wróżyć – гадать ) , wziąwszy trzos pełny(взяв /с собой/ полный кошель; trzos – мошна, кошель ).

Sędziwy gospodarz spojrzał nań zdziwiony; a dostrzegłszy cierpienia z wychudłej i bladej twarzy, tak niegdyś rumianej, zapytał o powód, dlaczego odrzuca rękę jego córki.

Parobczak wyznał mu wszystko i swą podróż powietrzną, i przyrzeczenie dane czarownikowi. Wysłuchawszy cierpliwie gospodarz opowiadania całego kazał biednemu być dobrej myśli, a sam poszedł do wróżki na poradę, wziąwszy trzos pełny.

Nad wieczorem wrócił wesoły i rzekł do chłopaka(к вечеру вернулся весёлый/радостный и сказал парню; nad wieczorem – под вечер, к вечеру; wieczór – вечер; rzec do kogoś – сказать кому-л. ):

– Jutro pójdziesz do wróżki(завтра пойдёшь к гадалке) , jeno rano(только /иди/ утром) , jak zaświta(чуть свет: «как забрезжится»; zaświtać – забрезжиться; świt – рассвет ) , a wszystko pójdzie dobrze(и всё пойдёт = будет хорошо).

Parobczak strudzony zasnął twardo(парубок, усталый, заснул крепко; strzudzić się – уст. утомиться, устать ) ; zbudził się przecież(проснулся всё же) , przed świtaniem i poszedł do wróżki(перед рассветом и пошёл к гадалке) . Zastał ją przy kominie(застал её у печи; komin – дымоход, печная труба ) , jak paliła zioła(как = когда готовила зелье: «жгла травы»; palić – жечь ) ; kazała mu stać spokojnie(она велела ему стоять спокойно) ; dzień był pogodny(день был безоблачный; pogodny – ясный, безоблачный, погожий ) , gdy nagle wiatr zawył(когда внезапно завыл ветер) – zatrząsł się dom cały(/и/ затрясся весь дом).

Nad wieczorem wrócił wesoły i rzekł do chłopaka:

– Jutro pójdzieta do wróżki, jeno rano, jak zaświta, a wszystko pójdzie dobrze.

Parobczak strudzony zasnął twardo; zbudził się przecież, przed świtaniem i poszedł do wróżki. Zastał ją przy kominie, jak paliła zioła; kazała mu stać spokojnie; dzień był pogodny, gdy nagle wiatr zawył – zatrząsł się dom cały.

Wróżka wtedy wyszła z nim na podwórze i kazała spojrzeć w górę(гадалка тогда вышла с ним на = во двор и велела взглянуть вверх) . Podnosi oczy i widzi z dziwem(поднял глаза и видит с удивлением: «с дивом»; dziw – чудо, диво ) , jak zły czarownik w jednej koszuli w powietrzu kręci się w kółko(как злой колдун в одной рубашке в воздухе вертится; kręcić się w kółko – кружиться, вертеться, вращаться; kółko – кружок, круг ).

– Otóż twój nieprzyjaciel(итак, /вот/ твой враг/неприятель) , już ci szkodzić nie będzie(он уже тебе вредить не будет) ; gdy zechcesz(если захочешь; gdy – когда, если; zechcieć – захотеть ) , by patrzał na twoje wesele(чтобы он смотрел на твою свадьбу) , zrób(сделай) , jak cię nauczyłam(как я тебя научила) , a będzie tych cierpień doznawał(а он будет те страдания испытывать; doznawać czegoś – испытывать что-л.; cierpienie – страдание, мучение ) , które dla ciebie niewinnego przygotował(которые для тебя невинного приготовил).

Wróżka wtedy wyszła z nim na podwórze i kazała spojrzeć w górę. Podnosi oczy i widzi z dziwem, jak zły czarownik w jednej koszuli w powietrzu kręci się w kółko.

– Otóż twój nieprzyjaciel, już ci szkodzić nie będzie; gdy zechcesz, by patrzał na twoje wesele, zrób, jak cię nauczyłam, a będzie tych cierpień doznawał, które dla ciebie niewinnego przygotował.

Uradowany parobczak pobiegł do domu(обрадованный парубок побежал домой; do domu – домой ) ; w miesiąc już się ożenił(в = через месяц уже женился) . Gdy drużbowie tańcowali(когда дружки уже плясали; drużba – дружка, шафер; уст. друг, товарищ ) , wyszedł z izby na podwórzec(вышел из избы во двор; podwórzec = podworzec – книжн. двор ) ; spojrzy w górę(посмотрит вверх) , aż nad chatą kręci się w powietrzu on zły czarownik(а над домом крутится в воздухе оный злой колдун) . Wonczas dobył nowego noża(тогда вынул он новый нож; dobyć czegoś – вынуть что-л. ) , wymierzył weń(прицелился /им/ в него; wymierzyć do kogoś – прицелиться в кого-л.; weń – в него ) , rzucił silnie i trafił w nogę(бросил сильно и попал в ногу).

Zleciał z powietrza czarownik(слетел с воздуха = с высоты колдун) , przybity nożem do ziemi(прибитый ножом к земле) . Stał przez noc całą pod oknem(стоял всю ночь под окном; przez – в течение /при указании на промежуток времени/ ) , musiał patrzeć na radość parobczaka i weselnej drużyny(вынужден был смотреть на радость парня и свадебных друзей; musieć – быть вынужденным; drużyna – отряд, команда; уст. друзья ).

Nazajutrz znikł sprzed chaty(на следующий день он исчез от = со своего места у дома; nazajutrz – на следующий день; zniknąć – исчезнуть; sprzed – от ) ; lecz ludzie widzieli(но люди видели) , jak przelatał nad jeziorem o dwie stamtąd mile(как он пролетал над озером о = в двух милях оттуда) ; a przed nim i za nim stado wron i kawek krakaniem swoim zwiastowały nieskończony polot złego czarownika(а перед ним и за ним стая ворон и галок своим карканьем возвещали бесконечный полёт злого колдуна; stado – стадо; стая; polot – уст. полёт ).

Uradowany parobczak pobiegł do domu; w miesiąc już się ożenił. Gdy drużbowie tańcowali, wyszedł z izby na podwórzec; spojrzy w górę, aż nad chatą kręci się w powietrzu on zły czarownik. Wonczas dobył nowego noża, wymierzył weń, rzucił silnie i trafił w nogę.

Zleciał z powietrza czarownik, przybity nożem do ziemi. Stał przez noc całą pod oknem, musiał patrzeć na radość parobczaka i weselnej drużyny.

Nazajutrz znikł sprzed chaty; lecz ludzie widzieli, jak przelatał nad jeziorem o dwie stamtąd mile; a przed nim i za nim stado wron i kawek krakaniem swoim zwiastowały nieskończony polot złego czarownika.

Twardowski był dobry szlachcic(Твардовский был хороший шляхтич) , bo po mieczu i kądzieli [4] Twardowski… szlachcic po mieczu i kądzieli – то есть Твардовский был шляхтичом как по отцовской (по отцу – «по мечу»), так и по женской линии (по матери – «по кудели», кудель – пучок льна для прядения). (потому что по мечу и кудели) . Chciał mieć więcej rozumu(хотел иметь больше ума) , niż mają drudzy poczciwi ludzie(чем /его/ имеют другие порядочные люди; poczciwy – добродушный; уст. честный; порядочный ) , i znaleźć na śmierć lekarstwo(и найти лекарство от смерти; na – на, для; от /при указании цели, назначения/ ) , bo nie chciało mu się umrzeć(потому что не хотелось ему умереть = умирать).

Twardowski był dobry szlachcic, bo po mieczu i kądzieli. Chciał mieć więcej rozumu, niż mają drudzy poczciwi ludzie, i znaleźć na śmierć lekarstwo, bo nie chciało mu się umrzeć.