Максим Дзевенис - Польские сказки / Baśnie polskie

Zawrzało stado radośnie sów(заволновалась радостно стая сов; zawrzeć – закипеть; перен. заволноваться; stado – стадо; стая ) , wron, kruków i puchaczy(ворон, воронов и филинов) . Lecą wyżej(летят выше; lecieć – лететь ) , coraz wyżej(всё выше; coraz – всё /в соч. со сравн. ст. прил. и нареч. означает постепенное усиление качества/ ) . Twardowski nie stracił ducha(Твардовский не потерял духа) ; spojrzy na dół(посмотрит вниз) – widzi ziemię(видит землю) , a tak wysoko poleciał(а так высоко полетел) , że wsie widzi takie małe jak komary(что сёла видит такие маленькие как комары; wieś – деревня, село ) , miasta duże jakby muchy(большие города как мухи) , a sam Kraków by dwa pająki razem(а сам Краков словно два паука вместе).

Twardowski wiedząc, że nie może złamać szlacheckiego słowa, złożył w kołyskę dziecię, a wraz ze swym towarzyszem wylecieli wprost kominem.

Zawrzało stado radośnie sów, wron, kruków i puchaczy. Lecą wyżej, coraz wyżej. Twardowski nie stracił ducha; spojrzy na dół – widzi ziemię, a tak wysoko poleciał, że wsie widzi takie małe jak komary, miasta duże jakby muchy, a sam Kraków by dwa pająki razem.

Żal mu szczery serce ścisnął(искренняя печаль сжала ему сердце) ; tam zostawił wszystko drogie(там оставил он всё дорогое) , co polubił i ukochał(что полюбил и возлюбил; polubić – полюбить; ukochać – полюбить, возлюбить ) , a więc podleciawszy wyżej(а таким образом = и поэтому взлетев выше; a więc – таким образом ) , gdzie ni sęp(где ни коршун) , ni orzeł Karpat skrzydłem wiatru nie poruszył(ни орёл Карпат крылом ветра не коснулся) , gdzie zaledwo okiem sięgnął(куда едва глазом достал; sięgnąć – дойти; достать; простереться; jak okiem sięgnąć – куда ни взглянешь ) , z mordowanej piersi silnie dobędzie ostatku głosu i zanuci pieśń pobożną(из измученной груди сильно извлечёт = извлёк остаток голоса и запел религиозную песню; mordować – утомлять, изматывать; мучить; dobyć czegoś – книжн. вынуть, извлечь что-л.; zanucić – запеть /вполголоса/; pobożny – набожный; божественный, религиозный ).

Żal mu szczery serce ścisnął; tam zostawił wszystko drogie, co polubił i ukochał, a więc podleciawszy wyżej, gdzie ni sęp, ni orzeł Karpat skrzydłem wiatru nie poruszył, gdzie zaledwo okiem sięgnął, z mordowanej piersi silnie dobędzie ostatku głosu i zanuci pieśń pobożną.

Była to jedna z kantyczek(была это одна из /тех/ песен; kantyczka – религиозная песня ) , które dawniej w swej młodości(которые прежде в своей молодости) , kiedy nie znał żadnych czarów(когда он не знал никакого колдовства; czary – мн. чары, волшебство, колдовство ) , duszę jeszcze miał niewinną(душа у него ещё была невинной) , ułożył na cześć Marii i śpiewał zawsze codziennie(сочинил в честь Марии и пел всегда ежедневно; ułożyć – сложить, сочинить; na cześć kogoś – в честь кого-л. ).

Była to jedna z kantyczek, które dawniej w swej młodości, kiedy nie znał żadnych czarów, duszę jeszcze miał niewinną, ułożył na cześć Marii i śpiewał zawsze codziennie.

Głos jego niknie w powietrzu(голос его замирает в воздухе; niknąć – исчезать, замирать /о звуках/ ) , choć śpiewa z serca serdecznie(хотя он поёт от сердца сердечно; z serca – от сердца ) , ale pasterze górale(но пастухи-гурали, góral – горец, гураль /коренной житель польских Татр/ ) , co pod nim na górach paśli(что под ним на горах пасли) , zdziwieni podnieśli głowy(удивлённые = удивлённо подняли головы; zdziwiony – удивлённый, zdziwić się – удивиться ) , chcąc wiedzieć(желая знать; chcieć – хотеть, желать ) , skąd pieśń nabożna słowa im z chmurą przynosi(откуда божественная песня слова /свои/ им с тучей приносит; nabożny – набожный; божественный ) . Głos jego bowiem nie poszedł w górę(ибо голос его не пошёл вверх; bowiem – потому что, так как, ибо; góra – гора; na górę – вверх ) , ale przyległ do tej ziemi(а прилёг к земле; ale – но, а; przylec – диал. прилечь ) , by zbudował ludzkie dusze(чтобы облагородил = облагородить человеческие души; zbudować – построить; книжн. благотворно повлиять, облагородить ).

Głos jego niknie w powietrzu, choć śpiewa z serca serdecznie, ale pasterze górale, co pod nim na górach paśli, zdziwieni podnieśli głowy, chcąc wiedzieć, skąd pieśń nabożna słowa im z chmurą przynosi. Głos jego bowiem nie poszedł w górę, ale przyległ do tej ziemi, by zbudował ludzkie dusze.

Skończył pieśń całą(закончил всю песню) , zdziwiony wielce patrzy(удивлённый очень, смотрит; wielce – книжн. весьма, очень ) , że w górę nie leci wyżej(что он вверх не летит выше) , że zawisł w miejscu(что повис на месте; zawisnąć – повиснуть; w miejscu – на месте ) . Spojrzy dokoła(посмотрит вокруг) – już towarzysza nie widzi swojej podróży(уже не видит своего спутника; towarzysz podróży – спутник; podróż – путешествие ) ; głos jeno mocny nad sobą słyszy(только голос сильный над собой слышит) , co zagrzmiał w sinawej chmurze(что раздался в синеватой туче; zagrzmieć – загреметь, прогреметь; раздасться; siny – синий; chmura – туча ):

Skończył pieśń całą, zdziwiony wielce patrzy, że w górę nie leci wyżej, że zawisł w miejscu. Spojrzy dokoła – już towarzysza nie widzi swojej podróży; głos jeno mocny nad sobą słyszy, co zagrzmiał w sinawej chmurze:

– Zostaniesz do dnia sądnego(останешься до скончания века; dzień sądu/sądny dzień – судный день; do sądnego dnia – до скончания века ) , zawieszony tak jak teraz(подвешенный так как сейчас) ! Jak zawisł w miejscu(как он завис на месте) , dotychczas buja(/так/ до сих пор качается; dotychczas – до сих пор ) , a choć mu słowa w ustach zamarły(и хотя ему = у него слова в = на губах замерли; usta – рот; губы; zamrzeć – замереть ) , choć głosu jego nikt nie dosłyszy(хотя голоса его никто не расслышит) , starcy(старики; starzec – старик ) , co dawne pamiętają czasy(что прежние помнят времена) , gdy miesiąc w pełni zabłyśnie(когда месяц в полнолуние блеснёт; miesiąc – уст. месяц /луна/; pełnia/księżyc w pełni – полнолуние; zabłysnąć – блеснуть ) , przed niewielu jeszcze laty wskazywali czarną plamkę jako ciało Twardowskiego zawieszone do dnia sądu(ещё немного = несколько лет назад показывали чёрное пятнышко как тело Твардовского, подвешенное до судного дня; przed – тому назад; niewiele – немного; plama – пятно ).

– Zostaniesz do dnia sądnego, zawieszony tak jak teraz! Jak zawisł w miejscu, dotychczas buja, a choć mu słowa w ustach zamarły, choć głosu jego nikt nie dosłyszy, starcy co dawne pamiętają czasy, gdy miesiąc w pełni zabłyśnie, przed niewielu jeszcze laty wskazywali czarną plamkę jako ciało Twardowskiego zawieszone do dnia sądu.

Na wyspie(на острове) , w pośrodku Wisły(посредине Вислы; /w/ pośrodku – посредине ) , stał wielki zamek przed laty(стоял много лет назад большой замок; przed laty – много лет назад ) , cały murem otoczony(весь окружённый стеной; mur – стена /каменная/ ) , w każdym rogu grube baszty(в каждом углу толстые башни; róg – угол /наружный/ ) , wiewały na nich gęsto chorągwie i gęste straże poustawiane(развевались на них плотно знамёна и частые караулы /были/ расставлены; chorągiew – флаг, знамя, стяг; gęsty – густой; плотный; частый; straż – ж. охрана; стража; караул ) . Most skórzany na łańcuchach łączył wyspę z brzegiem ziemi(кожаный мост на цепях соединял остров с берегом; skóra – кожа ).

W tym zamku mieszkał pan możny(в этом замке жил могущественный господин; zamek – замок, pan – хозяин; господин ) , rycerz bitny(храбрый рыцарь; bitny – воинственный, храбрый ) , zawołany(прирождённый; zawołany – призванный; прирождённый ) . Ile razy trąba brzmiała nad wchodową bramą zamku(сколько раз раздавалась труба над входными воротами замка; brzmieć – звучать; раздаваться; wchodowy – уст. входной ) , zwiastowała powrót pana(возвещала возвращение хозяина) , zwycięstwo i łup bogaty(победу и богатую добычу).