Максим Дзевенис - Польские сказки / Baśnie polskie

Na wyspie, w pośrodku Wisły, stał wielki zamek przed laty, cały murem otoczony, w każdym rogu grube baszty, wiewały na nich gęsto chorągwie i gęste straże poustawiane. Most skórzany na łańcuchach łączył wyspę z brzegiem ziemi.

W tym zamku mieszkał pan możny, rycerz bitny, zawołany. Ile razy trąba brzmiała nad wchodową bramą zamku, zwiastowała powrót pana, zwycięstwo i łup bogaty.

Po długich i ciemnych lochach wiele brańców osadzono(по = в длинных и тёмных подземельях /было/ поселено/посажено много пленников; loch – подвал, погреб; подземелье; braniec – пленник ) . Codziennie musieli robić(каждый день они должны были работать; codziennie – ежедневно, каждый день; musieć – быть должным/вынужденным; robić – делать; работать ) : to naprawiać mury grube(то чинить толстые стены; naprawiać – ремонтировать, чинить ) , to uprawiać piękny ogród(то заниматься прекрасным садом; uprawiać coś – заниматься чем-л. ) . Między tymi była baba(между этими = ними была баба; między – между, среди ) , stara baba czarownica(старая бабка колдунья; baba – баба; бабка ) , której męża trzymał w więzach(мужа которой /рыцарь/ держал в узах, mąż – муж ) : ta się zemścić zaprzysięgła(та дала клятву отомстить; zaprzysiąc – присягнуть, принять присягу, дать клятву ).

Po długich i ciemnych lochach wiele brańców osadzono. Codziennie musieli robić: to naprawiać mury grube, to uprawiać piękny ogród. Między tymi była baba, stara baba czarownica, której męża trzymał w więzach: ta się zemścić zaprzysięgła.

Czatowała przeto chwili(поэтому она подстерегала = поджидала момента; czatować – подстерегать; chwila – минута; момент ) , by samego spotkać pana(чтобы встретить хозяина одного) . Strudzony walką(утомлённый борьбой; strudzić się – уст. утомиться ) , niewczasem(лишениями; niewczas/niewczasy – лишения ) , na zielonej upadł trawie(на зелёной = на зелёную упал траву; upaść – упасть ) ; sen zakleił mu powieki(веки = глаза у него слиплись; zakleić – заклеить; powieka – веко; sen klei oczy komuś – у кого-л. слипаются глаза ) . Skrycie czai czarownica(скрытно подкрадывается колдунья; czaić się – подкрадываться ) , mak na oczy panu kładzie(мак на глаза хозяину кладёт) , by się ze snu nie obudził(чтобы он не проснулся; obudzić się ze snu – проснуться ) , i gałązką osikową w pierś uderza(и веточкой осиновой в грудь ударяет) , a w tę stronę(а в ту сторону = в то место) , kędy serce ludzkie bije(где человеческое сердце бьёт = бьётся; bić – бить ).

Czatowała przeto chwili, by samego spotkać pana. Strudzony walką, niewczasem, na zielonej upadł trawie; sen zakleił mu powieki. Skrycie czai czarownica, mak na oczy panu kładzie, by się ze snu nie obudził, i gałązką osikową w pierś uderza, a w tę stronę, kędy serce ludzkie bije.

I pierś się zaraz roztwarła(и грудь тотчас раскрылась; roztworzyć się – раствориться, раскрыться ) , i czerwone widać serce(и видно красное сердце) , jak drga ciągle i ustawnie(как /оно/ вздрагивает постоянно и неустанно; ciągle – постоянно; ustawnie – уст. неустанно; непрестанно, постоянно ) . Uśmiecha się czarownica i wyciąga rękę chudą(усмехается колдунья и протягивает тощую руку; uśmiechać się – улыбаться, усмехаться; chudy – худой, тощий ) , długimi palcami z lekka obejmuje całe serce i tak nieznacznie wyciąga(длинными пальцами слегка обхватывает всё сердце и так слегка = легко его вытаскивает; z lekka – слегка; obejmować – обнимать; обхватывать; nieznacznie – незначительно, слегка ) , że się rycerz nie obudził(что рыцарь не проснулся).

Wtedy mając w pogotowiu świeże od zająca serce(тогда, имея наготове свежее сердце от зайца = заячье сердце; pogotowie – готовность; mieć w pogotowiu – иметь наготове/под рукой ) , w pierś rycerza zaraz wkłada i zamyka otwór piersi(в грудь рыцаря сразу вкладывает и закрывает отверстие груди) . Sama odeszła na stronę(сама отошла в сторону; odejść – отойти; na – на, в ) , z radością w gęstych krzakach przyległa(с радостью в густых кустах прилегла; przylec – диал. прилечь ) , chcąc zobaczyć skutki czarów(желая увидеть последствия колдовства; chcieć – хотеть, желать; skutek – следствие, последствие; czary мн. – чары, волшебство, колдовство ).

I pierś się zaraz roztwarła, i czerwone widać serce, jak drga ciągle i ustawnie. Uśmiecha się czarownica i wyciąga rękę chudą, długimi palcami z lekka obejmuje całe serce i tak nieznacznie wyciąga, że się rycerz nie obudził.

Wtedy mając w pogotowiu świeże od zająca serce, w pierś rycerza zaraz wkłada i zamyka otwór piersi. Sama odeszła na stronę, z radością w gęstych krzakach przyległa, chcąc zobaczyć skutki czarów.

Jeszcze się rycerz nie zbudził(ещё не проснулся рыцарь) , a poczuł serce zajęcze(а /уже/ почувствовал заячье сердце) ! Co nie znał trwogi(/даром/ что не знал тревоги) , drżał bojaźliwie i rzucał ciałem(дрожал и трясся пугливо: «тряс телом»; drżeć – дрожать; bojaźliwie – боязливо, робко, пугливо; rzucać – бросать, подбрасывать, трясти ) ! Otwiera oczy(открывает глаза) , zbroja mu cięży(доспехи его тяготят; zbroja – латы, доспехи; ciążyć komuś – тяготить кого-л. ) , zaledwie powstał(едва встал/поднялся) , aż usłyszy psów szczekanie(аж = как слышит собачий лай; pies – собака, пёс )!

Jeszcze się rycerz nie zbudził, a poczuł serce zajęcze! Co nie znał trwogi, drżał bojaźliwie i rzucał ciałem! Otwiera oczy, zbroja mu cięży, zaledwie powstał, aż usłyszy psów szczekanie!

Dawniej lubił(прежде он любил; dawniej – раньше, прежде ) , kiedy gończe grały w kniei za zwierzyną(когда гончие заливались /лаем/ в дебрях за = на зверей; grać – играть; заливаться /о гончих/, zwierzyna – дичь, звери ) , teraz w trwodze(сейчас в тревоге; trwoga – тревога ) , wystraszony ucieka jak szary zając(испуганный убегает как серый заяц) ! Zaledwo wbiegł do komnaty(едва вбежал в покой; wbiec – вбежать; do – в /внутрь/; komnata – покой ) , chrzęst zbroi własnej(скрежет собственных доспехов; chrzęst – хруст; скрип; скрежет) , oręża(оружия; oręż – книжн. оружие ) , co się zszczerbił zwycięstwami(что зазубрилось победами = в победах; zszczerbić = uszczerbić – выщербить, зазубрить ) , i brzęk srebrnej ostrogi na nowo go trwoży(и звяканье серебряной шпоры снова его тревожит; brzęk – звон, бренчание, звяканье; na nowo – вновь, снова ) : zrzuca więc pancerz i szablę(сбрасывает он латы и саблю; więc – итак, следовательно, стало быть; pancerz – броня, панцирь; ист. латы ) , pada na łoże zmęczony(усталый падает на ложе).

Dawniej lubił, kiedy gończe grały w kniei za zwierzyną, teraz w trwodze, wystraszony ucieka jak szary zając! Zaledwo wbiegł do komnaty, chrzęst zbroi własnej, oręża, co się zszczerbił zwycięstwami, i brzęk srebrnej ostrogi na nowo go trwoży: zrzuca więc pancerz i szablę, pada na łoże zmęczony.

Dawniej we śnie marzył jeno to(раньше во сне мечтал только то) , o bójce(о драке; bójka – драка ) , to o łupach(то о трофеях; łup – добыча; трофей ) , teraz we śnie jęczy smutnie i na każde psa szczekanie albo hasło swojej straży(сейчас во сне стонет печально и на каждый собачий лай или знак своей стражи; hasło – лозунг; знак; szczekać – лаять, тявкать ) , co przy ognisku na baszcie czujnie strzegła przed napadem(что у костра на башне чутко стерегла от нападения; przy – при, у; baszta – башня; strzec – стеречь; przed – от /с нек. глаголами при указании на объект, от которого предпринимается защита, предохранение и т. д./ ) , drży jak dziecię i w poduszkę chowa oczy wystraszone(дрожит как дитя и прячет в подушку испуганные глаза).

Dawniej we śnie marzył jeno to, o bójce, to o łupach, teraz we śnie jęczy smutnie i na każde psa szczekanie albo hasło swojej straży, co przy ognisku na baszcie czujnie strzegła przed napadem, drży jak dziecię i w poduszkę chowa oczy wystraszone.