Якуб Колас - Новая зямля (на белорусском языке)

Тут можно читать онлайн Якуб Колас - Новая зямля (на белорусском языке) - бесплатно полную версию книги (целиком) без сокращений. Жанр: Русская классическая проза. Здесь Вы можете читать полную версию (весь текст) онлайн без регистрации и SMS на сайте лучшей интернет библиотеки ЛибКинг или прочесть краткое содержание (суть), предисловие и аннотацию. Так же сможете купить и скачать торрент в электронном формате fb2, найти и слушать аудиокнигу на русском языке или узнать сколько частей в серии и всего страниц в публикации. Читателям доступно смотреть обложку, картинки, описание и отзывы (комментарии) о произведении.

Якуб Колас - Новая зямля (на белорусском языке) краткое содержание

Новая зямля (на белорусском языке) - описание и краткое содержание, автор Якуб Колас, читайте бесплатно онлайн на сайте электронной библиотеки LibKing.Ru

Новая зямля (на белорусском языке) - читать онлайн бесплатно полную версию (весь текст целиком)

Новая зямля (на белорусском языке) - читать книгу онлайн бесплатно, автор Якуб Колас
Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

Алесь не спiць - ён у трывозе:

Што на сягонняшняй дарозе

Яго з "начаткамi" чакае?

Як сойдзе хiтрасць яго тая?

А як успомнiць пра "начаткi",

Так i палезе душа ў пяткi.

Абуўся дзядзька, штось шукае

I раптам голасна пытае:

- А во! хто ж кнiгi так раскiдаў?!

Алесь нiчым сябе не выдаў,

Заплюшчыў вочы i чакае,

Чакае, што тут далей будзе.

- Скажэце, мiленькiя людзi!

Мае ж вы родненькiя маткi!

Як расчвартованы "начаткi"!

Пад лавай дзядзька вядзе следства.

- Якое зроблена калецтва!

I мацi прасцi перастала,

Глядзiць i дзiвiцца нямала.

- Каты напэўна, - кажа мацi,

Бо гэтак бегаюць па хаце,

Калi разыдуцца часамi!

Алесь падзячан добрай маме,

Бо мацi ў тон яму трапляе

I на катоў вiну ўскладае.

I бацька ўстаў на гэту справу

Пабачыць дзiўную праяву.

"Ўсё будзе добра, калi тата

Не надта возьмецца заўзята",

Алесь пад коўдрай разважае,

I страх мацней яго шугае.

Да кнiжак тут усе сышлiся,

I разважаннi пачалiся.

"Начаткi" доўга разглядалi,

Як iх "каты" пашматавалi.

Алесь за печчу весялее,

Але падняцца ён не смее,

Каб там чаго не наплясцi,

На след старэйшых не ўзвясцi...

"Не: трэба ўстаць, устаць, канечна,

Бо так ляжаць, брат, небяспечна!"

Яго аж коле пад лапаткi.

Ўстае, глядзiць ён на "начаткi",

Глядзiць ды ў слёзы! Як заплача!

"Ах ты, халерына кацяча!"

Алесь прыйшоў у гнеў, у дзiкi,

I ў абурэнне, жаль вялiкi,

Катоў ён бедных б'е, ганяе,

За хiб у сенi выкiдае,

Як бы яму тыя "начаткi"

Мiлей i бацькi, мiлей маткi.

- А гэта Каiну не шкодзiць:

Нашто ён Бога ў зман уводзiць?

Няхай братоў не забiвае!

"Начаткi" дзядзька разглядае,

Кiвае хiтра на Алеся:

- Няма нi Сiма, брат, нi Хама,

Падралi ў дрэбезгi Адама,

А Ева дзесь сядзiць на стрэсе,

Нiдзе не знойдзеш Саламона,

Кот на хвасце панёс Самсона.

Тут, брат, Iсая i Агей,

Прарок Iлья i Елiсей.

Пастаў цяпер ты Богу свечку,

За цэп бярыся ды за грэчку,

"Начаткi" ж сунь iдзi пад стрэху!

I аж заходзiцца ад смеху.

- А каб яны павыдыхалi!

Чаму задачнiка не рвалi?

Сказаў Уладзя ў засмучэннi:

- Дае ж такiя Бог здарэннi,

Але не мне яны трапляюць,

Мяне заўсёды абмiнаюць.

Тут нават бацька не стрымаўся

I нечакана засмяяўся.

Алесь пачуў - мiнула лiха.

I сам сябе ён хвалiць цiха,

I так на сэрцы праяснiлась,

Як бы гара з плячэй скацiлась.

I думаў ён i пацяшаўся,

Што ўжо з законам паквiтаўся,

I цэлы дзень ён быў вясёлы,

Як бы яго няслi анёлы.

Ды памылiўся ён без меры:

Прыходзiць бацька па вячэры,

Алеся з запеку ён клiча

Ды ў нос "начаткi" яму тыча:

- Глядзi ж ты iх цяпер, як вока:

Папруга ўжо не так далёка;

Калi каты iх зноў парвуць,

То пухiры тут паўстаюць!

I тое месца сына-блазна

Айцец паказвае выразна.

Алесь, у смутку джургануўшысь,

Пашыўся ў запечак, сагнуўшысь.

I доўга ён заснуць не можа:

Зноў Лот, Абрам... Мой моцны Божа!

Ўваччу "начаткi" мiтусяцца,

Ад iх няможна адвязацца;

Зноў тая самая бядота,

Зноў слёзы, крыўда i згрызота.

Адно Алеся суцяшала

I Кастуся бяда спаткала:

Кастусь на "веруi" сеў макам,

Абодвум кепска, небаракам!

I кажа раз Алесiк брату:

- Закiнем кнiгi ў снег, за хату,

Ты "верую", а я "начаткi",

I пойдуць iншыя парадкi.

- А будуць бiць? - То што? паплачам,

Затое ж потым мы паскачам.

- А тата кнiжак зноў дастане?

- Ну й што? i тым дамо мы рады,

А там падыдуць i Каляды,

А там, дасць Бог, вясна настане...

Эх, брат: якi ты баязлiвы!

Не бойся, Костусь: будзем жывы!

Чаго баяцца? нiчагутка!

Закiнем iх у снег цiхутка.

А ты маўчок! нi шэп! нi слова,

I ўсё, брат, пойдзе адмыслова.

- Не, брат Алеська, не рабi ты,

Бо тата наш такi сярдзiты!

- Дык ты не хочаш? - Не: баюся!

- Адзiн i я, брат, адступлюся,

Сказаў Алесь i засмуцiўся

I ў свае думкi углыбiўся.

На скорым часе ранiчкою

Алесь у кепскiм быў настроi:

Хадзiў, бурчаў, не змоўчваў маме,

Ўсё дагары вярнуў нагамi.

- Бадай яны былi згарэлi!

I дзе чарты iх тут падзелi?..

- Чаго ты шворышся, мармотка?

Ў пытаннi маткi злосцi нотка

Зусiм Алеся угнявiла.

Зiрнуў на матку ён нямiла.

- Няма "начатак"! - Зноў "начаткi"?

Калi ўжо будуць iм канчаткi?

Ён ператрос i вугалочкi,

Як ёсць, аблазiў i куточкi;

Глядзеў за бэльку i ў пячуру,

Падняў такую шуру-буру,

Што хоць ты з хаты выбiрайся

I тых "начатак" адцурайся.

Алесь раскiс i не ў гуморы.

- Мо iх забраў Марцiн з каморы?

(Марцiн нядаўначка з кватэры

Прыносiў нейкiя паперы.)

Алесь Марцiна прыплятае

I ўсё шукае ды шукае,

I не знаходзiць сваю страту.

З гуменца бацька шусь у хату!

I, не гаворачы нiчога,

Рвануўся раптам да малога!

Аж задрыжаў. I ў момант вока

Ўгары матнуўся пас высока

I ў тую ж самую хвiлiну

Агнём апёк Алесю спiну.

Алесь заенчыў праразлiва,

Упаў i зноў схапiўся жыва,

А дзецi ў плач, у енк, у слёзы,

I ўсе разбеглiся, як козы;

А бацька, страшны, поўны злосцi,

Алеся лупiць без лiтосцi;

I мацi рады даць не можа

Так моцна бацька абурыўся.

Даў Бог, Ксавэры налучыўся.

- Пакiнь, Мiхал! пакiнь, нябожа!

Апамятуйся, цi так можна?

Насмерць заб'еш неасцярожна!

Прыбег i дзядзька на падмогу,

Насiлу вырвалi нябогу.

А бацька сек, пытаў скрозь гнеў:

- Куды "начаткi", гад, задзеў?

Алесь без вопраткi i босы

Бяжыць у снег, проставалосы,

За хлеў ён чэша без аглядкi:

- А во яны! а во "начаткi"!

I мушу я адно зазначыць,

Няхай тут праўду кожны ўбачыць,

Што гэта прыкрае здарэнне

Пайшло яму на паляпшэнне.

ХVI. ВЕЧАРАМI

Малюнкi родныя i з'явы!

Як вы мне любы, як цiкавы!

Як часта мiлай чарадою

Вы ўстаяце перада мною!

I так панадна смеяцеся

Жывою баграю на лесе,

I златаблескiмi снапамi

Праменняў-стрэлаў над палямi,

I брыльянцiстаю расою,

Калi гарачаю касою

Скрозь лiсцяў сетачкi-аконцы

На ёй заззяе цiха сонца,

Яе так песцiць, так кахае,

Па ёй вясёлкi рассыпае!

Я бачу роўныя пакаты

Палёў за Нёмнам i iх шаты

Аўсоў палоскi, лавы жыта,

Што морам золата разлiта;

I грэчак белыя абрусы,

I лесу два крылы, як вусы,

I цёмны роў, вадой прабiты,

Такi зацяты i сярдзiты;

Ялоўцаў шэрыя аблогi,

Дзе белы мох, сiвец убогi

Пясочак жоўты засцiлаюць

I дзе зайцы прыпынак маюць.

Я чую шум рознагалосы

Лясоў, лугоў, дзе звоняць косы

У часе дружнай касавiцы;

Я чую громы навальнiцы,

I шум глухi буйных дажджоў,

I песнi звонкiя палёў,

I цiхi плач ускрай магiлы.

Даўно зацiх iх голас мiлы,

Даўно ўсё змоўкла i прапала,

Iх толькi памяць захавала.

Але нявiднымi нiцямi

Я моцна-моцна звязан з вамi,

Малюнкi роднае краiны!

Эх, зараслi вы, пуцявiны

У гэты мiлы мой куточак,

Дзе ные жоўценькi пясочак

Пад летнiм сонцам, пад спякотай

I ззяе смутнай пазалотай

Читать дальше
Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать


Якуб Колас читать все книги автора по порядку

Якуб Колас - все книги автора в одном месте читать по порядку полные версии на сайте онлайн библиотеки LibKing.




Новая зямля (на белорусском языке) отзывы


Отзывы читателей о книге Новая зямля (на белорусском языке), автор: Якуб Колас. Читайте комментарии и мнения людей о произведении.


Понравилась книга? Поделитесь впечатлениями - оставьте Ваш отзыв или расскажите друзьям

Напишите свой комментарий
x